گواهی از راه نقلِ قول
[گواهی از راه تسامع؛ «تسامع»: روشی است برای اثبات دلیل به وسیلهی شهادت و گواهی دادن از راه نقلِ قول. بدین ترتیب که شاهد کلام خود را بدانچه که از مردم شنیده است مستند میگرداند نه به آنچه که خود دیده است].
س: آیا شاهد میتواند در اموری گواهی دهد که خود آن را ندیده است؟
ج: شهادت و گواهی دادن از راهِ نقلِ قول جایز نیست، مگر در این امور: نسب، مرگ، نکاح، دخول (جماع و نزدیکی با زن)، و ولایت و حکمروایی قاضی؛ و گواهی دادن از راهِ نقلِ قول در این امور در صورتی جایز است که فردی مطمئن و مورد اعتماد، بدانها خبر بدهد [۱۳۱].
[۱۳۱] - و شرط این مسئله آن است که دو مرد یا یک مرد و دو زن عادل و مورد اعتماد بدو خبر بدهد؛ و لازم است که خبر دادن، به لفظ «شهادت» باشد؛ خصّاف به بیان این مسئله پرداخته است. (به نقل از الجوهرة)