سوره مدثر
سوره مدّثر آيه ۱
متن آیه:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُدَّثِّرُ ١﴾
ترجمه:
ای جامه بر سر کشیده (و در بستر خواب آرمیده!).
توضيحات:
«مُدَّثِّرُ»: کسی که جامه بر سر کشیده باشد. اصل آن (الـْمُتَدَثِّرُ) است. مخاطب پیغمبر اسلام است که از تمسخر کفّار و سخنان ناروای ایشان به خانه خود رفته و جامه‌ای بر سر می‌کشد، و یا به بستر می‌رود. امّا فرمان آسمانی او را به جدّ و جهد در کار تبلیغ می‌خواند. یا مراد جامه نبوّت و پیغمبری است (نگا: قاسمی).
سوره مدّثر آيه ۲
متن آیه:
﴿قُمۡ فَأَنذِرۡ ٢﴾
ترجمه:
برخیز و (مردمان را از عذاب یزدان) بترسان!
توضيحات:
«قُمْ»: برخیز. کوشا باش! (نگا: قاسمی).
سوره مدّثر آيه ۳
متن آیه:
﴿وَرَبَّكَ فَكَبِّرۡ ٣﴾
ترجمه:
و تنها پروردگار خود را به بزرگی و کبریائی بستای (و تنها او را بزرگ بشمار).
توضيحات:
«كَبِّرْ»: به عظمت و کبریائی یاد کن (نگا: اسراء / ۱۱۱).
سوره مدّثر آيه ۴
متن آیه:
﴿وَثِيَابَكَ فَطَهِّرۡ ٤﴾
ترجمه:
و جامه خویش را پاکیزه دار (و خویشتن را از آلودگی‌ها پاک گردان).
توضيحات:
«ثِيَاب»: جمع ثَوْب: جامه. هم جامه ظاهری مراد است و هم جامه باطنی، یعنی عمل. چرا که اعمال هرکس به منزله لباس او است، و ظاهر هر شخص بیان‌گر باطن او است.
سوره مدّثر آيه ۵
متن آیه:
﴿وَٱلرُّجۡزَ فَٱهۡجُرۡ ٥﴾
ترجمه:
و از چیزهای کثیف و پلید دوری کن.
توضيحات:
«الرُّجْزَ»: چیزهای کثیف و پلید. وسوسه و نیرنگ اهریمن. بتها. گناه. این واژه مفهوم جامعی دارد و هرگونه عمل زشت و پلید و هر کاری را شامل می‌شود که موجب خشم و عذاب الهی باشد.
سوره مدّثر آيه ۶
متن آیه:
﴿وَلَا تَمۡنُن تَسۡتَكۡثِرُ ٦﴾
ترجمه:
بذل و بخشش برای این مکن که افزون‌طلبی کنی. (بلکه برای رضای خدا احسان و صدقه و بذل و بخشش کن).
توضيحات:
«لا تَـمْنُنْ»: عطاء مکن. (مَنّ) در اینجا به معنی انعام و اعطاء است (نگا: ص / ۳٩). «تَسْتَكْثِرُ»: افزون می‌خواهی. بیشتر می‌طلبی. فاعل آن ضمیر مستتر (انت) است. جمله فعل و فاعل، حال است. مراد این است که احسان‌گر برای این ندهد تا بیشتر بگیرد و افزون‌طلبی کند (نگا: روم / ۳٩).
سوره مدّثر آيه ٧
متن آیه:
﴿وَلِرَبِّكَ فَٱصۡبِرۡ ٧﴾
ترجمه:
و برای (خوشنودی و محض رضای) پروردگارت شکیبائی کن.
توضيحات:
«لِرَبِّكَ»: برای رضای پروردگارت. به خاطر پروردگارت.
سوره مدّثر آيه ۸
متن آیه:
﴿فَإِذَا نُقِرَ فِي ٱلنَّاقُورِ ٨﴾
ترجمه:
هنگامی که در صور دمیده می‌شود.
توضيحات:
«نُقِرَ»: دمیده شد. «النَّاقُورِ»: بوق. شیپور. مراد صور است که برای زنده شدن مردگان، بار دوم به صدا در می‌آید.
سوره مدّثر آيه ٩
متن آیه:
﴿فَذَٰلِكَ يَوۡمَئِذٖ يَوۡمٌ عَسِيرٌ ٩﴾
ترجمه:
آن روز، روز سختی خواهد بود.
توضيحات:
«عَسِيرٌ»: سخت (نگا: فرقان / ۲۶، قمر / ۸).
سوره مدّثر آيه ۱۰
متن آیه:
﴿عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ غَيۡرُ يَسِيرٖ ١٠﴾
ترجمه:
برای کافران آسان نخواهد بود (و بلکه پر مشقّت و دردسر خواهد بود).
توضيحات:
«يَسِيرٍ»: آسان. ساده. «غَيْرُ يَسِيرٍ»: سخت و پرمشقّت.
سوره مدّثر آيه ۱۱
متن آیه:
﴿ذَرۡنِي وَمَنۡ خَلَقۡتُ وَحِيدٗا ١١﴾
ترجمه:
مرا واگذار با آن کسی که او را تک و تنها (و بدون دارائی و اموال و اولاد) آفریده‌ام.
توضيحات:
«وَحِيداً»: تک و تنها. مراد بدون اموال و اولاد است. اشاره به ولید پسر مُغیره است که یکی از افراد سرشناس مکه بود و برای اذیت و آزار مؤمنان تلاش بسیار می‌کرد. در اینجا هر کافر و منافقی مراد است که برای جلوگیری از اسلام و اذیت مسلمانان در تک و تاز باشد. واژه (وَحِيداً) می‌تواند حال مفعول محذوفی، یا حال فاعل باشد. معنی دیگر آیه: مرا واگذار با کسی که تنها خودم او را آفریده‌ام. مرا تنها واگذار با کسی که او را آفریده‌ام (که برای عذاب و عقاب او من کافی و بسنده‌ام).
سوره مدّثر آيه ۱۲
متن آیه:
﴿وَجَعَلۡتُ لَهُۥ مَالٗا مَّمۡدُودٗا ١٢﴾
ترجمه:
و ثروت بسیاری بدو داده‌ام.
توضيحات:
«مَـمْدُوداً»: گسترده. فراوان.
سوره مدّثر آيه ۱۳
متن آیه:
﴿وَبَنِينَ شُهُودٗا ١٣﴾
ترجمه:
و پسرانی بدو داده‌ام که (همواره در پیش او آماده، و در مجالس برای خدمتگذاریش) حاضرند.
توضيحات:
«شُهُوداً»: جمع شاهِد، حاضران. آمادگان. حال است.
سوره مدّثر آيه ۱۴
متن آیه:
﴿وَمَهَّدتُّ لَهُۥ تَمۡهِيدٗا ١٤﴾
ترجمه:
و (وسائل زندگی را) از هر نظر برای او فراهم ساخته‌ام (و بدو دم و دستگاه داده‌ام).
توضيحات:
«مَهَّدْتُ»: فراهم و مهیا کرده‌ام. گسترانیده‌ام.
سوره مدّثر آيه ۱۵
متن آیه:
﴿ثُمَّ يَطۡمَعُ أَنۡ أَزِيدَ ١٥﴾
ترجمه:
گذشته از این (بدون شکر و سپاسی که بکند) امیدوار است که (بر نعمت و قدرتش) بیفزایم!
توضيحات:
«ثُمَّ»: گذشته از این. سپس.
سوره مدّثر آيه ۱۶
متن آیه:
﴿كَلَّآۖ إِنَّهُۥ كَانَ لِأٓيَٰتِنَا عَنِيدٗا ١٦﴾
ترجمه:
هرگز! (چنین نخواهد شد و بدانچه آرزو می‌کند نخواهد رسید). چرا که با آیات ما دشمن و ستیزه‌جو است.
توضيحات:
«عَنِيداً»: مخالف. ستیزه‌گر (نگا: هود / ۵٩، ابراهیم / ۱۵، ِ / ۲۴).
سوره مدّثر آيه ۱٧
متن آیه:
﴿سَأُرۡهِقُهُۥ صَعُودًا ١٧﴾
ترجمه:
به زودی او را به بالا رفتن از گردنه (مشکلات و معضلات زندگی) وامی‌دارم (و به سختی‌ها و دشواریهای فراوان دچار می‌سازم).
توضيحات:
«سَأُرْهِقُهُ»: او را وادار می‌کنم (نگا: کهف / ٧۳ و ۸۰). «صَعُوداً»: گردنه سخت و بلند. مراد مبتلا ساختن به سختی‌ها و دشواری‌ها و واداشتن به مشقّتها و ناگواریها و دردها و رنجها است.
سوره مدّثر آيه ۱۸
متن آیه:
﴿إِنَّهُۥ فَكَّرَ وَقَدَّرَ ١٨﴾
ترجمه:
او (برای مبارزه با پیغمبر و قرآن) بیندیشید (و در نظر گرفت که چه بگوید و بکند) و نقشه و طرحی را (در ذهن خود) آماده ساخت.
توضيحات:
«قَدَّرَ»: تعیین کرد. پیش چشم داشت. طرح‌ریزی کرد.
سوره مدّثر آيه ۱٩
متن آیه:
﴿فَقُتِلَ كَيۡفَ قَدَّرَ ١٩﴾
ترجمه:
مرگ بر او باد! چه نقشه‌ای که کشید و چه طرحی که ریخت؟!
توضيحات:
«قُتِلَ»: مرگ بر او! کشته و نابود باد! برای تعجّب است.
سوره مدّثر آيه ۲۰
متن آیه:
﴿ثُمَّ قُتِلَ كَيۡفَ قَدَّرَ ٢٠﴾
ترجمه:
باز مرگ بر او باد! چه نقشه‌ای که کشید و چه طرحی که ریخت؟!
توضيحات:
«ثُمَّ»: تکرار برای مبالغه است.
سوره مدّثر آيه ۲۱
متن آیه:
﴿ثُمَّ نَظَرَ ٢١﴾
ترجمه:
باز هم نگریست و دقّت کرد.
توضيحات:
«نَظَرَ»: ساخته و پرداخته خود را مورد نگرش و بازرسی مجدّد قرار داد.
سوره مدّثر آيه ۲۲
متن آیه:
﴿ثُمَّ عَبَسَ وَبَسَرَ ٢٢﴾
ترجمه:
سپس چهره در هم کشید و شتابگرانه اخم و تخم کرد.
توضيحات:
«عَبَسَ»: روی ترش کرد. چهره در هم کشید. «بَسَرَ»: عجولانه اخم و تخم کرد. ابروها را در هم کشید (نگا: قیامه / ۲۴). عطفِ تأکید است.
سوره مدّثر آيه ۲۳
متن آیه:
﴿ثُمَّ أَدۡبَرَ وَٱسۡتَكۡبَرَ ٢٣﴾
ترجمه:
بعد واپس رفت و گردن افراخت.
توضيحات:
«أَدْبَرَ»: بازپس رفت. به حق پشت کرد و رفت. «إسْتَكْبَرَ»: گردن افراخت و بزرگی فروخت. تکبّر ورزید و خویشتن را بالاتر از آن دید که حق را بپذیرد. معنی دیگر آیه: سپس پشت به حق کرد و تکبّر ورزید و خود را بزرگ‌تر از این دید که حق را پذیرا گردد. سپس روی گردانید و گردنکشی کرد.
سوره مدّثر آيه ۲۴
متن آیه:
﴿فَقَالَ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ يُؤۡثَرُ ٢٤﴾
ترجمه:
آن گاه گفت: این (کتاب قرآن نام) چیزی جز جادوی منقول (از پیشینیان و روایت شده از دیگران) نمی‌باشد.
توضيحات:
«يُؤْثَرُ»: روایت می‌گردد. نقل می‌شود.
سوره مدّثر آيه ۲۵
متن آیه:
﴿إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا قَوۡلُ ٱلۡبَشَرِ ٢٥﴾
ترجمه:
این (چیزهائی که محمّد کلام آسمانی نام می‌دهد) چیزی جز سخن انسان‌ها نیست.
توضيحات:
«إِنْ»: حرف نفی است. «قَوْلُ»: سخن. گفته.
سوره مدّثر آيه ۲۶
متن آیه:
﴿سَأُصۡلِيهِ سَقَرَ ٢٦﴾
ترجمه:
هرچه زودتر او را داخل دوزخ می‌سازیم و بدان می‌سوزانیم.
توضيحات:
«سَأُصْلِيهِ...»: (نگا: نساء / ۳۰ و ۵۶ و ۱۱۵). «سَقَرَ»: نامی از نامهای دوزخ است (نگا: قمر / ۴۸).
سوره مدّثر آيه ۲٧
متن آیه:
﴿وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا سَقَرُ ٢٧﴾
ترجمه:
تو چه می‌دانی که دوزخ چگونه است؟!
توضيحات:
«مَآ أَدْرَاكَ»: (نگا: حاقّه / ۳، احزاب / ۶۳، شوری / ۱٧).
سوره مدّثر آيه ۲۸
متن آیه:
﴿لَا تُبۡقِي وَلَا تَذَرُ ٢٨﴾
ترجمه:
دوزخ نه می‌میراند و نابود می‌کند (تا انسان از دست آن با مرگ همیشگی راحت شود) و نه رها می‌سازد (تا انسان از دست آن بگریزد و نجات پیدا کند).
توضيحات:
«لاتُبْقي»: باقی نمی‌گذارد. نابود می‌گرداند. معنی بالا با مفهوم: «لا يَمُوتُ فِيهَا وَ لا يَحْيي» (طه / ٧۴، أعلی / ۱۳) هماهنگی دارد. (نگا: روح‌البیان). ولی اغلب تفسیرها آیه فوق را چنین معنی فرموده‌اند: دوزخ چیزی را باقی و برجای نمی‌گذارد و چیزی را رها نمی‌کند و وا نمی‌گذارد.
سوره مدّثر آيه ۲٩
متن آیه:
﴿لَوَّاحَةٞ لِّلۡبَشَرِ ٢٩﴾
ترجمه:
پوست تن را به کلّی سیاه و دگرگون می‌سازد.
توضيحات:
«لَوَّاحَةٌ»: بسیار سیاه کننده. بسیار تغییر دهنده و دگرگون کننده. «الْبَشَرِ»: اسم جنس جمعی بَشَرَة است، پوست بدن. برخی (بَشَر) را به معنی انسان دانسته‌اند؛ در این صورت، معنی آیه چنین است: دوزخ انسان را می‌سوزاند و سیاه می‌گرداند و قیافه او را دگرگون می‌سازد (نگا: روح‌البیان).
سوره مدّثر آيه ۳۰
متن آیه:
﴿عَلَيۡهَا تِسۡعَةَ عَشَرَ ٣٠﴾
ترجمه:
نوزده (فرشته) بر آن گمارده شده‌اند.
توضيحات:
«تِسْعَةَ عَشَرَ»: نوزده فرشته. نمی‌دانیم تعداد فرشتگان عذاب تنها نوزده نفرند، یا نوزده سالار و سردارند، و یا نوزده لشکرند. به هر حال، ما را با بحث در این باره چه کار؟
سوره مدّثر آيه ۳۱
متن آیه:
﴿وَمَا جَعَلۡنَآ أَصۡحَٰبَ ٱلنَّارِ إِلَّا مَلَٰٓئِكَةٗۖ وَمَا جَعَلۡنَا عِدَّتَهُمۡ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيَسۡتَيۡقِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَيَزۡدَادَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِيمَٰنٗا وَلَا يَرۡتَابَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَلِيَقُولَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ وَٱلۡكَٰفِرُونَ مَاذَآ أَرَادَ ٱللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلٗاۚ كَذَٰلِكَ يُضِلُّ ٱللَّهُ مَن يَشَآءُ وَيَهۡدِي مَن يَشَآءُۚ وَمَا يَعۡلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَۚ وَمَا هِيَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡبَشَرِ ٣١﴾
ترجمه:
مأموران دوزخ را جز از میان فرشتگان برنگزیده‌ایم، و شماره آنان را نیز جز آزمایش کافران نساخته‌ایم. هدف این است که اهل کتاب یقین و اطمینان حاصل کنند (که آنچه قرآن درباره خازنان دوزخ می‌گوید، از طرف خدا است) و بر ایمان مؤمنان نیز بیفزاید، و اهل کتاب و مؤمنان (درباره حقّانیت این کتاب آسمانی) تردید به خود راه ندهند، و کسانی که در دل‌شان بیماری (نفاق) است، و کافران بگویند: خدا مثلاً از بیان این (چنین عددی) چه می‌خواسته است؟ این‌گونه خداوند هرکس را بخواهد گمراه می‌سازد، و هرکس را بخواهد هدایت می‌بخشد. لشکرهای پروردگارت را جز او کسی نمی‌داند، و این جز اندرزی برای مردم نیست.
توضيحات:
«فِتْنَةً»: امتحان. آزمایش. «لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ...»: یقین حاصل کردن اهل کتاب بدان خاطر است که شماره نوزده، در کتاب‌های خودشان نیز همین است. «مَرَضٌ»: مراد بیماری نفاق، یا شک است. «مَثَلاً»: حال است. «مَاذَا... مَثَلاً»: (نگا: بقره / ۲۶). «هِيَ»: مرجع آن سقر، و یا جنود، و یا این که آیات قرآن است.
سوره مدّثر آيه ۳۲
متن آیه:
﴿كَلَّا وَٱلۡقَمَرِ ٣٢﴾
ترجمه:
این چنین نیست که ایشان می‌پندارند! سوگند به ماه!
توضيحات:
«وَالْقَمَرِ»: سوگند خداوند به آفریده‌های خود از جمله ماه، به خاطر جلب توجّه بدان‌ها از نظر خِلقت است.
سوره مدّثر آيه ۳۳
متن آیه:
﴿وَٱلَّيۡلِ إِذۡ أَدۡبَرَ ٣٣﴾
ترجمه:
و سوگند به شب بدان گاه که پشت کند (و دامن برچیند و روی به رفتن آرد!).
توضيحات:
«أَدْبَرَ»: پشت کرد و رفت. دامن برچید و روی به رفتن آورد.
سوره مدّثر آيه ۳۴
متن آیه:
﴿وَٱلصُّبۡحِ إِذَآ أَسۡفَرَ ٣٤﴾
ترجمه:
و سوگند به صبح، چون (نقاب از چهره برگیرد، و پرده برافکند، و) روشن گردد!
توضيحات:
«أَسْفَرَ»: روشن گردید. این فعل در اصل به معنی از چهره نقاب برگرفتن و کشف حجاب کردن است، و این تعبیر درباره طلوع صبح و سپیده بامدادان، از راه تشبیه است.
سوره مدّثر آيه ۳۵
متن آیه:
﴿إِنَّهَا لَإِحۡدَى ٱلۡكُبَرِ ٣٥﴾
ترجمه:
دوزخ (یکی از مسائل مهمّ و حوادث عظیم، اصلاً) بلائی از بلاهای بزرگ است.
توضيحات:
«إِنَّهَا»: ضمیر (ها) به سقر برمی‌گردد. برخی هم آن را به (جُنُود) و یا مجموعه حوادث قیامت برمی‌گردانند. هر کدام که باشد، عظمت آن روشن است. «الْكُبَرِ»: جمع کبْری، بلای بزرگ. حادثه مهمّ.
سوره مدّثر آيه ۳۶
متن آیه:
﴿نَذِيرٗا لِّلۡبَشَرِ ٣٦﴾
ترجمه:
وسیله بیم دادن انسان‌ها است.
توضيحات:
«نَذِيراً»: بیم‌دهنده. در این صورت حال است. بیم دادن و ترساندن. در این صورت به معنی انذار و مصدر است و تمییز بشمار است.
سوره مدّثر آيه ۳٧
متن آیه:
﴿لِمَن شَآءَ مِنكُمۡ أَن يَتَقَدَّمَ أَوۡ يَتَأَخَّرَ ٣٧﴾
ترجمه:
برای کسانی از شما که می‌خواهند (به سوی خیرات و طاعات) پیش بروند، و یا کسانی که می‌خواهند (از خیرات و طاعات) عقب بکشند.
توضيحات:
«أَن يَتَقَدَّمَ»: قدم پیش نهد به‌سوی خیرات و طاعات. «يَتَأَخَّرَ»: عقب بکشد از خیرات و طاعات، یا از بدی‌ها و زشتی‌ها. معنی دیگر آیه: برای کسانی که از شما می‌خواهند به‌سوی خیرات و طاعات پیش بروند، و از بدی‌ها و زشتی‌ها کنار بکشند.
سوره مدّثر آيه ۳۸
متن آیه:
﴿كُلُّ نَفۡسِۢ بِمَا كَسَبَتۡ رَهِينَةٌ ٣٨﴾
ترجمه:
هرکسی در برابر کارهائی که کرده است (در دوزخ زندانی می‌گردد و) گروگان می‌شود.
توضيحات:
«رَهِينَةٌ»: گروگان. در اینجا مراد گروگان آتش و محبوس و مأخوذ در آن است (نگا: المصحف‌المیسّر).
سوره مدّثر آيه ۳٩
متن آیه:
﴿إِلَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلۡيَمِينِ ٣٩﴾
ترجمه:
مگر یاران سمت راستی (که مؤمنانند و خویشتن را با انجام نیکی‌ها در جهان از عذاب یزدان رهانیده‌اند).
توضيحات:
«أَصْحَابَ الْيَمِينِ»: (نگا: واقعه / ۲٧ و ۳۸ و ٩۰ و ٩۱).
سوره مدّثر آيه ۴۰
متن آیه:
﴿فِي جَنَّٰتٖ يَتَسَآءَلُونَ ٤٠﴾
ترجمه:
آنان در باغ‌های بهشت بسر می‌برند، و (از دوزخیان) می‌پرسند.
توضيحات:
«يَتَسَآءَلُونَ»: می‌پرسند. مورد پرسش، دو آیه بعدی است. انتخاب باب تفاعل، برای تکثیر است. برخی گفته‌اند: از یکدیگر درباره گناهکاران می‌پرسند.
سوره مدّثر آيه ۴۱
متن آیه:
﴿عَنِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ ٤١﴾
ترجمه:
از بزهکاران و گناهکاران (می‌پرسند).
توضيحات:
«عَنِ الْـمُجْرِمِينَ»: از بزهکاران. درباره گناهکاران.
سوره مدّثر آيه ۴۲
متن آیه:
﴿مَا سَلَكَكُمۡ فِي سَقَرَ ٤٢﴾
ترجمه:
چه چیزهائی شما را به دوزخ کشانده است و بدان انداخته است؟
توضيحات:
«سَلَكَكُمْ»: داخل گردانده است شما را (نگا: حاقّه / ۳۲، جنّ / ۱٧).
سوره مدّثر آيه ۴۳
متن آیه:
﴿قَالُواْ لَمۡ نَكُ مِنَ ٱلۡمُصَلِّينَ ٤٣﴾
ترجمه:
می‌گویند: (در جهان) از زمره نمازگزاران نبوده‌ایم.
توضيحات:
«الْـمُصَلِّينَ»: نمازگزاران.
سوره مدّثر آيه ۴۴
متن آیه:
﴿وَلَمۡ نَكُ نُطۡعِمُ ٱلۡمِسۡكِينَ ٤٤﴾
ترجمه:
و به مستمند خوراک نمی‌داده‌ایم.
توضيحات:
«لَـمْ نَكُ...»: مراد از غذا دادن به بینوایان، برآورده کردن هرگونه نیازمندیهای مستمندان است، اعم از خوراک و پوشاک و مسکن و غیره.
سوره مدّثر آيه ۴۵
متن آیه:
﴿وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ ٱلۡخَآئِضِينَ ٤٥﴾
ترجمه:
و ما پیوسته با باطلگرایان (هم‌نشین و هم‌صدا می‌شده‌ایم و به باطل و یاوه و عیبجوئی) فرو می‌رفته‌ایم.
توضيحات:
«نَخُوضُ»: به هرگونه باطلی فرو می‌رفتیم و در استهزاء و سخریه حق و حقیقت شرکت می‌کردیم (نگا: نساء / ۱۴۰، انعام / ۶۸، توبه / ۶۵ و ۶٩).
سوره مدّثر آيه ۴۶
متن آیه:
﴿وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ ٤٦﴾
ترجمه:
و روز سزا و جزای (قیامت) را دروغ می‌دانسته‌ایم.
توضيحات:
«يَوْمِ الدِّينِ»: (نگا: فاتحه / ۴).
سوره مدّثر آيه ۴٧
متن آیه:
﴿حَتَّىٰٓ أَتَىٰنَا ٱلۡيَقِينُ ٤٧﴾
ترجمه:
تا مرگ به سراغمان آمد.
توضيحات:
«اليَقِينُ»: مراد مرگ است (نگا: حجر / ٩٩).
سوره مدّثر آيه ۴۸
متن آیه:
﴿فَمَا تَنفَعُهُمۡ شَفَٰعَةُ ٱلشَّٰفِعِينَ ٤٨﴾
ترجمه:
دیگر شفاعت و میانجیگری شفاعت‌کنندگان و میانجیگران (اعم از فرشتگان و پیغمبران و صالحان) بدی‌شان سودی نمی‌بخشد.
توضيحات:
«فَمَـا تَنفَعُهُمْ...»: (نگا: انعام / ۵۱ و ٧۰، شعراء / ۱۰۰، غافر / ۱۸).
سوره مدّثر آيه ۴٩
متن آیه:
﴿فَمَا لَهُمۡ عَنِ ٱلتَّذۡكِرَةِ مُعۡرِضِينَ ٤٩﴾
ترجمه:
چرا باید ایشان، از قرآن رویگردان شوند؟
توضيحات:
«التَّذْكِرَةِ»: پند و اندرز. یادآوری: در اینجا مراد قرآن است (نگا: المصحف‌المیسّر).
سوره مدّثر آيه ۵۰
متن آیه:
﴿كَأَنَّهُمۡ حُمُرٞ مُّسۡتَنفِرَةٞ ٥٠﴾
ترجمه:
انگار آنان گورخران رمنده‌ای هستند.
توضيحات:
«حُـمُرٌ»: جمع حِمار، گورخر. «مُسْتَنفِرَةٌ»: گریز پا. رمنده. چموش. ذکر آن از باب استفعال برای مبالغه در رمندگی و چموشی است.
سوره مدّثر آيه ۵۱
متن آیه:
﴿فَرَّتۡ مِن قَسۡوَرَةِۢ ٥١﴾
ترجمه:
گورخرانی که از شیر گریخته و رمیده باشند.
توضيحات:
«قَسْوَرَةٍ»: شیر.
سوره مدّثر آيه ۵۲
متن آیه:
﴿بَلۡ يُرِيدُ كُلُّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ أَن يُؤۡتَىٰ صُحُفٗا مُّنَشَّرَةٗ ٥٢﴾
ترجمه:
اصلاً هر یک از ایشان می‌خواهد که (از سوی خدا، جداگانه) نامه سرگشاده‌ای (که همه بتوانند آن را ببینند و بخوانند) بدو داده شود. (نامهای که ابلاغ پیغمبری یکایک آنان باشد، یا دالّ بر صدق نبوّت پیغمبر اسلام باشد).
توضيحات:
«بَلْ يُرِيدُ كُلُّ...»: (نگا: انعام / ۱۲۴، اسراء / ٩۳).
سوره مدّثر آيه ۵۳
متن آیه:
﴿كَلَّاۖ بَل لَّا يَخَافُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ ٥٣﴾
ترجمه:
نه چنین است (که ایشان می‌گویند و می‌خواهند)! اصلاً آنان از آخرت بیباک هستند.
توضيحات:
«كلاّ»: نه چنان است!
سوره مدّثر آيه ۵۴
متن آیه:
﴿كَلَّآ إِنَّهُۥ تَذۡكِرَةٞ ٥٤﴾
ترجمه:
نه چنین است (که ایشان درباره قرآن می‌اندیشند)! قرآن سراپا پند و اندرز و یاد و یادآوری است.
توضيحات:
«إِنَّهُ»: ضمیر (هُ) به قرآن برمی‌گردد. «تَذْكِرَةٌ»: پند و اندرز. یاد و یادآوری.
سوره مدّثر آيه ۵۵
متن آیه:
﴿فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ ٥٥﴾
ترجمه:
هرکس بخواهد، آن را یاد می‌کند (و می‌خواند و بدانچه در آن است عمل می‌کند).
توضيحات:
«ذَكَرَهُ»: یادش می‌کند. می‌خواندش. بدان عمل می‌کند.
سوره مدّثر آيه ۵۶
متن آیه:
﴿وَمَا يَذۡكُرُونَ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُۚ هُوَ أَهۡلُ ٱلتَّقۡوَىٰ وَأَهۡلُ ٱلۡمَغۡفِرَةِ ٥٦﴾
ترجمه:
امّا (در عین حال پند گرفتن از آن، جز به مشیت و توفیق الهی نیست) آنان اندرز نمی‌گیرند مگر این که خدا بخواهد. سزد که از (خشم) خدا دوری جست، و او را سزد که آمرزگاری کند (و بر دیگران ببخشاید).
توضيحات:
«مَا يَذْكُرُونَ»: پند و اندرز نمی‌گیرند. یادآور نمی‌شوند. «أَهْلُ»: سزاوار. شایسته. «أَهْلُ الْـمَغْفِرَةِ»: سزاوار آمرزگاری و گذشت است، و غفار او است و بس.