تفسیر نور

فهرست کتاب

سوره تغابن

سوره تغابن

سوره تغابن آيه ۱

‏متن آیه: ‏

﴿يُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۖ لَهُ ٱلۡمُلۡكُ وَلَهُ ٱلۡحَمۡدُۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ ١

ترجمه:

‏آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، به تسبیح و تقدیس خدا مشغول است. حاکمیت و مالکیت از آن او است، و سپاس و ستایش خاصّ او است. او بر هر چیزی توانا است...‏

توضيحات:

‏«يُسَبِّحُ» (نگا: رعد / ۱۳، اِسراء / ۴۴، نور / ۴۱).‏

سوره تغابن آيه ۲

‏متن آیه: ‏

﴿هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ فَمِنكُمۡ كَافِرٞ وَمِنكُم مُّؤۡمِنٞۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٌ ٢

ترجمه:

‏او کسی است که شما را آفریده است (و به شما آزادی و اختیار داده است). گروهی از شما کافر و گروهی از شما مؤمن می‌گردید. خدا می‌بیند هرچه را که می‌کنید.‏

توضيحات:

‏«فَمِنكُمْ كَافِرٌ وَمِنكُم مُّؤْمِنٌ»: (نگا: کهف‌ / ۲٩، انسان‌ / ۳).‏

سوره تغابن آيه ۳

‏متن آیه: ‏

﴿خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّ وَصَوَّرَكُمۡ فَأَحۡسَنَ صُوَرَكُمۡۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ ٣

ترجمه:

‏خداوند، آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است (نه به باطل. در آفرینش آن، نظام دقیق و راستینی به کار رفته است، و دارای هدفی حکیمانه و مسیری درست است) و شما را شکل بخشیده است و شکل‌های شما را خوب و زیبا کرده است. سرانجام بازگشت به‌سوی او است.‏

توضيحات:

‏«خَلَقَ السَّمَـاوَاتِ والأرْضَ بِالـْحَقِّ»: (نگا: انعام‌ / ٧۳، ابراهیم‌ / ۱٩، نحل‌ / ۳). «صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ»: (نگا: غافر / ۶۴، اعراف‌ / ۱۱، آل‌عمران‌ / ۶).‏

سوره تغابن آيه ۴

‏متن آیه: ‏

﴿يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَيَعۡلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعۡلِنُونَۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ٤

ترجمه:

‏او می‌داند که در آسمان‌ها و زمین چه چیزهائی است، و از آنچه شما پنهان یا آشکار می‌دارید با خبر است، و خدا بس آگاه از عقائد و نیاتی است که در درون سینه‌ها است.‏

توضيحات:

‏«مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ»: (نگا: نحل‌ / ۱٩).‏

سوره تغابن آيه ۵

‏متن آیه: ‏

﴿أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ نَبَؤُاْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبۡلُ فَذَاقُواْ وَبَالَ أَمۡرِهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ ٥

ترجمه:

‏آیا خبر کافرانی که در روزگاران پیشین می‌زیسته‌اند به شما نرسیده است‌؟ آنان عقوبت ناگوار کارهای خود را (در دنیا) چشیدند، و عذاب دردناکی (هم در آخرت) دارند.‏

توضيحات:

‏«نَبَأُ»: خبر... الف زائدی در رسم الخطّ قرآنی در آخر دارد. «وَبَالَ»: (نگا: مائده‌ / ٩۵، حشر / ۱۵).‏

سوره تغابن آيه ۶

‏متن آیه: ‏

﴿ذَٰلِكَ بِأَنَّهُۥ كَانَت تَّأۡتِيهِمۡ رُسُلُهُم بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَقَالُوٓاْ أَبَشَرٞ يَهۡدُونَنَا فَكَفَرُواْ وَتَوَلَّواْۖ وَّٱسۡتَغۡنَى ٱللَّهُۚ وَٱللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٞ ٦

ترجمه:

‏این (سوء عاقبت و عذاب آخرت) بدان خاطر است که پیغمبرانشان به پیش ایشان می‌آمدند و معجزات روشن و دلائل متقن برای آنان می‌آوردند و ایشان می‌گفتند: آیا آدمیان، ما را هدایت می‌کنند؟ (مگر می‌شود انسان‌هائی همچون خودمان پیغمبران خدا شوند؟! پیغمبران باید فرشته باشند. بدین وسیله به مخالفت برمی‌خاستند و) کافر می‌گشتند و سر بر می‌تافتند و رویگردان می‌شدند، و خدا هم بی‌نیاز (از ایمان و اطاعت ایشان) بود و (همیشه هم) بی‌نیاز است و سزاوار ستایش و سپاس.‏

توضيحات:

‏«بَشَرٌ»: این واژه برای مفرد و مثنّی و جمع استعمال می‌گردد. در اینجا مراد انبیاءاست.‏

سوره تغابن آيه ٧

‏متن آیه: ‏

﴿زَعَمَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَن لَّن يُبۡعَثُواْۚ قُلۡ بَلَىٰ وَرَبِّي لَتُبۡعَثُنَّ ثُمَّ لَتُنَبَّؤُنَّ بِمَا عَمِلۡتُمۡۚ وَذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ ٧

ترجمه:

‏کافران می‌پندارند که هرگز زنده و برانگیخته نخواهند گردید! بگو: چنین نیست که می‌پندارید، به پروردگارم سوگند! زنده و برانگیخته خواهید شد، و سپس از آن چیزهائی که می‌کرده‌اید با خبرتان خواهند کرد. و این کار برای خدا ساده و آسان است.‏

توضيحات:

‏«بَلي‌»: این حرف برای ابطال نفی کلام ماقبل است. یعنی سخن منفی پیشین را مثبت می‌سازد. «يَسِيرٌ»: ساده و آسان.‏

سوره تغابن آيه ۸

‏متن آیه: ‏

﴿فَ‍َٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلنُّورِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلۡنَاۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ ٨

ترجمه:

‏ایمان بیاورید به خدا و پیغمبرش و نوری که (قرآن نام دارد و آن را برای روشن کردن راه سعادت دنیا و آخرت شما انسان‌ها) نازل کرده‌ایم. خداوند کاملاً آگاه از هر آن چیزی است که انجام می‌دهید.‏

توضيحات:

‏«النُّورِ»: قرآن (نگا: نساء / ۱٧۴، شوری‌ / ۵۲).‏

سوره تغابن آيه ٩

‏متن آیه: ‏

﴿يَوۡمَ يَجۡمَعُكُمۡ لِيَوۡمِ ٱلۡجَمۡعِۖ ذَٰلِكَ يَوۡمُ ٱلتَّغَابُنِۗ وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ وَيَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا يُكَفِّرۡ عَنۡهُ سَيِّ‍َٔاتِهِۦ وَيُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ ٩

ترجمه:

‏زمانی، خداوند شما را در روز گردهمآئی (جملگی پیشینیان و پسینیان) جمع می‌آورد. آن روز، روز زیانمندی (کافران، و سودمندی مؤمنان) است. کسانی که به خدا ایمان بیاورند و کارهای شایسته بکنند. خداوند بدی‌های ایشان را می‌زداید، و آنان را به باغ‌های بهشتی داخل می‌گرداند که از زیر (کاخ‌ها و درختان) آن رودبارها جاری است، و در آنجا برای همیشه جاودانه می‌مانند. این است رستگاری سترگ و پیروزی بزرگ.‏

توضيحات:

‏«يَوْمَ الْـجَمْعِ»: روز گردهمآئی که قیامت است (نگا: هود / ۱۰۳، واقعه‌ / ۵۰، یس‌ / ۳۲ و ۵۳). «تَغَابُن‌»: زیانمند گشتن گروهی و سودمند شدن گروهی... در جهان، دست‌های‌ آخرت را به دنیا می‌فروشند، و در آخرت زیانخورده و متضرّر می‌گردند (نگا: بقره‌ / ۱۶ و ۱۰۲، آل‌عمران‌ / ٧٧ و ۱٧٧). و دست‌های‌ دنیا را به آخرت می‌فروشند و در آخرت سود می‌برند و رضای خدا و بهشت را از آن خود می‌کنند (نگا: بقره‌ / ۲۰٧، نساء / ٧۴، توبه‌ / ۱۱۱). فراموش کردن همدیگر. چرا که در قیامت بر اثر هول و هراس آخرت، کسی به فکر کسی نیست، و هرکسی خود را می‌کوشد (نگا: حجّ‌ / ۲، معارج‌ / ۱۰، عبس‌ / ۳۳ - ۳٧).‏

سوره تغابن آيه ۱۰

‏متن آیه: ‏

﴿وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِ‍َٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ خَٰلِدِينَ فِيهَاۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ١٠

ترجمه:

‏و کسانی که کافر بشوند و آیات ما را تکذیب بکنند، آنان دوزخیانند جاودانه در آنجا می‌مانند، و چه سرانجام و جایگاه بدی (که دارند!).‏

توضيحات:

‏«الـْمَصِيرُ»: (نگا: بقره‌ / ۱۲۶، انفال‌ / ۱۶، توبه‌ / ٧۳).‏

سوره تغابن آيه ۱۱

‏متن آیه: ‏

﴿مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَمَن يُؤۡمِنۢ بِٱللَّهِ يَهۡدِ قَلۡبَهُۥۚ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ ١١

ترجمه:

‏هیچ واقعه و حادثه‌ای جز به فرمان و اجازه خدا رخ نمی‌دهد، و هر کس که به خدا ایمان داشته باشد، خدا دل او را (به ثبات و آرامش، و خوشنودی به قضا و قدر الهی می‌رساند و) رهنمود می‌گرداند، و خداوند از هر چیزی کاملاً آگاه است.‏

توضيحات:

‏«مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ»: (نگا: حدید / ۲۲). «يَهْدِ قَلْبَهُ»: دل او را رهنمود و رهبری می‌کند. زمام دل او را به دست می‌گیرد. دل او را به استقامت و اطمینان و آسایش و آرامش، و رضا به قضا رهنمود می‌گرداند.‏

سوره تغابن آيه ۱۲

‏متن آیه: ‏

﴿وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَۚ فَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَإِنَّمَا عَلَىٰ رَسُولِنَا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ ١٢

ترجمه:

‏از خدا و پیغمبر اطاعت کنید. اگر رویگردان شوید، بر فرستاده ما جز رساندن پیام روشن و آشکار نیست.‏

توضيحات:

‏«الْبَلاغُ الْـمُبِينُ»: تبلیغ آشکار، رساندن پیام روشن‌گر (نگا: مائده‌ / ٩۲، نحل‌ / ۳۵ و ۸۲، نور / ۵۴).‏

سوره تغابن آيه ۱۳

‏متن آیه: ‏

﴿ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ١٣

ترجمه:

‏جز خدا معبودی نیست، پس مؤمنان باید بر خدا توکل کنند و بس.‏

توضيحات:

‏«فَلْيَتَوَكَّلِ»: باید توکل کنند.‏

سوره تغابن آيه ۱۴

‏متن آیه: ‏

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ مِنۡ أَزۡوَٰجِكُمۡ وَأَوۡلَٰدِكُمۡ عَدُوّٗا لَّكُمۡ فَٱحۡذَرُوهُمۡۚ وَإِن تَعۡفُواْ وَتَصۡفَحُواْ وَتَغۡفِرُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ ١٤

ترجمه:

‏ای مؤمنان! قطعاً بعضی از همسران و فرزندانتان دشمنان شما هستند. (شما را از راه خدا باز می‌دارند، و از عبادت و طاعت سست می‌گردانند) پس از ایشان خویشتن را بر حذر دارید. اگر عفو کنید و چشم پوشی نمائید و ببخشید (خدا هم شما را مشمول عفو و مرحمت و مغفرت خود می‌نماید) چرا که خداوند بخشاینده مهربان است.‏

توضيحات:

‏«مِنْ»: برای تبعیض است. «عَدُوّاً»: این واژه برای مفرد و مثنّی و جمع به کار می‌رود. اسم (إِنَّ) است. «إن تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا و تَغْفِرُوا»: (نگا: بقره‌ / ۱۰٩). این بخش از آیه، اشاره دارد به این که چه بسا همسران یا فرزندان که انسان را از مبرّات و خیرات منع و یا سست می‌کنند قصد سوء نداشته و بلکه از روی نادانی باشد، به هر حال باید کار بد ایشان را بخشید و نیت سوء و قصد عداوت آنان را پخش نکرد، ولی به سخنانشان گوش نکرد و مواظب خود بود و محبّت ایشان انسان را از خدا پرستی و انجام خیرات و مبرات دور نسازد.‏

سوره تغابن آيه ۱۵

‏متن آیه: ‏

﴿إِنَّمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَأَوۡلَٰدُكُمۡ فِتۡنَةٞۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ ١٥

ترجمه:

‏قطعاً اموالتان و اولادتان، وسیله آزمایش شمایند، و (اگر در این میدان آزمایش، از عهده بر آئید، برای شما) اجر و پاداش بزرگی در پیشگاه خدا است.‏

توضيحات:

‏«فِتْنَةٌ»: امتحان. آزمایش (نگا: انفال‌ / ۲۸). مراد این است که اموال و اولاد زینت و نعمت جهان و مایه دستیابی به سعادت هستند، در صورتی که در مسیر خداشناسی انسان را کمک کنند. امّا اگر محبّت آنان بر فرمان و رضای یزدان ترجیح داده شود، مایه بدبختی می‌گردند (نگا: آل‌عمران‌ / ۱۴ و ۱۵، توبه‌ / ۲۲ و ۲۳ و ٧۵).‏

سوره تغابن آيه ۱۶

‏متن آیه: ‏

﴿فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُمۡ وَٱسۡمَعُواْ وَأَطِيعُواْ وَأَنفِقُواْ خَيۡرٗا لِّأَنفُسِكُمۡۗ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفۡسِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ ١٦

ترجمه:

‏پس آن قدر که در توان دارید از خدا بهراسید و پرهیزگاری کنید، و (درس‌ها و اندرزهای آسمانی را) بشنوید و بپذیرید، و (از قوانین و فرمان‌های خدا) اطاعت کنید. و (در راه خدا، صدقه و احسان و) بذل و بخشش کنید، (انجام این کارها) به سود شما خواهد بود. کسانی که از بخل و حرص نفس خویش، مصون داشته شوند، آنان قطعاً رستگارند.‏

توضيحات:

‏«مَا اسْتَطَعْتُمْ»: مادام که می‌توانید. تا آنجا که در توان دارید (نگا: بقره‌ / ۲۸۶، حجّ‌ / ٧۸). «خَيْراً»: مال و دارائی (نگا: بقره‌ / ۱۸۰). در این صورت مفعول (أَنفِقُوا) است، و معنی چنین است: از اموال و دارائی خود ببخشید. خوب و نیک. در این صورت خبر فعل ناقصه مقدّری است که تقدیر چنین است: «يَكُنْ ذلِكَ خَيْراً...» «مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ»: (نگا: حشر / ٩).‏

سوره تغابن آيه ۱٧

‏متن آیه: ‏

﴿تُقۡرِضُواْ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗا يُضَٰعِفۡهُ لَكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ ١٧

ترجمه:

‏اگر به خدا قرض‌الحسنه‌ای بدهید، آن را برایتان چندین برابر می‌سازد، و شما را می‌آمرزد. خداوند سپاسگزار و بردبار است (و او از بندگانش به وسیله دادن پاداش‌های عظیم تشکر می‌نماید، و در پرتو بردباری خود، در عقوبت بندگان تعجیل نمی‌فرماید، و بلکه گناهانشان را می‌بخشاید).‏

توضيحات:

‏«إِن تُقْرِضُوا اللهَ قَرْضاً حَسَناً»: (نگا: بقره‌ / ۲۴۵، مائده‌ / ۱۲، حدید / ۱۱ و ۱۸).‏

سوره تغابن آيه ۱۸

‏متن آیه: ‏

﴿عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ١٨

ترجمه:

‏او آگاه از نهان و آشکار، و چیره کار بجا است.‏

توضيحات:

‏«عَالِـمُ الْغَيْبِ والشَّهَادَةِ»: (نگا: انعام‌ / ٧۳، توبه‌ / ٩۴ و ۱۰۵، رعد / ٩).‏