سوره بروج
سوره بروج آيه ۱
متن آیه:
﴿وَٱلسَّمَآءِ ذَاتِ ٱلۡبُرُوجِ ١﴾
ترجمه:
سوگند به آسمان که دارای برج‌ها و باروها است!.
توضيحات:
«ذَاتِ الْبُرُوجِ»: دارای برج‌ها و باروها. کمتر تفسیری است که بروج را به برج‌های دوازده‌گانه خورشید و بیست و هفتگانه ماه اختصاص نداده باشد. ولی باید مراد همه کواکب و ستارگانی باشد که میلیاردها از آنها تشکیل کهکشانی، و به اصطلاح شهری جداگانه با نظم و نظامی شگفت تشکیل می‌دهند، و کهکشان‌های بیشمار جهان هستی، بر طبق نقشه و حساب پدیدار گشته و با هم رابطه تنگاتنگ داشته و دارای وحدت ساختمان و ساختارند و نمایاننده کمال تدبیر و عظمت و قدرت الهی می‌باشند، و در اصل کشور کائنات را تشکیل می‌دهند و برابر آیه‌های قرآن موجودات زنده در گوشه‌هائی از این کشور پهناور گیتی موجود و ساکنان مخصوص به خود دارد (نگا: شوری / ۲٩).
سوره بروج آيه ۲
متن آیه:
﴿وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡمَوۡعُودِ ٢﴾
ترجمه:
و سوگند به روز وعده داده شده (برای حساب و کتاب و سزا و جزا)!.
توضيحات:
«الْيَوْمِ الْـمَوْعُودِ»: مراد روز قیامت است که وعده آن جهت حساب و کتاب و سزا و جزا داده شده است (نگا: اسراء / ٧، زمر / ۲۰، جاثیه / ۳۲، انبیاء / ۱۰۴).
سوره بروج آيه ۳
متن آیه:
﴿وَشَاهِدٖ وَمَشۡهُودٖ ٣﴾
ترجمه:
و سوگند به هر که و هرچه گواهی دهد و به هر که و هرچه مورد گواهی قرار گیرد!
توضيحات:
«شَاهِدٍ»: گواهی‌دهنده. «مَشْهُودٍ»: بر آن گواهی داده شده. مراد از شاهد، همه گواهان روز قیامت است، اعم از پیغمبران (نگا: نساء / ۴۱) و فرشتگان (نگا: ق / ۲۱) و اعضاء و اندامهای آدمی (نگا: نور / ۲۴). و منظور از مشهود، انسان‌ها و اعمال‌شان است. یا این که شاهد و مشهود، به معنی خدا و جمیع آفریدگان خدا و همه احوال و عجائبی است که در صحنه قیامت یا حضور پیدا می‌کنند و یا حاضر آورده می‌شوند.
سوره بروج آيه ۴
متن آیه:
﴿قُتِلَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡأُخۡدُودِ ٤﴾
ترجمه:
نفرین بر صاحبان گودال (شکنجه) باد!.
توضيحات:
«قُتِلَ»: هلاک باد. مرگ بر. نفرین بر (نگا: ذاریات / ۱۰، مدّثّر / ۱٩ و ۲۰، عبس / ۱٧). « الأُخْدُودِ »: گودال مستطیلی شکلی در زمین؛ مفرد است و جمع آن أَخادید است. نماد همه کوره‌های آدم‌سوزی و شکنجه‌گاه‌ها و سیاه چال‌های تاریخ است. «أَصْحَابُ الأُخْدُودِ»: شکنجه‌گران کافر و بیرحمی‌بودند که در سرزمین یمن، گودال ژرف و درازی را کندند و در آن آتش زیادی را برافروختند و از مؤمنان مسیحی خواستند که دست از ایمان خود بردارند. هنگامی که با مقاومت آنان روبرو شدند، ایشان را بدان گودال هولناک انداختند و در کنار آن ایستادند و از سوختن و بریان شدن مؤمنان شادی کردند و لذّت بردند. «قُتِلَ أَصْحَابُ الأُخْدُودِ»: این جمله می‌تواند خبریه و جواب قسم باشد، بدین معنی: صاحبان گودال شکنجه، به عذاب خدا و کیفر اعمال خود گرفتار شدند و نابود گشتند. یا این که دعائی بوده و معنی آن در بالا گذشت. در این صورت رهنمود به جواب قسم محذوف است و تقدیر چنین است: «أُقْسِمُ بِهذِهِ الأُمُورِ، إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْـمـُؤْمِنينَ وَالْـمـُؤْمِناتِ، مُعَذِّبُونَ وَ مَلْعُونُونَ، كَمَـا لُعِنَ أَصْحَابُ الأُخْدُودِ».
سوره بروج آيه ۵
متن آیه:
﴿ٱلنَّارِ ذَاتِ ٱلۡوَقُودِ ٥﴾
ترجمه:
گودال پر از آتش و دارای هیمه و افروزینه فراوان.
توضيحات:
«النَّارِ»: بدل اشتمال (الأُخْدُود) است. «ذَاتِ الْوَقُودِ»: دارای هیمه و افروزینه. «الْوَقُودِ»: افروزینه و هیمه آتش (نگا: بقره / ۲۴، آل‌عمران / ۱۰، تحریم / ۶).
سوره بروج آيه ۶
متن آیه:
﴿إِذۡ هُمۡ عَلَيۡهَا قُعُودٞ ٦﴾
ترجمه:
وقتی آنان بر کناره گودال آتش (به نظاره‌گری سوختن و جزغاله شدن مؤمنان) نشسته بودند.
توضيحات:
«قُعُودٌ»: جمع قاعِد، نشستگان.
سوره بروج آيه ٧
متن آیه:
﴿وَهُمۡ عَلَىٰ مَا يَفۡعَلُونَ بِٱلۡمُؤۡمِنِينَ شُهُودٞ ٧﴾
ترجمه:
و ایشان چیزی را تماشا می‌کردند که بر سر مؤمنان می‌آوردند.
توضيحات:
«يَفْعَلُونَ»: استعمال فعل مضارع، دلیل بر این است که کوره گودال آدم‌سوزی مدّتی استمرار داشته و یک حادثه زودگذر نبوده است. «شُهُودٌ»: جمع شاهِد، گواهان. مشاهده‌کنندگان. حاضران.
سوره بروج آيه ۸
متن آیه:
﴿وَمَا نَقَمُواْ مِنۡهُمۡ إِلَّآ أَن يُؤۡمِنُواْ بِٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَمِيدِ ٨﴾
ترجمه:
شکنجه‌گران هیچ ایرادی و عیبی و جرمی بر مؤمنان نمی‌دیدند جز این که ایشان به خداوند قادر و چیره، و شایسته هرگونه ستایشی، ایمان داشتند!!
توضيحات:
«مَا نَقَمُوا»: انتقام نگرفتند. گناه و عیب و رخنه و ایرادی پیدا نکردند. ناخوش نداشتند. «إِلاّ أَن يُؤْمِنُوا...»: (نگا: اعراف / ۱۲۶، مائده / ۵٩).
سوره بروج آيه ٩
متن آیه:
﴿ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٌ ٩﴾
ترجمه:
خداوندی که سلطنت و سرزمین آسمان‌ها و زمین از آن او است، و بر هر چیزی حاضر و ناظر است.
توضيحات:
«مُلْكُ»: سلطنت. سرزمین. «شَهِيدٌ»: حاضر. گواه (نگا: آل‌عمران / ٩۸، مائده / ۱۱٧، حجّ / ۱٧).
سوره بروج آيه ۱۰
متن آیه:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ فَتَنُواْ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ ثُمَّ لَمۡ يَتُوبُواْ فَلَهُمۡ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمۡ عَذَابُ ٱلۡحَرِيقِ ١٠﴾
ترجمه:
بی‌گمان کسانی که مردان مؤمن و زنان مؤمن را شکنجه می‌دهند تا از دین الهی برگردند، و سپس توبه نمی‌کنند و از کرده خویش پشیمان نمی‌شوند، قطعاً عذاب دوزخ دامنگیر ایشان خواهد شد و همچنین عذاب آتش سوزان بهره آنان خواهد بود.
توضيحات:
«فَتَنُوا»: شکنجه و آزار دادند تا از دین برگردند. عذاب دادند (نگا: ذاریات / ۱۳ و ۱۴). «الْـحَرِيقِ»: سوزان (نگا: آل‌عمران / ۱۸۱، انفال / ۵۰).
سوره بروج آيه ۱۱
متن آیه:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۚ ذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡكَبِيرُ ١١﴾
ترجمه:
مسلّماً کسانی که ایمان می‌آورند و کارهای شایسته می‌کنند، بدون شک باغ‌های بهشت از آن ایشان است که از زیر (کاخ‌ها و درختان) آن رودبارها روان است، و رستگاری و کامیابی بزرگ این است.
توضيحات:
«الْفَوْزُ الْكَبِيرُ»: رستگاری و پیروزی و کامیابی بزرگ.
سوره بروج آيه ۱۲
متن آیه:
﴿إِنَّ بَطۡشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ ١٢﴾
ترجمه:
بی‌گمان پروردگارت یورش و تاخت بردن و درهم کوبیدن و به کیفر رساندنش سخت و شدید است.
توضيحات:
«بَطْشَ»: تاخت بردن و یورش کردن. درهم کوبیدن و ناگهانی دستگیر کردن و به کیفر رساندن (نگا: زخرف / ۸، ق / ۳۶، دخان / ۱۶).
سوره بروج آيه ۱۳
متن آیه:
﴿إِنَّهُۥ هُوَ يُبۡدِئُ وَيُعِيدُ ١٣﴾
ترجمه:
او است که قبلاً آفرینش را آغازیده است، و او است که بعداً آفرینش را دوباره باز می‌گرداند.
توضيحات:
«هُوَ يُبْدِئُ وَ يُعِيدُ»: او است که آفرینش را از نیستی به هستی آورده است و پس از نابودی دوباره آن را هستی می‌بخشد. البتّه این کار همیشگی آفریدگار متعال است. یعنی، همه موجودات به وسیله قدرت مطلقه پروردگار، پیوسته از ناچیزی چیز و باز ناچیز می‌شوند، و از ناتوانی توان می‌یابند و ناتوان می‌گردند، و بدون اراده و دخالت خود از صورتی به صورتی درمی‌آیند (نگا: یونس / ۴ و ۳۴، نمل / ۶۴، روم / ۱۱ و ۲٧).
سوره بروج آيه ۱۴
متن آیه:
﴿وَهُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلۡوَدُودُ ١٤﴾
ترجمه:
خدا آمرزگار و دوستدار (بندگان مؤمن) است.
توضيحات:
«الْوَدُودُ»: بسیار دوستدار و بامحبّت و مودّت.
سوره بروج آيه ۱۵
متن آیه:
﴿ذُو ٱلۡعَرۡشِ ٱلۡمَجِيدُ ١٥﴾
ترجمه:
و او صاحب تخت (حکومت مطلقه بر عالم هستی) و دارای مجد و عظمت است.
توضيحات:
«ذُوالْعَرْشِ»: صاحب عرش (نگا: اعراف / ۵۴). کنایه از قدرت و حاکمیت است و بیان‌گر این واقعیت است که حکومت جهانی هستی از آن او است. «الـْمَجِيدُ»: دارای مجد و عظمت. خبر چهارم است.
سوره بروج آيه ۱۶
متن آیه:
﴿فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ ١٦﴾
ترجمه:
آنچه بخواهد، هرچه زودتر و باقدرت هرچه بیشتر به انجام می‌رساند.
توضيحات:
«فَعَّالٌ»: صیغه مبالغه فاعل، انجام دهنده‌ای که تمام کائنات توان و نیروی آن را ندارد که در راه اراده و تصمیم او ایجاد موانع کند، و هیچ مقاومتی در برابر فرمانش نیست. لذا مسأله معاد و زنده‌کردن مردگان بعد از مرگ، و کیفر و مجازات و شکنجه‌گران، برای قدرت مطلقه خداوند مشکل و دشوار نیست.
سوره بروج آيه ۱٧
متن آیه:
﴿هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡجُنُودِ ١٧﴾
ترجمه:
آیا خبر لشکرها و سپاهیان (کفّار) به تو رسیده است؟
توضيحات:
«الْـجُنُودِ»: جمع جند، لشکرها و سپاه‌ها. مراد گروه‌ها و دسته‌های کافری است که خویشتن را برای مبارزه پیغمبران مجهّز نموده‌اند و با حق و حقیقت مبارزه کرده‌اند.
سوره بروج آيه ۱۸
متن آیه:
﴿فِرۡعَوۡنَ وَثَمُودَ ١٨﴾
ترجمه:
لشکرهای فرعون و قوم ثمود؟
توضيحات:
«فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ»: مضاف، محذوف است و در اصل «جنودِ فِرْعَوْنَ وَ ثَمُودَ»، بدل از (الْجُنُودِ) و مجرورند. «ثَمُودَ»: قوم پیغمبر خدا صالح بودند (نگا: هود / ۶۱ - ۶۸).
سوره بروج آيه ۱٩
متن آیه:
﴿بَلِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي تَكۡذِيبٖ ١٩﴾
ترجمه:
اصلاً کافران پیوسته کارشان تکذیب (حق و حقیقت) است.
توضيحات:
«الَّذِينَ كَفَرُوا»: مراد کافران سراسر تاریخ به طور عام، و کفّار مکه به طور خاصّ است. «فِي تَكْذِيبٍ»: غرق در تکذیب هستند. عشق به تکذیب، انگار خرد دوراندیش و چشم حق بین ایشان را تباه کرده است و به ژرفای دریای غفلت‌شان انداخته است.
سوره بروج آيه ۲۰
متن آیه:
﴿وَٱللَّهُ مِن وَرَآئِهِم مُّحِيطُۢ ٢٠﴾
ترجمه:
خداوند، از پشت سر، ایشان را دَور زده است و احاطه کرده است (و راه فراری برای ایشان باقی نگذاشته است و کاملاً مراقب اوضاع و احوالشان است).
توضيحات:
«وَرَآءِ»: پشت سر. مراد از هر جهت است (نگا: نمونه). «مُحِيطٌ»: احاطه کننده.
سوره بروج آيه ۲۱
متن آیه:
﴿بَلۡ هُوَ قُرۡءَانٞ مَّجِيدٞ ٢١﴾
ترجمه:
(این سخن سحر و دروغ نیست) بلکه این، قرآن بزرگوار و عالیقدر است.
توضيحات:
«مَجِيدٌ»: شریف. دارای منزلت و مکانت. عالیقدر.
سوره بروج آيه ۲۲
متن آیه:
﴿فِي لَوۡحٖ مَّحۡفُوظِۢ ٢٢﴾
ترجمه:
در لوح محفوظ جای دارد (و دست نااهلان و شیاطین و کاهنان هرگز به آن نمی‌رسد، و از هرگونه تغییر و تبدیل و زیاده و نقصانی برکنار و در امان است).
توضيحات:
«لَوْحٍ مَّحْفُوظٍ»: لوح محفوظ چیزی است که خدا از آن خبر داده است، و کتاب خود قرآن را در آن به ودیعت گذارده است و ما را با حقیقت آن آشنا نفرموده است. در قرآن از آن تحت عنوان: کتاب مبین (نگا: انعام / ۵٩) و امّ الکتاب (نگا: رعد / ۳٩) و امام مبین (نگا: یس / ۱۲) سخن رفته است.