عصری پرحادثه
عصر خلفای راشدین عصری مملو از رویدادها و تحولات بود، عصری که با حرکت جهادی عملی گسترده‌ای همراه گردید و از پربارترین و حاصل‌خیزترین مقطع تاریخ اسلام و غنی‌ترین آنها از نظر حوادث تلخ و شیرین به شمار می‌آید.
تاریخ‌نویسان همۀ رویدادها و دگرگونی‌ها و حوادث ناگهانی آن مقطع تاریخی را نقل کرده و در کتابهای خویش به تفصیل آورده و در اختیار نسل‌های پس از خود قرار داده‌اند.
هر چند احزاب و فرقه‌هایی مانند: خوارج، معتزله، و مرجئه و غیره پس از عصر خلفای راشدین پدید آمدند، و هر یک از آنها برای مشروعیت حزب و مذهب و مسلک خود و اثبات حقانیت راهی که در پیش گرفته بودند، به عصر خلفای راشدین روی می‌آوردند!.
اما وقتی که اهل اهواء برای تأیید و تقویت حزب خویش در زندگی اصحاب رسول خدا جچیزی را به دست نمی‌آوردند، اقدام به جعل روایات و سرهم کردن اخبار تاریخی نموده و آنها را به دروغ و تهمت به اصحاب نسبت می‌دادند.
در کنار روایات و تاریخ‌نویسان صادق و مورد اعتماد که صادقانه و امانت‌دارانه و عالمانه اخبار و حوادث زندگی اصحاب را نقل می‌نمودند و مسلمانان آنها را ثبت و ضبط کرده و پذیرفته و مورد اعتماد قرار می‌دادند، راویان دروغ‌پرداز و حدیث‌سازی گمراه وجود داشتند که به جعل دروغ و افتراهای بسیاری پرداختند و آنها را به اصحاب نسبت داده و در میان مردم ترویج می‌نمودند، البته مورخانی مسلمان در جریان آن دروغ‌پراکنی‌ها و روایت‌سازی‌ها قرار داشتند!.
تاریخ‌نویسان نخستین مانند امام طبری همۀ اخبار و روایات مربوط به عصر خلفای راشدین را صرف‌نظر از صحت و سقم آنها و اینکه توسط روایان صادق و مورد اعتماد و یا جاعلان و دروغ‌پردازان در اختیار او قرار گرفته بودند و ثبت و تدوین می‌کردند.
آنان در کتابهای خود حجم بسیار زیادی از اخبار و روایات را گردآوری کرده و درست و نادرست را با هم درآمیختند، و آنها را از یکدیگر جدا نکردند و اقدامی را در مورد «تخریج» آن روایت‌ها و تحقیق در مورد روایان آنها صورت ندادند.
در عین حال همراه با آن روایت‌ها نام روایان را ذکر کرده و گاهی روایات مربوط به یک واقعه را به چندین صورت کاملاً متضاد و متعارض با هم نقل نموده‌اند.