تفسیر و بیان کلمات قرآن

فهرست کتاب

سورۀ مؤمنون

سورۀ مؤمنون

۱- ﴿أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ: مؤمنان کامیاب و سعادتمند شدند و نجات یافتند.

۲- ﴿خَٰشِعُونَ: فروتن، ترسان و آرام باشند.

۳- ﴿ٱللَّغۡوِ: گفتار و کردار ناپسند.

۷- ﴿ٱلۡعَادُونَ: از حلال به حرام تجاوز کردند.

۱۱- ﴿ٱلۡفِرۡدَوۡس: عالی‌ترین و بهترین جای بهشت.

۱۲- ﴿سُلَٰلَةٖ: شیره‌ای‌که از غذا به وجود آمده است.

۱۳- ﴿قَرَارٖ مَّكِينٖ: جای مطمئن، رَحم.

۱۴- ﴿عَلَقَةٗ: خون بسته.

۱۴- ﴿مُضۡغَة: تکه‌ای گوشت به اندازه‌ای‌‌که جویده شود.

۱۴- ﴿خَلۡقًا ءَاخَرَ: متفاوت از اول با دمیدن روح در آن.

۱۴- ﴿فَتَبَارَكَ ٱللَّهُ: خدا بزرگ یا خیر و احسانش فراوان است.

۱۴- ﴿أَحۡسَنُ ٱلۡخَٰلِقِينَ: زبردست و ماهرترین آفرینندگان است.

۱۷- ﴿سَبۡعَ طَرَآئِقَ: هفت طبقه آسمان یا راه‌های رفت و آمد فرشتگان یا مدار ستارگان.

۱۸- ﴿بِقَدَرٖ: به اندازه نیاز و مصالح انسان.

۲۰- ﴿شَجَرَةٗ: درخت زیتون.

۲۰- ﴿بِٱلدُّهۡنِ: میوه آن دارای روغن زیتون است.

۲۰- ﴿صِبۡغٖ لِّلۡأٓكِلِينَ: خورش انسان که با نان خوره شود.

۲۱- ﴿ٱلۡأَنۡعَٰمِ: شتر،گاو، گوسفند و بز.

۲۱- ﴿لَعِبۡرَةٗ: پند و اندرز و نشانه قدرت و رحمت خداست.

۲۲- ﴿عَلَيۡهَا: بر شتر.

۲۴- ﴿ٱلۡمَلَؤُاْ: سران و بزرگان قوم.

۲۴- ﴿يَتَفَضَّلَ عَلَيۡكُمۡ: ریاست شما را بدست گیرد.

۲۵- ﴿بِهِۦ جِنَّةٞ: گرفتار جنون شده یا جن عقل او را برده است.

۲۵- ﴿فَتَرَبَّصُواْ بِهِ: در باه او صبر کنید و در انتظار بمانید.

۲۷- ﴿بِأَعۡيُنِنَا: در حفظ و مراقبت ما.

۲۷- ﴿فَارَ ٱلتَّنُّورُ: آب از تنور نان فوران کرد.

۲۷- ﴿فَٱسۡلُكۡ فِيهَا: درکشتی داخل شو.

۲۹- ﴿مُنزَلٗا: جای فرود آمدن.

۳۰- ﴿لَمُبۡتَلِينَ: همانا بند‌‌‌گان خود را با این آیات می‌آزمایم.

۳۱- ﴿قَرۡنًا ءَاخَرِينَ: قومی دیگر را، عاد اول قوم هود.

۳۳- ﴿أَتۡرَفۡنَٰهُمۡ: نعمت فراوان به آنها دادیم اما ناسپاسی کردند.

۳۶- ﴿هَيۡهَاتَ: وقوع این وعده‌ها بسیار بعید است.

۴۱- ﴿فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّيۡحَةُ: پس آواز جبریل یا عذاب بنیان برانداز دیگر آنها را گرفت.

۴۱- ﴿فَجَعَلۡنَٰهُمۡ غُثَآءٗ: پس مانند کف روی سیل نابودشان ساختیم.

۴۱- ﴿فَبُعۡدٗا...: نابود باد یا از رحمت حق دور باد...

۴۲- ﴿قُرُونًا ءَاخَرِينَ: ملت‌های دیگری را.

۴۴- ﴿تَتۡرَا: پی‌درپی در زمانهای مختلف.

۴۴- ﴿جَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَ: ایشان را تنها داستان‌های شگفت انگیز قرار دادیم.

۴۵- ﴿سُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ: حجت روشن و آشکار کننده حق.

۴۶- ﴿قَوۡمًا عَالِينَ: گروه متکبر یا ستمگر مغرور.

۵۰- ﴿ءَاوَيۡنَٰهُمَآ: آن دو را رساندیم.

۵۰- ﴿إِلَىٰ رَبۡوَةٖ: به جایی بلندتر از نقاط دیگر.

۵۰- ﴿مَعِينٖ: چشمه آب روان و زلال.

۵۲- ﴿أُمَّتُكُمۡ: ملت و شریعت شما.

۵۳- ﴿فَتَقَطَّعُوٓاْ أَمۡرَهُم: امور دین خود را به پراکندگی کشاندند.

۵۳- ﴿زُبُرٗا: به گروه‌ها و فرقه‌های مختلف.

۵۴- ﴿غَمۡرَتِهِمۡ: جهالت و گمراهی‌شان.

۵۵- ﴿أَنَّمَا نُمِدُّهُم بِهِۦ: آنچه به کمک آنها قرار می‌دهیم.

۵۷- ﴿مُّشۡفِقُونَ: ترسان و هراسانند.

۶۰- ﴿يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ: زکات و صدقات می‌‌دهند.

۶۰- ﴿قُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ: دلهایشان هراسان است که مبادا اعمال‌شان قبول نشود.

۶۲- ﴿وُسۡعَهَا: به اندازه طاقتش، از اعمال.

۶۳- ﴿غَمۡرَة: جهالت و غفلت.

۶۴- ﴿مُتۡرَفِيهِم: ثروتمندان‌شان را ‌که ثروت آنها را گمراه و ناسپاس ساخته است.

۶۴- ﴿يَجۡ‍َٔرُون: به پیشگاه خدا زاری‌ و ناله می‌کنند.

۶۶- ﴿تَنكِصُون: از پذیرش آن اعراض می‌کردید.

۶۷- ﴿مُسۡتَكۡبِرِينَ بِهِ: به اهل حرم بودن می‌بالیدید و خود را بزرگ می‌شمردید.

۶۷- ﴿سَٰمِرٗا: به اطراف آن جلسات شب نشینی تشکیل می‌دادید.

۶۷- ﴿تَهۡجُرُون: نسبت به قرآن سخن زشت و یاوه می‌گفتید.

۷۰- ﴿بِهِۦ جِنَّةُۢ: گرفتار جنون شده است.

۷۱- ﴿بِذِكۡرِهِمۡ: قرآن را که مایه افتخار و شرف آنهاست.

۷۲- ﴿خَرۡجٗا: دست مزد و اجرت.

۷۴- ﴿لَنَٰكِبُونَ: از حق منحرف می‌شوند.

۷۵- ﴿لَّلَجُّواْ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ: در گمراهی و کفر خود غرق می‌شوند.

۷۵- ﴿يَعۡمَهُون: راه راست و درست را نمی‌یابند یا حیران می‌شوند.

۷۶- ﴿فَمَا ٱسۡتَكَانُواْ: فروتنی نشان ندادند.

۷۶- ﴿مَا يَتَضَرَّعُونَ: در پیشگاه خدا دعا و زاری نکردند.

۷۷- ﴿مُبۡلِسُونَ: حیران و نومید از خیر و خوبی.

۷۹- ﴿ذَرَأَكُم: شما را آفرید و به زاد و ولد در زمین پراکنده ساخت.

۸۳- ﴿أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ: دروغ‌های ‌که در کتابهاشان نوشته است.

۸۸- ﴿مَلَكُوتُ: فرمان‌روایی عظیم و گسترده.

۸۸- ﴿هُوَ يُجِيرُ: اوست فریادرس و هرکه را بخواهد کمک و دفاع می‌کند.

۸۸- ﴿لَا يُجَارُ عَلَيۡهِ: هیچ کس نمی‌تواند مانع عذاب و عقاب او شود.

۸۹- ﴿فَأَنَّىٰ تُسۡحَرُونَ: پس چگونه فریب می‌خورید، از یکتا پرستی کناره می‌روید.

۹۷- ﴿أَعُوذُ بِكَ: به تو پناه می‌برم و از تو نیرو می‌خواهم.

۹۸- ﴿هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ: وسوسه‌های فساد انگیز اهریمنان.

۱۰۰- ﴿مِن وَرَآئِهِم: پیش روی آنها.

۱۰۰- ﴿بَرۡزَخٌ: مانعی است.

۱۰۴- ﴿تَلۡفَحُ: می‌سوزاند.

۱۰۴- ﴿كَٰلِحُون: با چهره عبوس یا لبها از اثر سوختن جمع شده و دندانها نمایان است.

۱۰۶- ﴿غَلَبَتۡ عَلَيۡنَا: برما چیره شد.

۱۰۶- ﴿شِقۡوَتُنَا: بخت بد یا لذات و شهوات ما.

۱۰۸- ﴿ٱخۡسَ‍ُٔواْ فِيهَا: مثل سگ دور شوید، در دوزخ بمانید.

۱۱۰- ﴿سِخۡرِيًّا: مورد استهزاء و تمسخر.

۱۱۶- ﴿فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ: مقام و عظمت او تعالی بلند و از بیهودگی‌ها منزه است.