مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

انواع احرام

احرام بر پنج نوع است:

افراد، تمتع، قران، اطلاق و احرام همانند مثلا إحرام زید.

س: افراد چگونه احرامی است؟

ج: بدین گونه است که ابتدا شخص برای حج احرام ببندد و بعد از فارغ شدن از مراسم و مناسک حج، دوباره برای عمره احرام ببندد و مناسک خاص آن را به پایان رساند.

س: تمتع چگونه احرامی است؟

ج: بدین گونه است که ابندا شخص برای عمره احرام ببندد و هرگاه از مناسک عمره فارغ شود، تا روز هشتم ذیحجه همان سال منتظر بماند و آنگاه برای حج احرام ببندد. هرگاه فرد، احرام تمتع ببندد، فدیه (ذبح یک گوسفند) بر او واجب می‌گردد وآن را باید به فقیران حرم مکه به عنوان صدقه بدهد. اگر از ذبح گوسفند ناتوان باشد به اینکه آن را نیابد، در این صورت ده روز روزه بر او واجب است که سه روز از آن باید بعد از احرام حج باشد؛ یعنی، جایز نیست که قبل از احرام حج باشد و سنت است که این سه روز در روزهای ششم، هفتم و هشتم ذیحجه باشد. و هفت روز دیگر را زمانی که به وطنش بر گردد، روزه‌می‌گیرد. هرگاه آن سه روز را در حج روزه نگیرد و به تأخیر اندازد، در این صورت بین آن سه روز و هفت روزی که هنگام بازگشت به وطنش روزه‌می‌گیرد، باید فاصله بیندازد و لازم است که این فاصله به اندازه بین گرفتن سه روز روزه در حج و گرفتن هفت روز آن هنگام بازگشت به وطنش باشد.

اما کسی‌که اهل حرم مکه باشد و احرام تمتع ببندد، فدیه بر او واجب نیست. همچنین کسی‌که بعد از عمره به میقات بر گردد و در آنجا برای حج احرام ببندد، فدیه بر او واجب نیست. علاوه بر این‌ها کسانی‌که در غیر ماه‌های حج برای عمره احرام می‌بندند و سپس در ماه‌های حج برای حج احرام می‌بندند، فدیه بر آن‌ها واجب نیست.

برای کسی‌که می‌خواهد مناسک حج و عمره را انجام دهد و دادن فدیه برایش آسان باشد و ماندن در حال احرام از زمان احرام به حج تا زمانی که اعمال حج فارغ شود، برایش سخت باشد و وقت، طولانی باشد مانند کسی‌که مثلا در ماه شوال به حج رود، برای چنین کسی احرام تمتع آسان‌تر و راحت‌تر است.

وقت واجب بودن فدیه (ذبح گوسفند) هنگام احرام به حج می‌باشد و قبل از احرام به حج نیز جایز است. البته ذبح‌گوشفند در روز قربانی بهتر است.

س: قران چگونه احرامی است؟

ج: به معنای احرام حج و عمره با هم در یک سفر است، یا بدین گونه است که شخص ابتدا برای عمره، احرام ببندد و قبل از شروع به طواف عمره، برای حج‌نیز احرام ببندد؛ چنین شخصی با این عمل، احرام قران را انجام داده و با انجام دادن اعمال حج، هم حج و هم عمره برایش حاصل می‌شود، ولی فدیه‌ای مثل فدیه تمتع بر او واجب می‌شود و مانند تمتع اگر از اهل حرم مکه باشد، فدیه بر او واجب نیست.

س: اطلاق چگونه احرامی است؟

ج: بدین گونه است که فرد به طور مطلق احرام ببندد؛ مثل انیکه بگوید: «احرام می‌بندم برای خداوند متعال»، در این صورت احرام به طور مطلق منعقد می‌شود و شخص می‌تواند آن را احرام حج یا عمره یا احرام حج و عمره با هم، قرار دهد.

س: حکم احرام همانند مثلا احرام زید چیست؟

ج: این است که احرامش همانند احرام زید منعقد می‌شود؛ پس اگر زید برای حج احرام بسته باشد، احرام او هم برای حج واقع می‌شود و اگر زید برای عمره احرام ببندد، احرام او هم برای عمره واقع می‌شود. اگر شخص نتواند به احرامش بری حج یا عمره شناخت پیدا کند یا نتواند به احرام زید شناخت پیدا کند به اینکه زید مرده باشد، دراین صورت باید احرامش را احرام قران (احرام حج و عمره با هم) قرار دهد، در نتیجه وی قارن می‌شود و فدیه‌ای مثل فدیه تمتع می‌دهد.

نیت احرام حج: «قصد حج را دارم وبرای آن احرام می‌بندم برای خداوند متعال.»

نیت احرام عمره: «قصد عمره را دارم و برای آن احرام می‌بندم برای خداوند متعال». (در این صورت هرگاه شخص در ماه‌های حج برای عمره احرام ببندد و در همان سال حج کند، احرام تمتع بسته است).

نیت احرام حج و عمره با هم برای کسی‌که می‌خواهد احرام قران ببندد: «قصد حج و عمره را دارم و برای آن‌ها احرام می‌بندم برای خداوند متعال».