قیامت صغری و علایم قیامت کبری

گفتار هفتم: رسیدن جهجاه به پادشاهی

جهجاه مردی سخت‌گیر و تند‌خو از طایفه قحطان است که حکومت به او می‌رسد. در صحیح مسلم از ابوهریره س روایت شده است که رسول‎الله ص فرمود:

‏«‏لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ قَحْطَانَ يَسُوقُ النَّاسَ بِعَصَاهُ‏»‏.

‏«‏رستاخیز برپا نمی‌شود مگر این‌که مردی از قبیله‌ی قحطان ظاهر شود و مردم را به گناه و نافرمانی سوق دهد.‏»‏ ‏«‏بخاری و مسلم‏»‏.

در روایت مسلم آمده است:

‏«‏لَا تَذْهَبُ الْأَيَّامُ وَاللَّيَالِي حَتَّى يَمْلِكَ رَجُلٌ يُقَالُ لَهُ الْجَهْجَاهُ‏»‏ [۲۷۰].

‏«‏شب‌ها و روزها تمام نمی‌شوند مگر آن‌که مردی به‌نام جهجاه قدرت را به دست گیرد‏».‏

ممکن است جهجاهِ روایت دوم، غیر از جهجاه روایت نخست باشد؛ زیرا در حدیث امام ترمذی به صحت رسیده است که این جهجاه، از غلامان است. در سنن ترمذی از أبوهریره روایت شده است که رسول‌الله‌ ص فرمود:

‏«‏لَا يَذْهَبُ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ حَتَّى يَمْلِكَ رَجُلٌ مِنْ الْمَوَالِي يُقَالُ لَهُ جَهْجَاهُ‏»‏ [۲۷۱].

‏«‏شب و روز تمام نمی‌شود تا آن‌که شخصی به نام جهجاه که از غلامان است، به قدرت برسد‏».‏

منظور از جمله‌ی «يسوق الناس بعصاه» این است که او به قدرت می‌رسد و مردم از وی اطاعت می‌کنند و او هم رهبری مردم را بر عهده می‌گیرد. واژه‌ی «سوق بالعصا» بر شدت و تندخویی او دلالت دارد. معنای لغوی جهجاه، «صدای بلند» است. بنا به تفسیر ابن‌حجر، صدایی که در صلابت و سختی با عصا متناسب باشد [۲۷۲]. اما آیا این مرد، مردم را به کار خوب فرا می‌خواند یا بد؟ هیچ‌گونه توضیحی در این‌باره از رسول‎الله ص ثابت نشده است.

[۲۷۰] بخاری کتاب الفتن. (‏۱۳/۷۶).‏ [۲۷۱] صحیح الجامع الصغیر: (‏۶/۲۳۰‏)‏ شماره: (‏۷۵۶۱).‏ [۲۷۲] فتح الباری: (‏۱۳/۷۸).‏