قیامت صغری و علایم قیامت کبری

گفتار هفتم: حق انتخاب پیامبران در هنگام مرگ

الله اجر و پاداش اخروی پیامبران را هنگام فرا رسیدن مرگ بدان‌ها نشان می‌دهد. سپس آن‌ها را میان ماندن در جهان و رهسپار شدن به سرای ابدی، مخیر می‌سازد. بی‌گمان، هر پیامبری نعمت‌های جاودان ‌الله ﻷ را ترجیح می‌دهد.

پیامبر بزرگ اسلام ص از این قانون استثنا نبود؛ بلکه همانند پیامبران پیش از خود، حق انتخاب داشت و دیدار با حیّ منان را اختیار فرمود. در صحیح بخاری از عایشهل روایت شده است که رسول‎الله ص فرمود:

‏«‏إِنَّهُ لَمْ يُقْبَضْ نَبِيٌّ قَطُّ حَتَّى يَرَى مَقْعَدَهُ مِنْ الْجَنَّةِ ثُمَّ يُحَيَّا أَوْ يُخَيَّرَ فَلَمَّا اشْتَكَى وَحَضَرَهُ الْقَبْضُ وَرَأْسُهُ عَلَى فَخِذِ عَائِشَةَ غُشِيَ عَلَيْهِ فَلَمَّا أَفَاقَ شَخَصَ بَصَرُهُ نَحْوَ سَقْفِ الْبَيْتِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ فِي الرَّفِيقِ الْأَعْلَى فَقُلْتُ: إِذًا لَا يُجَاوِرُنَا فَعَرَفْتُ أَنَّهُ حَدِيثُهُ الَّذِي كَانَ يُحَدِّثُنَا‏»‏ [۳۸].

‏«‏روح هیچ پیامبری قبض نمی‌شود، مگر این‌که جایگاه او در بهشت به او نشان داده و به او اختیار داده می‌شود. عایشه ل در ادامه می‌فرماید: وقتی فرشته‌ی مرگ نزد رسول‎الله ص آمد و سر مبارک رسول‎الله ص روی زانوی من بود، رسول‎الله ص چند لحظه بی‌هوش شد و سپس در حالی به هوش آمد که به سقف خانه چشم دوخته بود و می‌فرمود: «اللَّهُمَّ فِي الرَّفِيقِ الأَعْلَى». پروردگارا! به‌سوی رفیق اعلی [۳۹]. آن‌گاه با خود گفتم که ما را انتخاب نکرد و دانستم که این همان حدیثی است که رسول‎الله ص درباره‌ی حق انتخاب پیامبران به‌هنگام مرگ، برای ما بیان فرمود. عایشه ل می‌فرماید: این آخرین سخنی بود که رسول‎الله ص فرمود».‏

و در روایتی دیگر چنین آمده است: شنیدم که پیامبر ص در بیماری وفاتش این آیه را تلاوت فرمود:

﴿وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّ‍ۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا٦٩﴾ [النساء: ۶۹].

«هم‌نشین پیامبران، صدیقان، شهیدان و صالحانی که الله به آنان نعمت داده است؛ و چه رفیقان نیکی هستند».

عایشه ل می‌فرماید: با شنیدن این آیه، یقین کردم که به رسول‎الله ص حق انتخاب داده شده است.

[۳۸] صحیح بخاری، کتاب الرقاق، باب من احب لقاء الله. شماره: (۶۵۰۹). در صحیح مسلم، شماره: (۲۴۴۴)، مؤطا مالک، سنن ترمذی و جامع الأصول، ابن‌أثیر: (‏۱۱/۶۷‏)‏، نیز روایت شده است [۳۹] رفیق، بر یک یا چند نفر اطلاق می‌شود. منظور حدیث این است که: پروردگارا! مرا در گروهی که در درجات بالای بهشت قرار دارند، قرار بده.