سوره نازعات
سوره نازعات آيه ۱
متن آیه:
﴿وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا ١﴾وَالنَّازِعَاتِ غَرْقاً
ترجمه:
سوگند به همه چیزهائی که (نیروئی بدان‌ها داده شده است که بدان اشیاء را از قرارگاه خود) کاملاً برمی‌کنند و بیرون می‌کشند!.
توضيحات:
«النَّازِغاَتِ»: برکنندگان. بیرون کشندگان. برای واژه‌های پنجگانه (نَازِعَات ، نَاشِطَات، سَابِحَات ، سَابِقَات ، مُدَبِّرَات) بیش از شش معنی بیان کرده‌اند (نگا: تفسیر کبیر). از جمله: فرشتگان، ستارگان آسمان، اسبان مجاهدان، ارواح مردگان، غازیان و جهادگران، قلوب مردمان، و گاهی آمیزه‌ای از این‌ها. امّا اغلب مفسّران طرفدار ستارگان و فرشتگانند. بهترین نظریه، سخن تفسیر المنتخب است که گردآورنده چکیده همه نظرات است و ما آن را پسندیده و تقدیم داشته‌ایم. «غَرْقاً»: به گونه اغراق‌آمیز. به تمام و کمال.
سوره نازعات آيه ۲
متن آیه:
﴿وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا ٢﴾
ترجمه:
و سوگند به همه چیزهائی که (نیروئی بدان‌ها داده شده است که بدان اشیاء را از قرارگاه خود) چابکانه و استادانه بیرون می‌کشند!.
توضيحات:
«النَّاشِطَاتِ»: آنهائی که کارها را آهسته و آرام، ولی استادانه و چابکانه به انجام می‌رسانند.
سوره نازعات آيه ۳
متن آیه:
﴿وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا ٣﴾
ترجمه:
و سوگند به همه چیزهائی که (سرعتی بدان‌ها داده شده است که در پرتو آن، وظائف خود را هر چه زودتر) به گونه ساده و آسان انجام می‌دهند!.
توضيحات:
سوره نازعات آيه ۴
متن آیه:
﴿فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا ٤﴾
ترجمه:
و سوگند به همه چیزهائی که (در انجام وظائف محولّه بر دیگران) کاملاً سبقت می‌گیرند!.
توضيحات:
«السَّابِقَاتِ»: پیش‌تازان. سبقت‌گیرندگان.
سوره نازعات آيه ۵
متن آیه:
﴿فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا ٥﴾
ترجمه:
و سوگند به همه چیزهائی که (با ویژگی‌هائی که بدان‌ها داده شده است) به اداره امور می‌پردازند!.
توضيحات:
«الْـمُدَبِّرَاتِ»: گردانندگان. اداره‌کنندگان. «أَمْراً»: کار. مراد کارها است. چرا که این واژه اسم جنس و به منزله جمع است (نگا: تفسیر کبیر). جواب قسم محذوف است. یعنی سوگند به همه این آفریده‌های عجیب و غریب جهان، که رستاخیز برپا می‌شود و قیامت می‌آید.
سوره نازعات آيه ۶
متن آیه:
﴿يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ ٦﴾
ترجمه:
(رستاخیز و قیامت برپا گردد) در آن روزی که (نفخه اوّل، در صور دمیده می‌شود و) زلزله‌ای در می‌گیرد (و دنیا خراب می‌گردد و همگان می‌میرند).
توضيحات:
«تَرْجُفُ»: می‌لرزد. می‌لرزاند. این فعل به صورت لازم و متعدّی به کار می‌رود. « الرَّاجِفَةُ»: لرزان. لرزاننده. مراد نفخه نخستین صور است که در جهان می‌پیچد و جهان را می‌لرزاند و خراب می‌گرداند. برخی گفته‌اند: مراد زلزله کره زمین و از هم پاشیدن آن است.
سوره نازعات آيه ٧
متن آیه:
﴿تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ ٧﴾
ترجمه:
سپس (نفخه دوم، در صور دمیده می‌شود و زلزله نخستین) زلزله دیگری به دنبال خواهد داشت (که مردگان زنده می‌گردند و رستاخیز و قیامت آغاز می‌شود، و جهان ابدی آغاز می‌گردد).
توضيحات:
«تَتْبَعُهَا»: به دنبال آن می‌آید و رخ می‌دهد. «الرَّادِفَةُ»: پیرو. به دنبال آینده. مراد نفخه دوم است که بعد از نفخه اوّل قرار دارد و اعلام فرا رسیدن رستاخیز و قیامت است. برخی گفته‌اند: مراد زلزله و تکانی است که آسمان‌ها را به دنبال ویرانی زمین در بر می‌گیرد (نگا: زمر / ۶۸).
سوره نازعات آيه ۸
متن آیه:
﴿قُلُوبٞ يَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ ٨﴾
ترجمه:
دل‌هائی در آن روز تپان و پریشان می‌گردند.
توضيحات:
«وَاجِفَةٌ»: مضطرب و پریشان. لرزان و نگران. تپنده و آشفته.
سوره نازعات آيه ٩
متن آیه:
﴿أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ ٩﴾
ترجمه:
و چشمان‌شان فرو افتاده و فروخفته می‌گردد.
توضيحات:
«أَبْصَارُهُمْ»: چشمان ایشان. مراد صاحبان چشم‌ها است. «خَاشِعَةً»: ذلیل و خوار. فرو افتاده و فروخفته.
سوره نازعات آيه ۱۰
متن آیه:
﴿يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِي ٱلۡحَافِرَةِ ١٠﴾
ترجمه:
(اینان در دنیا) می‌گفتند: آیا ما دوباره (زنده می‌گردیم و) به زندگی بازگردانده می‌شویم؟!
توضيحات:
«مَرْدُودُونَ»: برگردانده شدگان. «الْحَافِرَةِ»: راه طی شده. حالت نخستین و زندگی پیشین. مراد حیات دوباره و آفرینش دوباره است.
سوره نازعات آيه ۱۱
متن آیه:
﴿أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ ١١﴾
ترجمه:
آیا وقتی که استخوان‌های پوسیده و فرسوده‌ای خواهیم شد (به زندگی بازگردانده می‌شویم)؟.
توضيحات:
«عِظَام»: جمع عَظْم، استخوان‌ها. «نَخِرَةً»: پوسیده. فرسوده.
سوره نازعات آيه ۱۲
متن آیه:
﴿قَالُواْ تِلۡكَ إِذٗا كَرَّةٌ خَاسِرَةٞ ١٢﴾
ترجمه:
(تمسخرکنان) می‌گفتند: این (بازگشت به زندگی دوباره، اگر انجام‌پذیر گردد) در این صورت بازگشت زیانبار و زیان‌بخشی خواهد بود! (و ما هرگز از این زیان‌ها نخواهیم کرد، و چنین کاری ممکن نیست).
توضيحات:
«تِلْكَ»: این رجعت و بازگشت. «إِذاً»: آن گاه. «كَرَّةٌ»: بازگشت. برگشت. «خَاسِرَةٌ»: زیانبار. زیان‌بخش. پرضرر و زیان.
سوره نازعات آيه ۱۳
متن آیه:
﴿فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ ١٣﴾
ترجمه:
(بازگشت آنان چندان مشکل نیست) تنها صدائی (از صور) برمی‌خیزد و بازگشت انجام می‌پذیرد.
توضيحات:
«هِی»: بازگشت. زندگی. رجعت به حیات دوباره. «زَجْرَةٌ»: صدا و فریاد. مراد صدای صور برای بار دوم است که بر اثر آن همه مردگان زنده می‌گردند.
سوره نازعات آيه ۱۴
متن آیه:
﴿فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ ١٤﴾
ترجمه:
ناگهان همگان (به پا می‌خیزند و) در دشت پهناور و سفید محشر آماده می‌شوند.
توضيحات:
«السَّاهِرَةِ»: دشت و بیابان سفید و هموار و پهناور. مراد صحرای محشر است.
سوره نازعات آيه ۱۵
متن آیه:
﴿هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ ١٥﴾
ترجمه:
آیا خبر داستان موسی به تو رسیده است؟
توضيحات:
«حَدِيثُ»: سخن. خبر. داستان. «هَلْأَتَاكَ...»: مطلب با استفهام شروع شده است تا شوق شنونده بیدار، و آماده شنیدن داستان گردد.
سوره نازعات آيه ۱۶
متن آیه:
﴿إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى ١٦﴾
ترجمه:
بدان گاه که پروردگارش او را در زمین مقدّس طُوی صدا زد.
توضيحات:
«بِالْوَادِيالْمُقَدَّسِطُويً»: (نگا: طه / ۱۲). «الْوَادِي»: سرزمین. یاء آخر آن در رسم‌الخطّ قرآنی حذف شده است. «طُويً»: نام سرزمینی در شام، میان مَدْین و مصر، در پائین کوه طور سینا، نخستین بار، در آنجا به موسی ÷وحی شد. بدل از (الْوادي) است.
سوره نازعات آيه ۱٧
متن آیه:
﴿ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ ١٧﴾
ترجمه:
(بدو گفت:) برو به‌سوی فرعون که سرکشی و طغیان کرده است.
توضيحات:
«طَغي»،: سرکشی کرده است. در کفر و عصیان و ظلم، از حد گذشته است. از مرز بندگی فراتر رفته است.
سوره نازعات آيه ۱۸
متن آیه:
﴿فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ ١٨﴾
ترجمه:
بگو: آیا میل داری (از آنچه در آن هستی)، رها و پاک گردی؟
توضيحات:
«هَللَّكَ...»: آیا میل داری؟ خبر مبتدای محذوفی چون (مَیلٌ) و (رَغْبَةٌ) است، در اصل چنین است: هَل لَّكَ مَيْلٌ؟ این شیوه، در خواستِ توأم با سازش و نرمش است. « تَزَکی«: پاک گردی. فعل مضارع است و اصل آن (تَتَزكّي) است.
سوره نازعات آيه ۱٩
متن آیه:
﴿وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ ١٩﴾
ترجمه:
و تو را به‌سوی پروردگارت رهبری کنم (و او را به تو بشناسانم) تا تو (از او) اندیشناک و بیمناک گردی (و خلاف نکنی)؟
توضيحات:
«فَتَخْشي»: خشیت، ترس و هراسی است که نتیجه احساس به عظمت و قدرت خدا است. چنین احساسی هم با شناخت او، در دل انسان پدیدار می‌شود (نگا: فاطر / ۲۸).
سوره نازعات آيه ۲۰
متن آیه:
﴿فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ ٢٠﴾
ترجمه:
(موسی به پیش فرعون رفت و) معجزه بزرگ (خود، یعنی تبدیل عصا به اژدها) را بدو نشان داد.
توضيحات:
«الآيَةَالْكُبْري»: معجزه بزرگ. مراد تبدیل عصا به اژدها است. نشان دادن معجزه و کار عملی، پس از بیان ادلّه و براهین قولی بوده است.
سوره نازعات آيه ۲۱
متن آیه:
﴿فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ ٢١﴾
ترجمه:
امّا فرعون، موسی را دروغگو نامید و (نبوّت او را نپذیرفت، و از چیزی که از جانب خدا با خود آورده بود) سرپیچی کرد.
توضيحات:
«كَذَّبَ»: موسی را تکذیب کرد و پیغمبریش را دروغ نامید. «عَصي»: از دستورهای آسمانی و رهنمودهای الهی سرپیچی و سرکشی کرد.
سوره نازعات آيه ۲۲
متن آیه:
﴿ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ ٢٢﴾
ترجمه:
سپس پشت کرد و رفت و (برای مبارزه با موسی) به سعی و تلاش پرداخت.
توضيحات:
«أَدْبَرَ»: پشت کرد و رفت.
سوره نازعات آيه ۲۳
متن آیه:
﴿فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ٢٣﴾
ترجمه:
آن گاه (جادوگران را) گرد آورد و (مردمان را) دعوت کرد.
توضيحات:
«حَشَرَ»: بسیج کرد. گرد آورد. مراد گرد آوردن جادوگران است (نگا: شعراء / ۳۶ و ۵۳). «نَادی«: دعوت کرد. فرا خواند. بانگ برداشت (نگا: زخرف / ۵۱).
سوره نازعات آيه ۲۴
متن آیه:
﴿فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ ٢٤﴾
ترجمه:
و گفت: من والاترین معبود شما هستم!.
توضيحات:
«أناَ رَبُّكُمْ الأعْلي«: با توجّه به خاصّیت نفسِ آفت‌زده طاغیان که کلمه حق و دعوت به آن، بر طغیان و غرورشان می‌افزاید (نگا: بقره / ۲۰۶، صافّات / ۳۵) و مال و منال و مقام گاهی به ادّعای الوهیت‌شان می‌کشاند (نگا: زخرف / ۵۱) جنون پادشاهی هم فرعون مادیگرا را بر آن داشته است که در اوقات معمولی معبودهائی برای خود برگزیند (نگا: اعراف / ۱۲٧) و در لحظاتی خویشتن را یگانه معبود دیگران بداند (نگا: شعراء / ۲٩، قصص / ۳۸) و زمانی خود را معبود والای والا بنامد. همیشه تاریخ، شاهد خداگونه‌ها بوده و سخن قال یا حال ایشان را شنیده است. مگر از کافران بی‌ادب، جز این باید شنید؟
سوره نازعات آيه ۲۵
متن آیه:
﴿فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ ٢٥﴾
ترجمه:
خدا او را به عذاب دنیا و آخرت گرفتار کرد.
توضيحات:
«نَكَالَ»: تعذیب. عذاب و عقوبت. مفعول مطلق است و یا منصوب به نزع خافض است. «الآخِرَةِوَالأُولي»: آن جهان و این جهان. چون عذاب آخرت مهم‌تر از عذاب دنیا است، ذکر آن پیشتر آمده است.
سوره نازعات آيه ۲۶
متن آیه:
﴿إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ ٢٦﴾
ترجمه:
در این (داستان موسی و فرعون، درس) عبرت بزرگی است برای کسی که (از خدا) بترسد.
توضيحات:
«لِـمـَنيَخْشي»: عبرت گرفتن از چنین داستان‌هائی تنها برای کسانی میسّر است که خوف و خشیت و احساس مسؤولیت به دل راه داده‌اند.
سوره نازعات آيه ۲٧
متن آیه:
﴿ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا ٢٧﴾
ترجمه:
(ای منکرانِ معاد)! آیا آفرینش (مجدّد پس از مرگ) شما سخت‌تر است یا آفرینش آسمان که خدا آن را (با این همه عظمت سرسام‌آور و نظم و نظام شگفت، بالای سرتان همچون کاخی) بنا نهاده است؟
توضيحات:
«خَلْقاً»: آفرینش. ساختار. تمییز است. «أَأَنتُمْأَشَدُّ...»: این آیه پاسخ گفتار منکران معاد است که می‌گفتند: أإِنَّا لَـمـَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ. اجزاء کرات آسمانی را از عدم آفریده است و آنها را به شکل خورشیدها و ماه‌ها و ستاره‌ها درآورده است، اجزاء متفرّق بدن شما را نیز بازآفرینی می‌کند و بهم می‌پیوندد و در صحنه حیات مجدّد حاضر می‌گرداند و مورد بازخواست‌تان قرار می‌دهد. پس چه جای شگفتی است؟
سوره نازعات آيه ۲۸
متن آیه:
﴿رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا ٢٨﴾
ترجمه:
ارتفاع و بلندای آن را بالا برد و گسترشش داد، و آن را آراسته و پیراسته کرد و سر و سامانش بخشید.
توضيحات:
«رَفَعَ»: بالا برد. گسترش داد. «سَمْكَ»: ارتفاع. بلندا. بعضی آن را سقف و آسمانه دانسته‌اند. «سَوّي»: ساخته و پرداخته کرد. یعنی هر یک را فواصل معین و اندازه و خاصّیت ویژه بخشید و در مدارات خود جای داد و یکی را به دیگری مرتّبط ساخت. (نگا: بقره / ۲٩).
سوره نازعات آيه ۲٩
متن آیه:
﴿وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا ٢٩﴾
ترجمه:
و شب آن را تاریک کرد، و روزِ آن را پدیدار و روشن ساخت.
توضيحات:
«أَغْطَشَ»: تاریک کرد. دیجور ساخت. «أَخْرَجَ»: پدیدار کرد. ظهور بخشید. مراد روشن کردن است. «ضُحي»: اوائل روز. تمام روز (نگا: اعراف / ٩۸، طه / ۵٩، ضحی / ۱، نازعات / ۴۶).
سوره نازعات آيه ۳۰
متن آیه:
﴿وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ ٣٠﴾
ترجمه:
و پس از آن، زمین را غلتاند و (به شکل بیضی در آورد و) گستراند.
توضيحات:
«دَحَاهَا»: آن را پرت کرد و غلتاند. آن را به شکل بیضی درآورد و گستراند. چون اغلب تفسیرها و فرهنگ‌ها (دحو) را تنها به معنی (گسترانیدن) ذکر کرده‌اند، چند جمله را برای تأکید معنی غلتاندن و قِل دادن از دو تفسیر عیناً ذکر می‌نمائیم: أَصْلُ الدَّحْوِ الإِزالَةُ لِلشَّيْء مِنْ مَكانٍ إِلي مَكانٍ، وَمِنْهُ يُقالُ: إِنَّ الصَّبِيَّ يَدْحُو بِالْكُرَةِ، أَيْ يَقْذِفُهَا عَلي وَجْهِ الأرْضِ(نگا: تفسیر کبیر). دَحَاهَا: بَسَطَهَا وَ أَوْسَعَهَا لِسُكْني أَهْلِها، أَوْ جَعَلَهَا عَلي شَكْلِ دِحْيَةٍ وَهِيَ الْبَيْضَةُ(نگا: تفسیر و بیان مفردات القرآن). همچنین (نگا: فرهنگهای: محیط‌المحیط، لسان‌العرب. تفسیرهای: المصحف‌المیسّر، پرتوی از قرآن، المنار جلد اوّل صفحه ۲۴۸).
سوره نازعات آيه ۳۱
متن آیه:
﴿أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا ٣١﴾
ترجمه:
آب آن را و چراگاه آن را پدیدار کرد.
توضيحات:
«مَرْعي»: چراگاه. «مَآءَهاوَمَرْعَاهَا»: اشاره به مایه حیات جانداران و اقوات آنها است.
سوره نازعات آيه ۳۲
متن آیه:
﴿وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا ٣٢﴾
ترجمه:
و کوه‌ها را محکم و استوار کرد.
توضيحات:
«أَرْسَاهَا»: ثابت و استوار کرد (نگا: رعد / ۳، حجر / ۱٩، نحل / ۱۵).
سوره نازعات آيه ۳۳
متن آیه:
﴿مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَ لِأَنۡعَٰمِكُمۡ ٣٣﴾
ترجمه:
برای استفاده شما و چهارپایان شما (همه این‌ها را سر و سامان داده و سرگشته و فرمانبردار کرده‌ایم).
توضيحات:
«مَتَاعاً»: بهره‌مندی و بهره‌گیری. استفاده. مفعولٌ‌له است.
سوره نازعات آيه ۳۴
متن آیه:
﴿فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ ٣٤﴾
ترجمه:
هنگامی که بزرگترین حادثه (و بلای سخت طاقت‌فرسای قیامت) فرا می‌رسد.
توضيحات:
«الطّآمَّةُ»: حادثه عظیم. مصیبت طاقت‌فرسا. بلای سخت و فراگیر. مراد قیامت است. «الْكُبْري»: بزرگترین. معلوم است هیچ مصیبت و واقعه‌ای بزرگ‌تر از قیامت نیست.
سوره نازعات آيه ۳۵
متن آیه:
﴿يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ ٣٥﴾
ترجمه:
در آن روز، انسان به یاد می‌آورد همه کوشش‌ها و تلاش‌هائی را که کرده است.
توضيحات:
«يَوْمَ»: بدل از (إِذَا) است و جواب (إِذَا) محذوف است و تفصیل نهفته در آیات بعدی است. یعنی همین که طامّه کبری روی آورد، عالَم و روز و دوره‌ای پیش می‌آید که در آن موجبات غفلت و فراموشی از میان می‌رود، و...
سوره نازعات آيه ۳۶
متن آیه:
﴿وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ ٣٦﴾
ترجمه:
و دوزخ برای هر فرد بینائی، آشکار و نمایان می‌گردد (و بر کسی مخفی نمی‌ماند).
توضيحات:
«بُرِّزَتْ»: نموده شد. آشکار گردانده شد.
سوره نازعات آيه ۳٧
متن آیه:
﴿فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ٣٧﴾
ترجمه:
امّا آن کسی که طغیان و سرکشی کرده باشد.
توضيحات:
«طَغي»: سرکشی و نافرمانی کرده باشد (نگا: نازعات / ۱٧).
سوره نازعات آيه ۳۸
متن آیه:
﴿وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا ٣٨﴾
ترجمه:
و زندگی دنیا را (برگزیده باشد و بر آخرت) ترجیح داده باشد.
توضيحات:
«ءَاثَرَ»: برگزیده باشد. ترجیح داده باشد.
سوره نازعات آيه ۳٩
متن آیه:
﴿فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٣٩﴾
ترجمه:
قطعاً دوزخ جایگاه (او) است.
توضيحات:
«الْـمَأْوي»: منزل و جایگاه.
سوره نازعات آيه ۴۰
متن آیه:
﴿وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ ٤٠﴾
ترجمه:
و امّا آن کس که از جاه و مقام پروردگار خود ترسیده باشد، و نفس را از هوی و هوس بازداشته باشد.
توضيحات:
«مَقَامَرَبِّهِ»: (نگا: رحمن / ۴۶، ابراهیم / ۱۴). مَقام، در اصل به معنی جایگاه اقامت است. در اینجا مراد شخص حاضر در آن است که ذات خداوند سبحان است.
سوره نازعات آيه ۴۱
متن آیه:
﴿فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ ٤١﴾
ترجمه:
قطعاً بهشت جایگاه (او) است.
توضيحات:
سوره نازعات آيه ۴۲
متن آیه:
﴿يَسَۡٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا ٤٢﴾
ترجمه:
از تو درباره قیامت می‌پرسند که در چه زمانی واقع می‌شود؟
توضيحات:
«أَيَّانَ»: چه وقت؟ کی؟ «مُرْسَاهَا»: وقوع قیامت و برپا شدن آن. مصدر میمی است از إِرْساء (نگا: اعراف / ۱۸٧، هود / ۴۱).
سوره نازعات آيه ۴۳
متن آیه:
﴿فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ ٤٣﴾
ترجمه:
تو را چه آگهی و خبر از آن؟! (تو چیزی از آن نمی‌دانی).
توضيحات:
«فِيمَ»: مخفّف (فِي مَا) است. «ذِكْري»: خبر دادن. بیان کردن.
سوره نازعات آيه ۴۴
متن آیه:
﴿إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ ٤٤﴾
ترجمه:
آگاهی از زمان قیامت، به پروردگارت واگذار می‌گردد (و اطّلاع از وقوع آن کار پروردگار تو است؛ نه تو).
توضيحات:
«مُنتَهي»: انتهاء. واگذاری (نگا: نجم / ۱۴ و ۴۲). «إِليرَبِّكَمُنتَهَاهَا»: چکیده مطلب این است: تنها خداوند از وقوع قیامت آگاه است و بس (نگا: اعراف / ۱۸٧، لقمان / ۳۴).
سوره نازعات آيه ۴۵
متن آیه:
﴿إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا ٤٥﴾
ترجمه:
وظیفه تو تنها و تنها بیم دادن و هوشدار باش به کسانی است که از قیامت می‌ترسند (و روح حق‌جوئی و حق‌طلبی دارند).
توضيحات:
«مُنذِرُ»: بیم‌دهنده. اعلام خطرکننده. «مُنذِرُمَنيَخْشَاهَا»: این‌گونه تعبیرات اشاره به این حقیقت است که اگر کسانی دچار طغیان نفسانی نشده باشند و بلکه اندیشناک بوده و آماده پذیرش حق باشند، گوش دل به اندرزهای آسمانی فرا می‌دهند، و ادلّه و برهان، خردهایشان را تکان می‌دهد (نگا: بقره / ۲).
سوره نازعات آيه ۴۶
متن آیه:
﴿كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا ٤٦﴾
ترجمه:
روزی که آنان برپائی رستاخیز را می‌بینند (چنین احساس می‌کنند که در جهان) گوئی جز شامگاهی یا چاشتگاهی از آن درنگ نکرده‌اند و بسر نبرده‌اند.
توضيحات:
«لـَمْيَلْبَثُوا»: درنگ نکرده‌اند. نمانده‌اند و بسر نبرده‌اند (نگا: بقره / ۲۵٩، مؤمنون / ۱۱۲ و ۱۱۴). «عَشِیةً»: شب هنگام. آخر روز. «ضُحي»: چاشتگاه. اوّل روز. «عَشِيَّةً أَوْضُحَاهَا»: مراد چند ساعتی است (نگا: یونس / ۴۵، احقاف / ۳۵، مؤمنون / ۱۱۳). مرجع (هَا) واژه (عَشِيَّةً) است و بیان‌گر این است، صبحِ همان عصرگاه مراد است.