توحید عبادت

برای حمایت توحید مجسمه‌سازی و نقاشی حرام گردید‬

‫از صنایعی‌که اسلام نهی فرمود، مجسمه‌سازی و‬‫‌‬ ‫نقاشی است و احادیثی‌که در فصل سابق ذکر شد شاهد بر‬ این مدعی است از قبیل:‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ «... وَلا تِمْثَالاً إِلَّا طَمَسْتَهُ..» [۱۵۳]

و‬ ‫حدیث دیگر:‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬ «مَنْ مَثَّلَ مِثَالاً فَقَدْ خَرَجَ مِنَ الإسْلام» [۱۵۴]

و نیز مثل‬ ‫حدیث:‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬ «أَشَدُّ النَّاسِ عَذَابًا یوْمَ الْقِیامَةِ الْـمُصَوِّرُونَ» [۱۵۵]

‫«معذب‌ترین مردم فردای قیامت مصورانند»‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬ و مثل حدیث:

«كلُّ مُصَوِّرٍ في النار» [۱۵۶]

«هر تصویرکننده‌ای در آتش است».‬‬‬‬‬‬

‫سبب نهی از این عمل این بود: چنانکه بیان کردیم مبدأ بت‌پرستی، پرستش مردگان بود، و مرده را تحنیط‬ می‌کردند تا مدتی باقی بماند و آن را پرستش کنند. چون دیدند تحنیط مرده را همیشه نگاه نمی‌دارد آمدند به صورت آن مرده سنگی را تراشیدند، و یا‬ ‫صورت مرده را بر سنگ نقش کردند و پس از آن‬ ‫پرستش نمودند و به آن تبرک جستند، و چنانکه در عقاید‬ ‫صابئین ذکر شد که صوری برای روحانیون و ستارگان‬ ‫ساختند و آنها را عبادت کردند.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫پیامبر اسلامصبرای جلوگیری از بت‌پرستی و حمایت‬ ‫توحید و یکتاپرستی، مجسمه‌سازی و نقاشی را منع فرمود. پس حرمت این عمل ذاتی نیست و بلکه برای حمایت‬ ‫خداپرستی است.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ عجب اینکه ما که ملت توحید هستیم تمامی اعمال‬ ‫بت‌پرستان را استقبال نموده، زحمات اسلام را منظور‬ ‫نداشتیم، و فطرت توحیدی را فراموش کردیم، افتخار‬ ‫کامل یکتا‌پرستی را برای خود نگذاشتیم، برای هر سنگ و‬ ‫چوبی قرب و منزلت قایل شدیم، و برای «نخل» که بتی است به صورت جنازه، و به شکل مهیبی ساخته شده، و‬ ‫«علامت» که به شکل صلیب نصاری است، نذر و قربانی کردیم، و به هر صورت جعلی که به بزرگان دین نسبت‬ ‫دادند، تعظیم و تجلیل کردیم، و بالنتیجه بر حقایق اسلام‬ ‫پشت پا زدیم، در صورتی که به تصویر حضرت رسولصوشمایل بزرگان دین هم تعظیم و تبرّک حرام است، و‬ ‫مقصود شارع در تحریم این دو، همین موارد بوده است.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫ولی صد افسوس، بسیاری از مردمان به هر تصویر‬ ‫اختراعی که به یکی از بزرگان دین نسبت می‌‌دهند تبرک‬ ‫می‌جویند؛ حتی بعضی از مردم این تصاویر را در اطاق‬ ‫خود می‌‌آویزند، و نسبت به آن به ادبی تمام رفتار می‌‌کنند.‬ ‫علاوه بر آنکه این کار بت‌پرستی است، هیچ فایده‌ای هم بر‬ ‫آن مترتب نمی‌‌باشد، در صورتی که اگر به جای این عکس‌ها‬ ‫آیه‌ای چند از پندها و مواعظ قرآن، یا از گفته‌های پیشوایان‬ ‫اسلام در اطاق خویش آویزیم به مراتب بر آن تصاویر‬ ‫برتری دارد، و هر دم که بیننده را بر آن کلمات چشم افتد،‬ ‫یک پردۀ اخلاق از نظرش می‌‌گذرد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پس ما با بت‌پرستان و نصرانیان چه فرقی داریم؟‬ ‫بت‌پرستان به چوب و سنگ تبرک می‌‌جویند، ما هم به نخل‬ ‫و سنگ قدم‌گاه و امثال آن تبرک می‌‌جوییم؛ نصاری به‬ ‫صورت مسیح و مریم تبرک می‌‌جویند، ما به تصویرهای جعلی بزرگان دین تبرک می‌‌جوییم.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫افتضاح این است که صورت رسول اکرمصو ائمه†را هر یک‬ ‫به خیال خویش گاهی به صورت جوان زیبا، گاهی به‬ ‫صورت قلندر، گاهی به صورت عرب بدوی، گاهی به‬ ‫صورت شیخ زاهد تصویر می‌‌کنند، و همچنین سایر‬ ‫بزرگان دین را. رسوایی دیگر که دلیل بر حماقت و نادانی ماست و رسوا کنندۀ همه می‌‌باشد، ذوالفقاری که در‬ ‫دست علی ÷تصویر می‌‌کنند به صورت شمشیری که سر‬ ‫آن دو شقه است، و نمی‌‌فهمند فایدۀ شمشیر دو شقه چیست، آیا در جنگ اثری دارد؟ و دیگر آنکه چگونه این‬ ‫شمشیر در غلاف می‌‌رود؟ ذوالفقار شمشیر «عاص ‌بن منبه»‬ ‫بود که در جنگ بدر کشته شد و آن شمشیر را پیغمبر‬ ‫تصرف فرمود و به امیرالمؤمنین داد؛ معنی ذوالفقار‬ ‫شمشیر دانه‌نشان [جواهرنشان] است.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پروردگارا، این مردم شمشیر علی را نشناختند؛‬ می‌خواهند تو را بشناسند و معرفت به حال پیغمبر و ائمۀ دین پیدا کرده به حقایق دین آشنا شوند؟ خداوندا، آیا روزی‬ ‫می‌آید که این مردم به قرآن و سنت رسول آشنا گردند؟ از‬ ‫مردمی که نه از توحید خبر دارند، نه پیغمبر و علی و ائمه‬ ‫را شناخته‌اند، نه قرآن را می‌‌فهمند، می‌‌شود دیگر منتظر‬ ‫اخلاق و آداب انسانیت شد؟‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫نتیجۀ کلام، پردۀ نقاشی یا مجسمه‌ای که برای ستایش و‬ ‫عبودیت به کار رود، پایۀ توحید را متزلزل گرداند و بشر را‬ ‫از راه خداپرستی دور نماید، حضرت ختمی مرتبت آن را‬ ‫نهی فرمود. وَصَلَّى اللَّـهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّاهِرِينَ.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ [۱۵۳] بحار الأنوار، (۷۹/۱۸)، در صفحات گذشته تخریج آن به طور مفصل بیان شد. [مُصحح] [۱۵۴] معانی الأخبار اثر صدوق ۱۸۱، وسائل الشیعه (۱۶/۴۳۰)، بحار الأنوار (۶۹/۲۲۰). [مُصحح] [۱۵۵] در مصادر حدیثی شیعه، حدیثی را با این لفظ نیافتم. نزدیکترین حدیث به آن آنچیزی است که برقی در المحاسن (۲/۶۱۶) از ابوجعفر باقر روایت کرده که فرمود: «إِنَّ الَّذِینَ یؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ هُمُ الْمُصَوِّرُونَ یكَلَّفُونَ یوْمَ الْقِیامَةِ أَنْ ینْفُخُوا فِیهَا الرُّوح‏».یعنی: «همانا کسانی خدا و رسول او را آذار و اذیت می‌رسانند که تصویر می‌کشند. آنها در روز قیامت وادار می‌شوند تا در این تصاویر روح بدمند». و حدیث در مصادر أهل سنت، مثل صحیح بخاری ح(۵۶۰۶) و صحیح مسلم ح(۲۱۰۹) و غیر از آن دو از عبد الله بن مسعود به صورت مرفوع روایت شده است. [مُصحح] [۱۵۶] بحار الأنوار (۸۰/۲۴۵). و در مصادر اهل سنت، صحیح مسلم (۳/۱۶۷۰)، ح(۲۱۱۰)، و مسند أحمد (۵/۲۳)، ح(۲۸۰۹). [مُصحح]