گفتار نهم: افزایش ثروت
از جمله نشانههای رستاخیز، زیاد شدن دارایی و ثروت است؛ آنگونه که اگر صد دینار هم به کسی داده شود، آن را اندک میبیند و ثروتمند در پیِ انسان مستمندی میگردد تا زکات اموالش را به او بدهد؛ اما چنین کسی را نمییابد. رسولالله ص به عوفبنمالک س که در غزوهی خیبر شرکت کرده بود، سفارش فرمود که پیش از رستاخیز، شش چیز را به خاطر داشته باشد. یکی از چیزهایی که رسولالله ص برای عوف بیان فرمود، افزایش ثروت بود. بهگونهای که اکر یکصد دینار به کسی داده شود، بدان راضی نیست [۲۵۱].
در صحیح مسلم از ابوهریره س روایت شده است که رسولالله ص فرمود:
«لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يَكْثُرَ فِيكُمْ الْمَالُ فَيَفِيضَ حَتَّى يُهِمَّ رَبَّ الْمَالِ مَنْ يَقْبَلُهُ مِنْهُ صَدَقَةً وَيُدْعَى إِلَيْهِ الرَّجُلُ فَيَقُولُ لَا أَرَبَ لِي فِيهِ» [۲۵۲].
«رستاخیز برپا نمیشود مگر اینکه ثروت میان شما زیاد باشد و در نزدیکی رستاخیز مال چنان زیاد میشود که صاحبان ثروت نگراناند که زکات اموالشان را به چه کسانی بپردازند. صاحب ثروت کسانی را برای ادای زکات صدا میکند، اما آنها میگویند: ما نیازی به زکات و صدقه نداریم».
از حارثه بن وهب س نقل شدهاست که: از رسولالله ص شنیدم که میفرمود:
«تَصَدَّقُوا فَيُوشِكُ الرَّجُلُ يَمْشِي بِصَدَقَتِهِ فَيَقُولُ الَّذِي أُعْطِيَهَا لَوْ جِئْتَنَا بِهَا بِالْأَمْسِ قَبِلْتُهَا فَأَمَّا الْآنَ فَلَا حَاجَةَ لِي بِهَا فَلَا يَجِدُ مَنْ يَقْبَلُهَا» [۲۵۳].
«صدقه و زکات بدهید، دیری نمیگذرد که زمانی فرا برسد که انسان زکات اموالش را برداشته و دنبال کسانی برود که زکاتش را بپذیرند. فقیری میگوید: اگر این زکات را دیروز به من میدادی، آن را میپذیرفتم. اما امروز نیازی به آن ندارم. در نتیجه صاحب مال کسی را پیدا نمیکند که زکاتش را بگیرد».
روشن است که این وضعیت چندین بار، از جمله در دوران خلافت عمربنعبدالعزیز روی داده است.
یعقوب بن سفیان در تاریخ خود از طریق عمر بن اسید بن عبدالرحمن بن زید بن خطاب، چنین میگوید: سوگند به ذات یگانهی الله، پیش از مرگ عمر بن عبدالعزیز، فردی ثروت خود را نزد ما آورد و گفت: این مال را به فقیران و در هر جا که بهتر میدانید، صرف کنید. نزد ما میماند و چون کسی را نمییافت بر میگشت. عمر بن عبدالعزیز مردم را بینیاز کرده بود [۲۵۴].
در باب «مهدی»، به بیان احادیثی مبنی بر اینکه خلیفهی مسلمانان پولها را بدون شمردن و با مشت و خروار به دیگران میدهد، خواهیم پرداخت و در باب «عیسی÷» به بیان احادیثی پیرامون زیاد شدن اموال بحث خواهیم کرد.
[۲۵۱] صحیح بخاری، کتاب الجهاد، باب ما یحذر من الغدر، جامع الاصول (۱۰/۴۱۲). [۲۵۲] صحیح بخاری، کتاب الجهاد. [۲۵۳] قبلی. [۲۵۴] فتح الباری (۱۳/۸۳)