نامه نگاری قاضی برای قاضی دیگر
س: گاهی اوقات لازم است که قاضی نامهای را به قاضی دیگر بنویسد؛ در این صورت آیا نامهی قاضی پذیرفته میشود؟
ج: نامهی قاضی برای قاضی دیگر در صورتی پذیرفته میشود که آن نامه دربارهی «حقوق» باشد، و در حضور قاضی نیز بدان گواهی داده شود؛ از این رو نامهی قاضی برای قاضی دیگر در «حدود» و «قصاص» قابل قبول نمیباشد.
اگر گواهان در مورد طرف دعوا که حضور نیز دارد گواهی دادند، در آن صورت بر مبنای شهادتشان حکم میگردد؛ و اگر چنانچه گواهان در مورد طرف دعوا که حضور ندارد گواهی دادند، در آن صورت بر اساس گواهیشان فیصله نمیگردد؛ بلکه همین گواهی، مکتوب میگردد و به قاضی دیگر ارسال میگردد تا در موردش فیصله نماید. و بر قاضی نیز واجب است که مطالب نامه را بر گواهان بخواند تا نسبت به محتویات و مطالب آن، آگاه و مطّلع بشوند؛ سپس نامه را مهر کند و به گواهان بسپارد.
س: اگر چنانچه قاضی، نامهای را به قاضی دیگر فرستاد، در آن صورت آیا قاضی دوّم میتواند نامهی قاضی اول را بدون بیّنه و گواه بپذیرد؟
ج: در این صورت نامه را بدون شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن نپذیرد؛ همچنین بر او لازم است که نامه را بدون حضور طرف دعوا قبول نکند.
و هرگاه گواهان، نامه را به قاضی سپردند، قاضی به مهر آن نگاه نماید؛ و وقتی گواهان شهادت دادند که این نامهی فلان قاضی است که آن را در مجلس قضاوتش برای ما قرائت کرده و آن را مهر نموده و به ما سپرده است؛ پس از آن، قاضی دوّم، نامه را تحویل بگیرد و آن را باز نماید و بر افراد طرف دعوا بخواند و آنها را بدانچه که در نامه است، ملزم نماید.