تفسیر و بیان کلمات قرآن

فهرست کتاب

سورۀ ص

سورۀ ص

۱- ﴿وَٱلۡقُرۡءَان: قسم به قرآن. جواب قسم: واقعیت امر چنانچه شما می‌پندارید نیست.

۱- ﴿ذِي ٱلذِّكۡرِ: امور مورد نیاز در دین را بیان می‌کند.

۲- ﴿عِزَّةٖ: از پذیرش حق تکبر و سرپیچی می‌کنند.

۲- ﴿شِقَاق: در مخالفت و دشمنی با خدا و رسول او هستند.

۳- ﴿كَمۡ أَهۡلَكۡنَا: بسیاری را نابود کردیم.

۳- ﴿قَرۡنٖ: امتها.

۴- ﴿فَنَادَواْ: هنگام مشاهده عذاب فریاد کردند.

۴- ﴿لَاتَ حِينَ مَنَاصٖ: آن وقت، مجال خلاصی و فرار نیست.

۵- ﴿عُجَابٞ: شگفت انگیز.

۶- ﴿ٱلۡمَلَأُ مِنۡهُمۡ: سران کفار قریش.

۶- ﴿ٱمۡشُواْ: به دین خود رفتار نمایید.

۷- ﴿ٱلۡمِلَّةِ ٱلۡأٓخِرَةِ: آیین قریش.

۷- ﴿ٱخۡتِلَٰقٌ: دروغ و افترای خود اوست.

۱۰- ﴿ٱلۡأَسۡبَٰبِ: وسایل رفتن به آسمان.

۱۱- ﴿جُندٞ مَّا: آنها گروه حقیرند «ما» زاید است.

۱۱- ﴿هُنَالِكَ: روز فتح مکه یا بدر.

۱۲- ﴿ذُو ٱلۡأَوۡتَادِ: صاحب لشکرها یا ساختمان‌های مستحکم.

۱۳- ﴿أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔيۡكَة: ساکنان دیار پر درخت و درهم پیچیده، قوم شعیب.

۱۵- ﴿مَا يَنظُرُ: انتظار نمی‌کشند.

۱۵- ﴿صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ: نفخه رستاخیز.

۱۶- ﴿قِطَّنَا: سهم ما را از عذابی‌که وعده داده‌ای.

۱۷- ﴿ذَا ٱلۡأَيۡدِ: دارای نیرو در دین و عبادت.

۱۷- ﴿إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ: به فرمان خدا رجوع می‌کرد.

۱۸- ﴿بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِشۡرَاقِ: شام و چاشت.

۲۰- ﴿شَدَدۡنَا مُلۡكَه: با اسباب قوت و نیرو، پادشاهی و قدرتش را افزودیم.

۲۰- ﴿ءَاتَيۡنَٰهُ ٱلۡحِكۡمَةَ: برای او نبوت، دانش و عمل درست دادیم.

۲۰- ﴿فَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ: دانش فیصله خصومت‌ها.

۲۱- ﴿تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ: از دیوار مسجد بلند شدند و به نزد او آمدند.

۲۲- ﴿بَغَىٰ بَعۡضُنَا: یکی از ما ستم کرده است.

۲۲- ﴿لَا تُشۡطِطۡ: بی‌انصافی نکن.

۲۲- ﴿سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ: راه راست که حقیقت است.

۲۳- ﴿أَكۡفِلۡنِيهَا: آن را به من بده تا از او سرپرستی کنم.

۲۳- ﴿عَزَّنِي فِي ٱلۡخِطَابِ: در اظهار حجت بر من فشار آورده و سخت گرفته است.

۲۴- ﴿ٱلۡخُلَطَآءِ: شریکها.

۲۴- ﴿فَتَنَّٰهُ: او را آزموده‌ایم.

۲۴- ﴿خَرَّۤ رَاكِعٗاۤ: به خدا سجده کرد.

۲۴- ﴿أَنَابَ: توبه کرد.

۲۵- ﴿لَزُلۡفَىٰ: قربت و منزلت است.

۲۵- ﴿حُسۡنَ مَ‍َٔاب: درآخرت سرانجام نیکو دارد، بهشت.

۲۷- ﴿بَٰطِلٗا: بیهوده و عبث.

۲۷- ﴿فَوَيۡلٞ: هلاکت یا وادیی است در جهنم.

۳۰- ﴿إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ: به در گاه خدا همواره با توبه رجوع می‌کرد.

۳۱- ﴿بِٱلۡعَشِيِّ: بعد از زوال تا غروب.

۳۱- ﴿ٱلصَّٰفِنَٰتُ: اسب‌های‌که به سه پا و نوک سم چهارم ایستاد شوند.

۳۱- ﴿ٱلۡجِيَادُ: اسبان تیز و سبقت گیرنده بر دشمن.

۳۲- ﴿أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَيۡرِ: علاقه‌مندی به اسبها را ترجیح دادم.

۳۲- ﴿عَن ذِكۡرِ رَبِّي: بر ادای نماز عصر.

۳۲- ﴿تَوَارَتۡ بِٱلۡحِجَابِ: آفتاب غروب کرد یا در تاریکی شب اسبها از نظرش نهان شد.

۳۳- ﴿رُدُّوهَا عَلَيَّ: اسبها را نزد من بیاورید.

۳۳- ﴿فَطَفِقَ مَسۡحَۢا بِٱلسُّوقِ وَٱلۡأَعۡنَاقِ: سپس به منظور تقرب به خدا به بریدن سر و ساق اسبها شروع کرد، این کار در آیین او مشروع بود.

۳۴- ﴿فَتَنَّا سُلَيۡمَٰنَ: سلیمان را آزمودیم و مجازات کردیم.

۳۴- ﴿جَسَدٗا: انسان ناقص خلقت را که همسرش به دنیا آورده بود.

۳۴- ﴿أَنَابَ: توبه کرد.

۳۶- ﴿رُخَآءً حَيۡثُ أَصَابَ: نرم یا فرمانبردار هر جا که بخواهد.

۳۷- ﴿غَوَّاصٖ: برای استخراج نفایس غواصی می‌کردند.

۳۸- ﴿ٱلۡأَصۡفَادِ: غل ‌که دستها را به گردنها می‌بندد.

۳۹- ﴿بِغَيۡرِ حِسَابٖ: در هیچ کدام از این دو امر محاسبه نمی‌شوی.

۴۰- ﴿لَزُلۡفَىٰ: قربت و منزلت است.

۴۰- ﴿حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ: سرانجام نیکوست در آخرت.

۴۱- ﴿بِنُصۡبٖ وَعَذَابٍ: به سختی و مشقت، رنج و عذاب.

۴۲- ﴿ٱرۡكُضۡ بِرِجۡلِكَ: پای خود را بر زمین بزن.

۴۲- ﴿هَٰذَا مُغۡتَسَلُۢ: این چشمه‌ است خود را شستشوکن، در آن شفای تو است.

۴۴- ﴿ضِغۡثٗا: یک دسته شاخه درخت یا خوشه خرمای نارس.

۴۵- ﴿أُوْلِي ٱلۡأَيۡدِي: دارای نیرو در طاعت خدا.

۴۵- ﴿وَٱلۡأَبۡصَٰرِ: و بیصرت در دین و دانش.

۴۶- ﴿أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ: آنها را به خصلت نیک ویژگی بخشیدیم.

۵۲- ﴿قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ: بجز از شوهران خود به کسی نگاه نمی‌کنند.

۵۲- ﴿أَتۡرَاب: همه جوان و هم سن و سال هستند.

۵۴- ﴿نَّفَادٍ: فنا ناپذیر.

۵۵- ﴿لَشَرَّ مَ‍َٔابٖ: بازگشت بد است.

۵۶- ﴿جَهَنَّمَ يَصۡلَوۡنَهَا: به دوزخ داخل می‌شوند یا سختی آن را می‌کشند.

۵۶- ﴿فَبِئۡسَ ٱلۡمِهَاد: جهنم جای بد است.

۵۷- ﴿حَمِيمٞ: آب جوشان است.

۵۷- ﴿غَسَّاقٞ: ریمی‌که از بدن دوزخیان جاری می‌شود.

۵۸- ﴿ءَاخَرُ: عذاب دیگر.

۵۸- ﴿مِن شَكۡلِهِۦٓ أَزۡوَٰجٌ: مانند این عذابهای دیگر هم است.

۵۹- ﴿هَٰذَا فَوۡجٞ: این جماعت انبوه پیروان گمراه شماست.

۵۹- ﴿مُّقۡتَحِمٞ مَّعَكُمۡ: با شما یکجا وارد دوزخ می‌شوند.

۵۹- ﴿لَا مَرۡحَبَۢا بِهِمۡ: خوش نیامدند و آسایش نبینند.

۵۹- ﴿صَالُواْ ٱلنَّارِ: در دوزخ داخل خواهند شد یا سختی‌های آن را خواهند چشید.

۶۰- ﴿فَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ: جهنم بر همه آنها جای بسیار بد است.

۶۳- ﴿أَتَّخَذۡنَٰهُمۡ سِخۡرِيًّا: آیا ما آنها را در دنیا به استهزا گرفتیم، کار ما نادرست بوده؟

۶۳- ﴿زَاغَتۡ عَنۡهُمُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ: چشم ما به آنها نمی‌افتد و جای آنها را نمی‌بینیم.

۶۹- ﴿بِٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰٓ: به فرشتگان.

۶۹- ﴿إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ: زمانی‌که در مورد آدم و خلقت او اختلاف داشتند.

۷۲- ﴿سَوَّيۡتُهُ: آفرینیش او را به صورت انسان به تمام رساندم.

۷۲- ﴿سَٰجِدِين: سجده تحیت و سلام.

۷۵- ﴿ٱلۡعَالِينَ: مستحق بزرگی، نه هرگز چنین نیست.

۷۷- ﴿رَجِيمٞ: دور از خبر.

۷۹- ﴿فَأَنظِرۡنِيٓ: مهلتم بده و زنده‌ام بمان.

۸۱- ﴿يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ: روز نفخه اول.

۸۲﴿فَبِعِزَّتِكَ: قسم به توانایی و قدرتت.

۸۲- ﴿لَأُغۡوِيَنَّهُمۡ: با آراستن گناه به چشم آنها گمراه‌شان می‌کنم.

۸۶- ﴿ٱلۡمُتَكَلِّفِينَ: از تظاهر کنندگان و سخن سازان نسبت به خدا.

۸۸- ﴿نَبَأَهُ: صدق اخبار او را.