مسأله تقریب بین اهل سنت و شیعه

فهرست کتاب

١٣) یکی دیگر از اصول اهل سنت این است که

١٣) یکی دیگر از اصول اهل سنت این است که

«پیش از روز رستاخیز احدی از اموات به دنیا باز نمی‌گردد، نه محمد ص و نه کسی از اصحاب وی. تنها روز قیامت مسلمان و غیر مسلمان برای حساب و کتاب زنده می‌شوند. قبل از پدید آمدنِ روافض تمام مسلمانان بر این امر اتفاق و اجماع داشتند»[٣٢٢].

این‌ها مهم‌ترین مسایلی بودند که اهل سنت به آن باور دارند و در کتاب‌های عقیدتی شیعه و یا در مجموعه‌های آن‌ها - آن گونه که منابع اهل سنت می‌گویند - چیزهایی وجود دارد که برخلاف این است. ما در مبحث شیعه و عقاید آن‌ها مصادیق آن‌ها را خواهیم دید. برخی از این مسایل، مسایلی هستند که نزد اهل سنت - همان گونه که در حدیث جبریل آمده است - از اصول ایمان شمرده می‌شوند، برخی دیگر «مسایل فرعی» و یا «از نوع احکام عملی» هستند که به تواتر از سنت ثابت شده‌اند و اهل بدعت با آن‌ها به مخالفت برخاسته‌اند، چراکه: «اختلاف مذموم، اختلافیست که برخلاف کتاب الله، سنت صحیحه‌ی رسول خدا ص و یا اجماع باشد»[٣٢٣]. به همین دلیل است که اهل سنت مسایلی را که از سنت صحیح ثابتند، اهل بدعت با آن‌ها مخالفت کرده‌اند، در مبحث عقیده مطرح می‌کنند. گرچه از مسایل فرعی باشند. برخی از علما یادآوری کرده‌اند که در عصر علمای سلف تفاوت بین اصول و فروع وجود نداشته است و این تفاوت چندان ضابطه‌ی مشخصی هم ندارد»[٣٢٤]. برخی دیگر از علما گفته‌اند که مسایلی وجود دارد که نزد «شیعه» از اصول دین شمرده می‌شوند، اما نزد اهل سنت از اصول دین به حساب نمی‌آیند، همچون مسئله‌ی امامت. در مبحث «شیعه» نیز به آنچه در کتاب‌های خود شیعه آمده و به این که این تک‌روی‌ها و انحرافات آیا واقعاً به همین مقدار و یا حتّی بیشتر از آن در کتاب‌های‌شان وجود دارد و یا این که چنین چیزی به هیچ وجه واقعیت ندارد و اهل سنت نسبت به آن‌ها ظلم می‌کنند، و یا این که آنچه در کتاب‌های‌شان آمده کمتر از این است. همه‌ی این سؤال‌ها را در پرتو کتاب‌های خودشان که در عصر حاضر به چاپ رسیده‌اند، پاسخ خواهیم داد.

[٣٢٢]- «المحلی»، ص ٢٤ از ابن حزم. و ر. ک به «العتمد»، ص ٢٥٥ از ابویعلی.

[٣٢٣]- «الاعتقاد»، بیهقی، ص ١١٥ و ر. ک به «شرح مشکاة»، ملاعلی قاری، (١/٢٢٩).

[٣٢٤]- «الفتاوی»، ابن تیمیه، (١٣/١٢٥).