گفتار ششم: بازگشت به جاهلیت و بتپرستی
وقتی اسلام از بین میرود، قرآن از زمین رخت بر میبندد و باد، روح تمام انسانهای مؤمن را میگیرد، بشریت به جاهلیت نخست یا بدتر از آن بر میگردد. از شیطان پیروی میشود و بتها پرستش میشوند. رسولالله ص دربارهی اوضاع پس از مرگ عیسی مسیح ÷، برای ما سخن گفته است. در حدیث عبداللهبنعمرو س که امام مسلم آنرا نقل کرده است، چنین میآید:
«ثُمَّ يُرْسِلُ اللَّهُ رِيحًا بَارِدَةً مِنْ قِبَلِ الشَّامِ فَلَا يَبْقَى أَحَدٌ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ إِيمَانٍ إِلَّا قَبَضَتْهُ حَتَّى لَوْ أَنَّ أَحَدَهُمْ كَانَ فِي كَبِدِ جَبَلٍ لَدَخَلَتْ عَلَيْهِ قَالَ سَمِعْتُهَا مِنْ رسولاللهصَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَيَبْقَى شِرَارُ النَّاسِ فِي خِفَّةِ الطَّيْرِ وَأَحْلَامِ السِّبَاعِ لَا يَعْرِفُونَ مَعْرُوفًا وَلَا يُنْكِرُونَ مُنْكَرًا قَالَ فَيَتَمَثَّلُ لَهُمْ الشَّيْطَانُ فَيَقُولُ أَلَا تَسْتَجِيبُونَ فَيَأْمُرُهُمْ بِالْأَوْثَانِ فَيَعْبُدُونَهَا وَهُمْ فِي ذَلِكَ دَارَّةٌ أَرْزَاقُهُمْ حَسَنٌ عَيْشُهُمْ ثُمَّ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ».
سپس الله ﻷ، باد سردی از سمت شام میفرستد. کسی که ذرهای ایمان یا خیر در دل داشته باشد، باد روحش را میگیرد. حتی اگر کسی در دل کوه برود، باد او را دنبال خواهد کرده و روحش را قبض میکند. این وضعیت ادامه پیدا میکند تا اینکه بدترین انسانها باقی میمانند. آنها در سبکی مانند پرندگان و از لحاظ عقل مانند درندگان هستند. کاری خوب انجام نمیدهند و کار زشت را ناپسند نمیدانند. شیطان نزد آنها میآید و میگوید: آیا شما به حرف من گوش میکنید؟ آنها میگویند: چه دستوری به ما میدهی؟ آنگاه شیطان آنها را به پرستش بتها امر میکند. آنان در آن زمان، در وفور نعمت بهسر میبرند. پس از آن، برای برپایی رستاخیز در صور دمیده میشود [۴۰۳].
از جمله بتهایی که پرستش میشوند، «ذوالخلصه» طاغوت دوس، لات و عزّی است. در صحیح بخاری و مسلم از ابوهریره س روایت شده است که رسولالله ص فرمود:
«لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تَضْطَرِبَ أَلْيَاتُ نِسَاءِ دَوْسٍ عَلَی ذِي الْخَلَصَةِ» [۴۰۴].
«رستاخیز برپا نمیشود، تا اینکه زنان قبیلهی دوس به پرستش بت ذوالخلصه بپردازند».
در صحیح مسلم از عایشه ل روایت شده است که رسولالله ص فرمود:
«لاَ يَذْهَبُ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ حَتَّى تُعْبَدَ اللاَّتُ وَالْعُزَّى». فَقُلْتُ: يَا رسولاللهإِنْ كُنْتُ لأَظُنُّ حِينَ أَنْزَلَ اللَّهُ ﴿هُوَ ٱلَّذِيٓ أَرۡسَلَ رَسُولَهُۥ بِٱلۡهُدَىٰ وَدِينِ ٱلۡحَقِّ لِيُظۡهِرَهُۥ عَلَى ٱلدِّينِ كُلِّهِۦ وَلَوۡ كَرِهَ ٱلۡمُشۡرِكُونَ٣٣﴾ [التوبة: ۳۳] أَنَّ ذَلِكَ تَامًّا قَالَ: « إِنَّهُ سَيَكُونُ مِنْ ذَلِكَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ يَبْعَثُ اللَّهُ رِيحًا طَيِّبَةً فَتَوَفَّى كُلَّ مَنْ فِى قَلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةِ خَرْدَلٍ مِنْ إِيمَانٍ فَيَبْقَى مَنْ لاَ خَيْرَ فِيهِ فَيَرْجِعُونَ إِلَى دِينِ آبَائِهِمْ» [۴۰۵].
«شب و روز تمام نمیشود، - رستاخیز برپا نمیشود- تا اینکه لات و عزی معبود قرار گیرند. عایشهل میگوید: عرض کردم: ای پیامبر خدا! وقتی نازل شد:
«او ذاتی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد تا آن را بر سایر ادیان غالب و پیروز بگرداند؛ اگر چه برای مشرکان ناخوشایند باشد.»، گمانم بر این بود که این آیه، حاکمیت دین اسلام را تضمین کرده است. رسولالله ص فرمود:
«اگر الله بخواهد چنین میشود. سپس الله باد پاکیزهای را میفرستد. هر کس ذرهای ایمان در دل داشته باشد، باد، او را میمیراند. انسانهایی باقی میمانند که هیچ خیری در آنها نیست و به دین پدرانشان بر میگردند».
در آن زمان، سطح اخلاق به پایینترین حد خود میرسد. بزار در مسند و ابنحبان در صحیح خود از عبداللهبنعمرو س نقل میکنند که رسولالله ص فرمود:
«لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى تَتَسَافَدُوا فِي الطُّرُقِ تَسَافُدَ الْحَمِيرِ، قُلتُ: إنَّ ذلِکَ لَکائِنٌ؟ قَالَ: نَعَم، لَیَکُونَنَّ».
«رستاخیز برپا نمیشود، تا اینکه زنا در گذرگاهها آشکارا مانند الاغ صورت گیرد. پرسیدم: چنین چیزی شدنی است؟ رسولالله ص فرمود: آری، حتماً میشود».
این حدیث، شاهد دیگری دارد که حاکم آنرا از ابوهریره س روایت کرده است، آنجا که رسولالله ص فرمود:
«وَ الَّذِي نَفسِي بِيَدِهِ لَا تَفْنَى هَذِهِ الْأُمَّة حَتَّى يَقُوم الرَّجُل إِلَى الْمَرْأَة فَيَفْتَرِشهَا فِي الطَّرِيق فَيَكُون خِيَارهمْ يَوْمَئِذٍ مَنْ يَقُول لَوْ وَارَيْنَاهَا وَرَاءَ هَذَا الْحَائِط» [۴۰۶].
«سوگند به الله، این امت نابود نمیشود تا روزی که مردی در گذرگاه با زنش همبستر میشود. بهترینِ مردم میگوید: ای کاش پشت این دیوار با او همبستر میشدیم».
این حدیث شاهد دیگری نیز دارد که نواسبنسمعان س در حدیث طولانی یأجوج و مأجوج آن را نقل کرده است. رسولالله ص فرمود:
«فَبَيْنَا هُمْ عَلَى ذَلِكَ إِذْ بَعَثَ اللَّهُ ﻷ رِيحًا طَيِّبَةً تَحْتَ آبَاطِهِمْ فَتَقْبِضُ رُوحَ كُلِّ مُسْلِمٍ أَوْ قَالَ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَيَبْقَى شِرَارُ النَّاسِ يَتَهَارَجُونَ تَهَارُجَ الْحَمِيرِ».
«در چنین حالتی، الله ﻷ باد ملایمیرا میفرستد که روح همهی انسانهای مؤمن را میگیرد. تنها انسانهای شرور باقی میمانند که همچون الاغ با همسرانشان همبستر میشوند.»
[۴۰۳] صحیح مسلم کتاب الفتن (۴/۲۲۵۸) شماره: (۲۹۴۰). [۴۰۴] صحیح بخاری، کتاب الفتن، باب تغییر الزمان حتی تعبد الاوثان. فتح الباری (۱۳/۷۶) و صحیح مسلم، کتاب الفتن، باب لا تقوم الساعة حتی تعبد دوس ذا الخلصة، (۴/۲۲۳۰) شماره (۲۹۰۶) در بخاری ذی الخلصه تعریف شده است. [۴۰۵] کتاب الفتن: ۴/۲۲۳۰) شماره: (۲۹۰۶). [۴۰۶] سلسله الاحادیث الصحیحه: (۱/۲۴۵).