تفسیر و بیان کلمات قرآن

فهرست کتاب

سورۀ اسراء

سورۀ اسراء

۱- ﴿سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ: پاک و منزه است ذاتی‌که قدرت او مایه شگفتی‌هاست.

۱- ﴿أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ: براق را گماشت که او جرا شب هنگام ببرد.

۱- ﴿لِنُرِيَهُ: تا او را جانب آسمان بریم و به او نشان دهیم.

۲- ﴿وَكِيلٗا: امور خویش را به خدا سپارید.

۳- ﴿ذُرِّيَّةَ...: نسل خاص و یا ای فرزندان. . .

۴- ﴿قَضَيۡنَآ إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ: به بنی‌‌اسرائیل اخبارکردیم که شما دو بار فتنه و فساد برپا می‌کنید.

۴- ﴿لَتَعۡلُنَّ: در ظلم و سرکشی افراط خواهید کرد.

۵- ﴿وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا: وعده عذابی‌که به فتنه و فساد اول معین شده بود.

۵- ﴿أُوْلِي بَأۡسٖ: نیرومند، مهاجم، تند و سریع در کارزار.

۵- ﴿فَجَاسُواْ: برای دست گیری شما با تمام نیرو به جستجو پردازند.

۵- ﴿خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِ: در خانه‌ها.

۶- ﴿ٱلۡكَرَّة: دولت و غلبه.

۶- ﴿أَكۡثَرَ نَفِيرًا: افراد یا قبایل شما را بیشتر از جمعیت دشمن‌تان قرار دادیم.

۷- ﴿لِيَسُ‍ُٔواْ وُجُوهَكُمۡ: تا شما را سخت اندوهگین ‌سازند که اثر آن در سیمای شما آشکار گردد.

۷- ﴿لِيُتَبِّرُواْ: تا به شدت نابود و ویران کنند.

۷- ﴿مَا عَلَوۡاْ: به هر چه تسلط‌ یابند.

۸- ﴿حَصِيرًا: زندان یا بستر و فرش.

۹- ﴿هِيَ أَقۡوَمُ: اسلام و یکتا پرستی درست‌ترین راه‌هاست.

۱۲- ﴿ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ: شب و روز یا تابش ماه و خورشید را.

۱۲﴿فَمَحَوۡنَآ ءَايَةَ ٱلَّيۡلِ: ماه را بی‌نور و تاریک آفریدیم.

۱۲- ﴿ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبۡصِرَةٗ: آفتاب را درخشان و وسیله دیدن چشم‌ها.

۱۳- ﴿أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُ: کار نامۀ عمل انسان را به او متصل و جدا نشدنی ساخیتم.

۱۴- ﴿حَسِيبٗا: محاسب.

۱۵- ﴿لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ...: هیچ شخص گناهکاری گناه دیگری را بر نمی‌دارد.

۱۶- ﴿أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا: صاحبان ناز و نعمت آن دیار را به طاعت خدا دستور می‌دهیم.

۱۶- ﴿فَفَسَقُواْ: پس تمرد و عصیان نمایند.

۱۶- ﴿فَدَمَّرۡنَٰهَا: پس بنیاد آن دیار را برکنیم و آثارش را محو کنیم.

۱۷- ﴿ٱلۡقُرُونِ: مللی را که حقایق را تکذیب می‌کردند.

۱۸- ﴿يَصۡلَىٰهَا: به جهنم داخل ‌شود و رنج آتش سوزان آن را بکشد.

۱۸- ﴿مَّدۡحُورٗا: دور از رحمت خدا.

۲۰- ﴿كُلّٗا نُّمِدُّ: عطای هر دو گروه را پی‌درپی زیاد می‌کنیم.

۲۰- ﴿مَحۡظُورًا: از کسی‌که خدا خواسته باشد ممنوع نیست.

۲۲- ﴿مَّخۡذُولٗ: دور از نصرت و یاری خدا.

۲۳- ﴿قَضَىٰ رَبُّكَ: پروردگارت فرمان داد و حکم کرد.

۲۳- ﴿أُفّٖ: سخن دلتنگ کننده، ناپسند و ملال آور.

۲۳- ﴿لَا تَنۡهَرۡهُمَا: با آنها درشت خونباش، از انجام کاری ‌که نزد تو خوشایند نیست آنها را منع نکن.

۲۳- ﴿قَوۡلٗا كَرِيمٗا: سخن خوب و زیبا.

۲۵- ﴿لِلۡأَوَّٰبِينَ: برای توبه کنندگان از آنچه افراط کرده‌اند.

۲۹- ﴿يَدَكَ مَغۡلُولَةً: کنایه از بخل است.

۲۹- ﴿تَبۡسُطۡهَا كُلَّ ٱلۡبَسۡطِ: کنایه از اسراف و خرج بیهوده است.

۲۹- ﴿مَّحۡسُورًا: پشیمان یا درمانده و نیازمند.

۳۰- ﴿يَقۡدِر: روزی هر کسی را که بخواهد به مقتضای حکمت کم می‌کند.

۳۱- ﴿خَشۡيَةَ إِمۡلَٰقٖ: از ترس فقر و نیازمندی.

۳۱- ﴿خِطۡ‍ٔٗا كَبِيرٗا: گناهی بزرگ.

۳۳- ﴿سُلۡطَٰنٗا: می‌تواند قاتل را قصاص کند یا دیت بگیرد.

۳۴- ﴿يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥ: به کمال برسد، مال خود را حفظ و به گونه درست استفاده کند.

۳۵- ﴿بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِ: به ترازوی راست و درست.

۳۵- ﴿أَحۡسَنُ تَأۡوِيلٗا: سرانجامش نیکوتر است.

۳۶- ﴿لَا تَقۡفُ: پیروی نکن.

۳۷- ﴿مَرَحًا: تکبر، خود پسندی.

۳۹- ﴿مَّدۡحُورًا: دور از رحمت خدا.

۴۰- ﴿أَفَأَصۡفَىٰكُمۡ رَبُّكُم: آیا پروردگارتان به شما برتری داده که شما را برگزیده است.

۴۱- ﴿صَرَّفۡنَا: سخن را به شیوه‌های مختلف بیان کردیم.

۴۱_ ﴿نُفُورٗا: دوری و اعراض از حق.

۴۲_ ﴿لَّٱبۡتَغَوۡا: بدون شک جستجو می‌کردند.

۴۲- ﴿سَبِيلٗا: راه منازعت و غلبه را.

۴۵- ﴿حِجَابٗا مَّسۡتُورٗا: پرده یا نهان از حس بینایی.

۴۶- ﴿أَكِنَّةً: پوشش‌های مانع شونده.

۴۶- ﴿وَقۡرٗا: کری و سنگینی شدید در شنوایی.

۴۷- ﴿هُمۡ نَجۡوَىٰٓ: در مورد تو با هم نجوا کنند.

۴۷- ﴿مَّسۡحُورًا: جادو شده یا خود ساحر است.

۴۹- ﴿رُفَٰتًا: اجزای ریزریز شده یا خاک و یا گرد و غبار.

۵۱-﴿يَكۡبُرُ: احتمال پذیرش حیات برای آن سخت و دشوار است.

۵۱- ﴿فَطَرَكُمۡ: شما را آفرید. ﴿فَسَيُنۡغِضُونَ: به استهزا می‌جنبانند.

۵۲- ﴿بِحَمۡدِهِۦ: فرمانبردار و ستایش‌کنان.

۵۳- ﴿يَنزَغُ بَيۡنَهُمۡ: در میان آنها بدی و فساد را شعله‌ور می‌سازد.

۵۴- ﴿وَكِيلٗا: که امورشان بر تو سپرده شده باشد.

۵۵- ﴿زَبُورٗا: کتابی است که در او ستایش الهی و پند و اندرز ثبت است.

۵۶- ﴿لَا تَحۡوِيلًا: نمی‌توانند ضرر و زیانی را که دامنگیر شماست به دیگری‌که به عبادت ایشان نپرداخته انتقال دهند.

۵۷- ﴿ٱلۡوَسِيلَة: قربت را به طاعت و عبادت.

۵۹- ﴿مُبۡصِرَةٗ: معجزه آشکار.

۵۹- ﴿فَظَلَمُواْ بِهَا: ستمگرانه به آن کفر ورزیدند و نابود شدند.

۶۰- ﴿أَحَاطَ بِٱلنَّاسِ: خدا به علم و قدرت به مردم احاطه کامل دارد و همه در تصرف او هستند.

۶۰- ﴿وَٱلشَّجَرَةَ ٱلۡمَلۡعُونَةَ: درخت زقوم را، آزمایشی برای مردم قرار دادیم.

۶۰_ ﴿طُغۡيَٰنٗا: تجاوز از حد در کفر و سرکشی.

۶۲- ﴿أَرَءَيۡتَك: به من خبر بده.

۶۲- ﴿لَأَحۡتَنِكَنّ: بدون شک بر فرزندانش غلبه می‌کنم یا با فریب ریشه‌شان را می‌کنم.

۶۴- ﴿ٱسۡتَفۡزِزۡ: استهانت کن، نادان بساز و از راه بیرون ببر.

۶۴- ﴿بِخَيۡلِكَ وَرَجِلِكَ: با کسانت‌که سواره و پیاده در راه معصیت قدم گذاشته‌اند.

۶۵- ﴿عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰن: توانایی بر فریب آنها.

۶۶- ﴿يُزۡجِي: روان می‌کند و به نرمی به حرکت می‌‌آورد.

۶۸- ﴿أَن يَخۡسِفَ بِكُمۡ: که شما را در زمین فرو برد.

۶۸- ﴿حَاصِبٗا: باد تندی‌‌که بر شما سنگریزه پرتاب کند.

۶۹- ﴿قَاصِفٗا: باد تند، ویرانگر و کشنده.

۶۹- ﴿تَبِيعٗا: یارور یا کسی‌که انتقام شما را از ما بگیرد.

۷۱- ﴿بِإِمَٰمِهِم: با رهبرشان یا با کتاب‌شان.

۷۱- ﴿فَتِيلٗا: به اندازه رشته نازک بین هسته خرما.

۷۳- ﴿لَيَفۡتِنُونَكَ: تو را به فریب منحرف سازند.

۷۳- ﴿لِتَفۡتَرِيَ عَلَيۡنَا: تا سخنانی را از خود بسازی و به ما نسبت دهی.

۷۴- ﴿تَرۡكَنُ إِلَيۡهِمۡ: به آنها مایل شوی.

۷۵- ﴿ضِعۡفَ ٱلۡحَيَوٰةِ: چند برابر عذاب دنیا.

۷۶- ﴿لَيَسۡتَفِزُّونَكَ: تا از جایت دورت کنند و خوار و بی‌مقدارت نمایند.

۷۷- ﴿تَحۡوِيلًا: تغییر و تبدیل.

۷۸- ﴿لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ: بعد زوال یا هنگام زوال آفتاب از میانه آسمان.

۷۸- ﴿غَسَقِ ٱلَّيۡلِ: تاریکی شب یا شدت تاریکی.

۷۸- ﴿قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ: نماز بامداد را برپادار.

۷۹- ﴿فَتَهَجَّدۡ: نماز تهجد، نمازی‌که بعد از بیدار شدن هنگام شب خوانده می‌شود.

۷۹- ﴿نَافِلَةٗ لَّكَ: فریضه افزون که خاصّه خودت است.

۷۹_﴿مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا: مقام بزرگ شفاعت.

۸۰- ﴿مُدۡخَلَ صِدۡقٖ: داخل کردنی‌که همه امورم پسندیده و نیکو باشد.

۸۰- ﴿سُلۡطَٰنٗا نَّصِيرٗا: نیروکه بوسیله آن اسلام را یاری نماییم.

۸۱- ﴿زَهَقَ ٱلۡبَٰطِل: شرک تباه و نابود شد.

۸۲_﴿خَسَارٗا: نابودی به سبب کفرشان به قرآن.

۸۳- ﴿نَ‍َٔا بِجَانِبِهِ: با تکبر و سرکشی دور می‌شود.

۸۳- ﴿كَانَ يَ‍ُٔوسٗا: از رحمت ما نومید می‌گردد.

۸۴- ﴿شَاكِلَتِهِ: شیوه‌‌ای‌‌که برازنده اوست.

۸۶- ﴿وَكِيلًا: کسی را که بتواند قرآن را به تو برگرداند.

۸۸- ﴿ظَهِيرٗا: یاور.

۸۹- ﴿صَرَّفۡنَا: به شیوه‌های گوناگون بیان کردیم.

۸۹- ﴿كُلِّ مَثَلٖ: معانی شگفت انگیز، زیبا و بدیع.

۸۹- ﴿فَأَبَىٰٓ: پس نپذیرفت.

۸۹- ﴿كُفُورٗا: حق ستیز.

۹۰- ﴿يَنۢبُوعًا: چشمه‌ای همیشه پرآب.

۹۲- ﴿كِسَفًا: تکه و پاره.

۹۲- ﴿قَبِيلًا: آشکار یا گروه گروه.

۹۳- ﴿زُخۡرُفٍ: طلا.

۹۷- ﴿خَبَتۡ: شعله آن خاموش شود.

۹۷- ﴿سَعِيرٗا: شعله و زبانه آتش را.

۹۸- ﴿رُفَٰتًا: ذرات پراکنده یا خاک.

۱۰۰- ﴿كُفُورٗا: بسیار بخیل.

۱۰۱- ﴿مَسۡحُورٗا: جادو شده‌ای یا خود ساحری.

۱۰۲- ﴿بَصَآئِرَ: این معجزه‌ها آشکارند، هر بیننده به صدق گفتار من پی می‌برد.

۱۰۲- ﴿مَثۡبُورٗا: هلاک شده یا دور از خیر.

۱۰۳- ﴿يَسۡتَفِزَّهُم: آنها را بیرون و خوار و بی‌مقدارشان کند.

۱۰۴- ﴿لَفِيفٗا: همه را با هم.

۱۰۶- ﴿فَرَقۡنَٰه: قرآن را بیان کردیم یا آیه آیه و سوره سوره نازل نمودیم.

۱۰۶- ﴿عَلَىٰ مُكۡثٖ: به آهستگی.

۱۱۰- ﴿لَا تُخَافِتۡ بِهَا: در نماز قرآن را آهسته نخوان تا کسانی‌که با تو در نماز هستند صدایت را بشنوند.