سوره شرح
سوره شرح آيه ۱
متن آیه:
﴿أَلَمۡ نَشۡرَحۡ لَكَ صَدۡرَكَ ١﴾
ترجمه:
آیا ما سینه تو را نگشودیم (و دلت را از بند غم حیرت رها نساختیم، و تاب تحمّل نابسامانی‌های محیط جاهلیت و سختی‌های مسؤولیت بزرگ نبوّت را به تو عطاء نکردیم؟).
توضيحات:
«أَلـَمْ نَشْرَحْ...»: شرح صدر. کنایه از: سعه صدر، رهائی از غم و اندوه حیرت و ضلال پیش از نبوّت، تاب تحمّل مشکلات مسؤولیت نبوّت و رهبری، صبر و حوصله در برابر ناملایمات محیط و دردسرهای کفّار و مشرکان و دیگران است (نگا: انعام / ۱۲۵، زمر / ۲۲، طه / ۲۵، نحل / ۱۰۶).
سوره شرح آيه ۲
متن آیه:
﴿وَوَضَعۡنَا عَنكَ وِزۡرَكَ ٢﴾
ترجمه:
و بار سنگین (تلاش فراوان، برای هدایت مردمان) را از (دوش) تو برنداشتیم؟
توضيحات:
«وَضَعْنَا»: فرو آوردیم. پائین آوردیم. «وِزْر»: بار سنگین. مراد بار کمرشکن غم و رنج حاصل از مشاهده کفر و شرک و تبهکاری‌ها و خونریزی‌ها و ستمگری‌ها و نابسامانی‌های جامعه پیش از نبوّت، و تلاش و کوشش آن حضرت برای هدایت مردمان و دفع اذیت و آزار ایشان در آغاز نبوّت است.
سوره شرح آيه ۳
متن آیه:
﴿ٱلَّذِيٓ أَنقَضَ ظَهۡرَكَ ٣﴾
ترجمه:
همان بار سنگینی که پشت تو را در هم شکسته بود؟
توضيحات:
«أَنقَضَ»: سنگینی کرده بود. گرانبار ساخته بود. مَجازاً شکستن پشت معنی می‌دهد.
سوره شرح آيه ۴
متن آیه:
﴿وَرَفَعۡنَا لَكَ ذِكۡرَكَ ٤﴾
ترجمه:
و آوازه تو را بلند نکردیم و بالا نبردیم؟
توضيحات:
«ذِكْر»: آوازه. نام نیک. حسن شهرت. آوای گواهی به پیغمبری محمّد، به دنبال گواهی به توحید خداوند، شبانه‌روز دست کم پنج بار بر فراز مناره‌ها و بر بال امواج تلویزیون‌ها و رادیوها در آفاق طنین‌انداز است.
سوره شرح آيه ۵
متن آیه:
﴿فَإِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ يُسۡرًا ٥﴾
ترجمه:
چرا که همراه با سختی و دشواری، آسایش و آسودگی است.
توضيحات:
«فَإِنَّ...»: بیان علّت و سبب مطالب پیش است. «الْعُسْرِ»: سختی. دشواری (نگا: بقره / ۱۸۵، طلاق / ٧، کهف / ٧۳). «يُسْراً»: آسایش. آسودگی.
سوره شرح آيه ۶
متن آیه:
﴿إِنَّ مَعَ ٱلۡعُسۡرِ يُسۡرٗا ٦﴾
ترجمه:
مسلّماً با سختی و دشواری، آسایش و آسودگی است.
توضيحات:
«إِنَّ مَعَ...»: تکرار آیه، برای تحکیم مطلب پیشین و تأکید این سنّت خدائی در همه ادوار است.
سوره شرح آيه ٧
متن آیه:
﴿فَإِذَا فَرَغۡتَ فَٱنصَبۡ ٧﴾
ترجمه:
هرگاه (از کار مهمّی) بپرداختی، به دنبال آن (به کار مهمّ دیگری بپرداز و در آن بکوش و) رنج ببر (و فرجام کاری را آغاز کار دیگری‌کن).
توضيحات:
«فَرَغْتَ»: فراغت یافتی. تمام شدی و بیکار ماندی. «إنصَبْ»: رنج ببر. مؤمن باید انسان متحرّک و پویائی باشد و پس از فراغت از وظیفه‌ای، آماده کوشیدن و سختی کشیدن در وظیفه دیگری باشد. چون: ما زنده به آنیم که آرام نگیریم.
سوره شرح آيه ۸
متن آیه:
﴿وَإِلَىٰ رَبِّكَ فَٱرۡغَب ٨﴾
ترجمه:
و یکسره به‌سوی پروردگارت روی آر (و تنها بدو دل و امید ببند، و جز به او خود را مشغول مساز).
توضيحات:
«إرْغَبْ»: رغبت کن. علاقه‌مند شو (نگا: قلم / ۳۲).