مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

قدر

س: قدر چیست و فایدۀ آن کدام است؟

ج: قدر عبارت است از اثر علم ازلی خدا؛ به این معنا که خداوند متعال قبل از اینکه هستی پدید آید، همه چیز را درنظر گرفته و نوشته است. فایدۀ ایمان به قدر، آرامش نفس و اعتماد و توکل بر خداوند متعال می‌باشد؛ پس هر گاه شر یا مصیبتی برای انسان مؤمن پیش آید، آه و ناله نمی‌کند، بلکه می‌داند که آن شر و مصیبت برای وی نوشته شده و کسی نمی‌تواند مانع آن شود. امام غزالی‌/علم ازلی و قضا و قدر را به مهندسی که ساعتی را طراحی می‌کند و سازنده‌ای که بر حسب شکل ساعت، اجزای آن را به هم پیوند می‌دهد و به کار گیرنده‌ای که باطریی را درون آن قرار می‌دهد تا کار کند، تشبیه کرده است. پس علم ازلی همان طراحی هستی، قضاء همان پیوند اجزای هستی و قدر، اجرای هر آنچه که با این طرح سازگار است، می‌باشد.

انسان مؤمن فایدۀ قدر را در به کار گیری اسبابی می‌بیند که خداوند متعال آن را قرار داده است و فایدۀ آن را در زیاد شدن بصیرت و توکل بر خدا می‌بیند تا جایی‌که زندگی با بصیرت زیاد، علم و دانش قوی و رفاه و آسایش زیبا مأنوس و همراه می‌شود.