گفتار هفتم: معرفی اشراط و نشانههای رستاخیز
وقتی الله ﻷ زمان رستاخیز را از بندگانش پنهان داشت، با نشانههایی که دال بر نزدیکی رستاخیز هستند، به بندگان هشدار میدهد.
قرآن از این نشانهها با عنوان «اشراط الساعة» یاد میکند:
﴿فَهَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗۖ فَقَدۡ جَآءَ أَشۡرَاطُهَاۚ فَأَنَّىٰ لَهُمۡ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ ذِكۡرَىٰهُمۡ١٨﴾ [محمد: ۱۸]. «گویا تنها منتظر این هستند که رستاخیز، ناگهان به سراغشان بیاید؛ همانا نشانههایش فرا رسیده است. و چون رستاخیز فرا رسد، پندگرفتنشان چه سودی برای آنان دارد؟».
شَرَط، یعنی نشانه و جمع آن اشراط است. ابنحجر در فتح الباری میفرماید: منظور از اشراط، نشانههایی هستند که وقوع رستاخیز را به دنبال دارند.
برخی از علما، «اشراط» را به آیات تعبیر کردهاند و «آیات» یعنی نشانههایی که ما را به چیزی راهنمایی کنند؛ مانند تابلوهایی که در ساحل دریاها نصب میشوند تا کشتیهای داخل در امواج را هدایت کنند. یا تابلوهای موجود در جادهی نزدیک آبادی و شهر که مسافران را به وجود آبادی و شهر آگاه میکند.
طیبی میگوید: آیات، نشانههای دال بر نزدیک شدن یا وقوع رستاخیز هستند. نوع نخست مانند: دجال، نزول عیسی و یأموج و مأجوج و نوع دوم مانند: دخان، طلوع خورشید از مغرب، نمایان شدن دابة الارض و آتشی که مردم را جمع میکند [۱۷۶].
[۱۷۶] فتح الباری: (۱۱/۳۵۲).