سبب اختلاف در تعيين شخصيّت ابن سبأ
از اینکه این همه تعدّد آراء در میان محقّقان و مؤرّخان در تعیین شخصیت ابن سبأ رخ داده جای تعجب نیست، زیرا او به عنوان یک بازیگر سیاسی و توطئه‌گر خود را در پرده‌ای از ابهام‌ها پوشانده‌است. چون هدف او از توطئه‌هایش تفرقۀ بین مسلمین و نابودی اسلام و جنگ با توحید بوده‌است، و لهذا وقتی که عبدالله بن عامر والی بصره از طرف عثمان بن عفّانس از او دربارۀ شخصیتش پرسید، پاسخ داد که: «من از اهل کتاب هستم و رغبت به اسلام و به جوار تو دارم» و از نام خود و نام پدرش چیزی نگفت [۲۰۵].
و همین رازگونگی و مخفی‌زیستی اوست که سبب اختلاف بین مؤرّخان شده‌است، و هیچ بعید نیست که نامبرده مثل هر بازیگر و توطئه‌گر ماهری نام‌های دیگری نیز بر خود نهاده‌باشد، تا جرائم و دسیسه‌هایش را مخفی سازد.
[۲۰۵] تاریخ طبری ۴/۳۲۶-۳۲٧.