أمانت علمی
این که مورخان همۀ آن روایتها و خبرها را آوردهاند، به معنای وثوق و اطمینان به همۀ آنها و قابل قبول بودن محتوایشان نبوده است. بلکه آن اقدام ایشان در جهت «امانتداری علمی» بوده که آنان به تدوین و ثبت همه آنچه که در اختیار ایشان قرار گرفته – صرفنظر از راست و دروغ و حق و باطل بودن و یا عدالت و صداقت یا متهم بودن به عدم صداقت و اعتماد روایان آنها – اقدام کردهاند!.
آنان به خوانندگان کتابهای خود حق انتخاب دادهاند که از میان همۀ آن روایتها صحیحترین آنها را بپذیرند و روایتهای جعلی و دروغ را کنار بگذارند.
خود آنان مردم را به عدم پذیرش و عدم اعتماد به همۀ آنچه که نقل کردهاند، فراخوانده و به صراحت این موضوع را یادآور شدهاند که در کتابهای ایشان روایتهای باطل و دروغ بسیاری وجود دارند! و لازم است خوانندگان به خوبی در موردشان تحقیق و بررسی بنمایند و بر اساس معیار درست و دقیق قواعد علم «جرح و تعدیل» آنها را مورد ارزیابی قرار بدهند. دانشی که پیشگامان علم حدیث – آنانی که احادیث رسول خدا حفظ کرده و در تشخیص حدیث صحیح و حسن از ضعیف موضوع تخصصی داشتهاند – آن را وضع کردهاند!.