مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

مسائل متفرقه‌ای در بحث نجاسات

عضوی که از حیوان زنده جدا شود، حکم مردار آن حیوان را دارد؛ اگر مردار آن حیوان نجس باشد، عضو جدا شده از آن حیوان زنده نیز نجس و پلید است و اگر مردار آن حیوان نجس نباشد، عضو جدا شده از آن نیز نجس نیست و پاک می‌باشد.

هیچ چیزی از نجاسات و پلید ی‌های ذکر شده پاک نمی‌گردند به غیر از این موارد:

۱- شراب مست کنندۀ انگور و خرما؛ هرگاه خود بخود به سرکه تبدیل شود، پاک می‌گردد.

۲- پوست مردار؛ در صورتی‌که دباغی شود (غیر از پوست سگ و خوک و آنچه از سگ و خوک پدید آید).

۳- چیز گندیده و نجسی که به جاندار تبدیل شود.

چیزهایی که بر اثر تماس و بر خورد با نجاسات، آلوده و پلید می‌گردند، به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱- آنچه بر اثر ادرار پسر بچه‌ای که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند و دو سال را تمام نکرده باشد، خیس شود. برای پاک کردن آن کافی است که فقط بر روی قسمت خیس شده، آب ریخته شود.

۲- آنچه بر اثر تماس سگ و خوک آلوده گردد. برای پاک کردن آن باید هفت مرتبه با آب شست و یکی از این هفت مرتبه گلاب باید باشد.

۳- آنچه بر اثر بقیۀ نجاسات آلوده گردد. برای پاک کردن آن، اگر نجاست عین نباشد؛ یعنی، نجاست با چشم دیده نشود، کافی است که آب بر روی قسمت‌های آن چیز جاری شود واگر نجاست عین باشد؛ یعنی، نجاست با چشم دیده شود، برای پاک کردن آن موارد زیر لازم است:

از بین بردن طعم نجاست، اگرچه سخت باشد. (ماندن طعم نجاست، با هجوم مگس بر روی آن شناخته می‌شود.)

ازبین بردن رنگ و بوی نجاست درصورتی که میسرباشد، اگر از

بین بردن بوی نجاست به تنهایی، یا از بین بردن رنگ نجاست به تنهایی سخت باشد، اشکالی ندارد و برای پاک کردنش تنها جاری شدن آب بررویش شرط است و به هم فشردن آن‌شرط نیست.

زمینی که نجس و پلید شده باشد، کافی است که آب زیادی بر روی آن پاشید و لازم نیست که خاک نجس برداشته شود.

هرمایعی غیر از آب اگر آلوده شود، پاک کردنش ممکن نیست، اگر جامد باشد مانند روغن جامد، نجاست و دود و بر نجاست برداشته می‌شود و بقیه پاک است.

چاهی که موی موش مرده در آن افتاده باشد، آبش در صورتی‌که کم باشد، بر کشیده می‌شود یا مقداری آب به آن اضافه می‌کنیم تا به حد قلتین برسد.

آبی که برای بر طرف کردن نجاست به کار رفته باشد، نجس و ناپاک است. غساله آبی است که در شستن است که در شستن چیزی به کار رفته باشد، حکم آن همان حکم محل شسته شده می‌باشد؛ اگر محل شسته شده پاک باشد، آن نیز پاک است و اگر محل شسته شده ناپاک باشد، آن نیز ناپاک است.