پرسش و پاسخهایی پیرامون سَلَفیّت

س۲۹: به طور خلاصه روش سلفِ صالح در اثباتِ اسماء و صفات الاهی، چگونه است؟

سلف صالح هر اسم و صفتی که الله ﻷخود را در قرآن کریم با آن توصیف نموده است، یا رسولصدر سنت ثابت و صحیح، با آن اسم‌ها و صفات اللهأرا وصف نموده است، قبول دارند و آن را ثابت می‌دارند و آن‌ها را بر معانی ظاهری‌اش ترجمه کرده و به مقتضای آن به گونه‌ای که لایق و شایسته‌ی جلال و کمال الاهی است، ایمان دارند. هرگز اسم و صفتی را تحریف و تعطیل، نمی‌کنند. برای آن هم‌نوع و شبیهی قایل نیستند و تأویل ننموده و کیفیت و چگونگی هم بیان نمی‌کنند.

شیخ الاسلام ابن تیمیه/در عقیده‌ی واسطیه مذهب سلف صالح را این گونه بیان می‌کند: آنان(سلف) هر آن‌چه الله متعال با آن خود را توصیف نموده است را، نفی نمی‌کنند. سخن و معنایش را از جای اصلی‌اش تغییر نمی‌دهند. در نام‌ها و صفات الاهی به الحاد و کژی مبتلا نمی‌شوند. کیفیت و چگونگی بیان نکرده و صفات الاهی را به صفات مخلوق، همانند نمی‌کنند. زیرا الله ﻷهم‌نام، هم کفو و انبازی ندارد. هرگز نمی‌توان او را با خلقش مقایسه نمود؛ چرا که او تعالی به خود و دیگران، از همه آگاه‌تر است. از مخلوقش راستگو‌تر و نیک سخن‌تر است. و بعد از الله فرستادگان راستگو و تصدیق شده‌اش از همه راست‌گوتر و نیک‌سخن‌تر هستند؛ بر خلاف آنان که ناآگاهانه علیه الله ﻷسخنانی می‌گویند. از این روست که اللهأمی‌فرماید: ﴿سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ١٨٠ وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ١٨١ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ١٨٢﴾[الصافات: ۱۸۰-۱۸۲]. «(پروردگارت که دارای عزت است از آن‌چه او را به آن توصیف می‌کنند، منزّه است. و سلام بر پیامبران. و همه ستایش ها ویژه الله است که پروردگار جهانیان است». الله أخود را از آن‌چه مخالفینِ پیامبران او را توصیف کرده‌اند، پاک و مبرّا دانسته است. و بر پیامبران به خاطر درست بودن سخنانشان که الله متعال را از عیب و نقص پاک می‌دانستند، سلام فرستاده است. و خود الله أدر توصیف نام‌ها و صفاتِ خویش میان نفی و اثبات جمع نموده است. اهل سنت و جماعت از دستورات پیامبران علیهم الصلاة والسلام، عدول و تجاوز نمی‌کنند. چرا که فرمان آن‌ها همان راه راست یا صراط مستقیم است. راه راستِ کسانی که الله أبه آنان نعمت داد. راهِ پیامبران، راستگویان، شهدا و نیکوکاران.