گفتار چهارم: سرور و شادی مؤمن با دیدار پروردگارش
وقتی فرشتگان از طرف الله أ، مژده‌رسان به سوی بنده‌ی مؤمن می‌شتابند، بر چهره‌ی مؤمن شادمانی و سرور نمایان می‌شود؛ و بر چهره‌ی کافر، اندوه، ترس و ناراحتی نمایان می‌شود. بنابراین، بنده‌ی مؤمن در حالت احتضار و سکرات مرگ، دیدار الله ﻷ را آرزو می‌کند؛ ولی انسان کافر، به خاطر سرکشی و نافرمانی از الله ﻷ ، از دیدار او هراسان و نگران است.
از انس بن مالک س روایت شده است که رسول‌الله ص فرمود:
«مَنْ أَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ أَحَبَّ اللَّهُ لِقَاءَهُ وَمَنْ كَرِهَ لِقَاءَ اللَّهِ كَرِهَ اللَّهُ لِقَاءَهُ قَالَتْ عَائِشَةُ أَوْ بَعْضُ أَزْوَاجِهِ إِنَّا لَنَكْرَهُ الْمَوْتَ. قَالَ: لَيْسَ ذَاكِ وَلَكِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا حَضَرَهُ الْمَوْتُ بُشِّرَ بِرِضْوَانِ اللَّهِ وَكَرَامَتِهِ فَلَيْسَ شَيْءٌ أَحَبَّ إِلَيْهِ مِمَّا أَمَامَهُ فَأَحَبَّ لِقَاءَ اللَّهِ وَأَحَبَّ اللَّهُ لِقَاءَهُ وَإِنَّ الْكَافِرَ إِذَا حُضِرَ بُشِّرَ بِعَذَابِ اللَّهِ وَعُقُوبَتِهِ فَلَيْسَ شَيْءٌ أَكْرَهَ إِلَيْهِ مِمَّا أَمَامَهُ كَرِهَ لِقَاءَ اللَّهِ وَكَرِهَ اللَّهُ لِقَاءَهُ» [۲۷].
«هر کس دوست داشته باشد که با الله دیدار کند، الله نیز دیدار با وی را دوست می‌دارد و هرکس که ملاقا ت خدا را دوست نداشته باشد، خداوند هم ملاقات با او را دوست ندارد.
عایشه ل یا یکی دیگر از همسران رسول‌الله ص عرض کرد: ای رسول خدا! ما مردن را دوست نداریم. رسول‌الله ص فرمود: هدف، این نیست. بلکه وقتی مرگ به سراغ مؤمن بیاید، او را به خشنودی و بخشش الهی بشارت می‌دهند. در این‌هنگام، هیچ چیزی برایش از آن‌چه که در انتظارش هست، محبوبتر نیست. پس او دیدار با الله را دوست دارد و الله هم دیدار با او را. اما وقتی مرگ کافر فرا رسد، او را به عذاب الهی بشارت می‌دهند. لذا هیچ چیزی برایش از آن‌چه که در انتظارش می‌باشد، ناگوارتر نیست. این‌جاست که او دیدار با الله را دوست ندارد و الله هم دیدار با او را دوست ندارد».
به همین خاطر است که انسان مؤمن از کسانی که او را تشییع می‌کنند، می‌خواهد که خیلی زود او را دفن کنند تا هر چه زودتر، از نعمت‌های الله ﻷ بهره‌مند شود؛ ولی انسان کافر و گناهکار، از رفتن به سوی گورستان هراس دارد و بر سر و روی خود می‌زند. در صحیح بخاری و سنن نسائی، ابوسعید خدری س از رسول‌الله ص روایت می‌کند:
«أَنَّ رسول‌الله ص قَالَ: إِذَا وُضِعَتْ الْجِنَازَةُ وَاحْتَمَلَهَا الرِّجَالُ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ فَإِنْ كَانَتْ صَالِحَةً قَالَتْ قَدِّمُونِي وَإِنْ كَانَتْ غَيْرَ صَالِحَةٍ قَالَتْ يَا وَيْلَهَا أَيْنَ يَذْهَبُونَ بِهَا؟ يَسْمَعُ صَوْتَهَا كُلُّ شَيْءٍ إِلَّا الْإِنْسَانَ وَلَوْ سَمِعَهُ صَعِقَ» [۲۸].
«رسول‌الله ص فرمود: هرگاه جنازه گذاشته شود و مردان آن‌را بر دوش خود ببرند، اگر نیکوکار باشد، می‌گوید: مرا زودتر ببرید و اگر گنه‌کار باشد، می‌گوید: وای بر من، مرا کجا می‌برید، جز انسان، تمام موجودات این صدا را می‌شنوند و اگر انسان‌ها آن را بشنوند، بی‌هوش می‌شوند».
[۲۷] صحیح بخاری، کتاب الرقاق، باب من أحب لقاء الله أحب الله لقاءه، شماره: (۶۵۰۷). [۲۸] صحیح بخاری، کتاب الجنائز، باب قدمونی، شماره: (۱۳۱۶). فتح الباری (۳/۱۸۴) نسائی، کتاب الجنائز، باب سرعة فی الجنائز (۴/۴۱)