مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

فهرست کتاب

خون‌های واجب در حج و عمره

خون‌های واجب در حج و عمره

خون‌های واجب در حج و عمره بر دو دسته است:

الف) دسته‌ای که در قرآن آمده‌اند و عبارتند از:

۱- خون تمتع؛ کسی‌که احرام تمتع بسته است؛ یعنی، در ماه‌های حج برای عمره احرام بسته باشد و سپس در ماه‌های حج همان سال برای حج احرام ببندد، چنین کسی باید گوسفندی را ذبح نماید. اگر آن را نیافت، باید سه روز در حج (روزهای پنجم، ششم و هفتم ذیحجه) روزه بگیرد و هفت روز دیگر را زمانی که به میان خانواده‌اش برگردد، باید روزه بگیرد.

۲- خونی که به سبب کشتن حیوان صید واجب می‌شود؛ اگر حیوانی مثل آن شکار موجود باشد، مانند شکار آهو که گوسفند مثل آن است، در این صورت فردبین دو چیز مخیر است: یکی اینکه گوسفندی را ذبح نماید و آن را به فقیران حرم مکه صدقه بدهد، دیگری اینکه گوسفند را ارزشگذاری و با قیمت آن، غذا بخرد و آن را به مساکین و فقرای حرم مکه صدقه بدهد.

۳- خونی که به سبب تراشیدن سر یاگرفتن ناخن برای دفع اذیت، واجب می‌شود؛ همانند تراشیدن موی سر به سبب زیار شدن شپش در آن یاگرفتن ناخن به خاطر اینکه او را دردناک ساخته است. برای فدیه آن، شخص بین سه چیز است که یکی از آن‌ها را انجام دهد: ۱) گوسفندی را ذبح نماید و گوشت آن را به مساکین و فقرای حرم مکه صدقه دهد. ۲) سه روو روزه گیرد. ۳) دوازده مد (سه صاع یا نه کیلو) غذا به شش نفر از مساکین حرم صدقه بدهد.

۴- خونی که به سبب منع شدن حاجی از اتمام مناسک حج و عمره واجب می‌شود؛ این خون، گوسفندی است که شخص آن را ذبح می‌کند گوشتش را به مساکین حرم صدقه دهد، اگر این گوسفند را نیافت، آن را ارزشگذاری کند و با قیمت آن، غذا را برای مساکین و فقرای حرم بخرد، اگر این کار را نتوانست، حساب می‌کند که قیمت گوسفند برابر با چند مد غذاست؟ که به ازای هر مد، باید یک روز روزه گیرد.

ب) دسته دوم خون‌های هستند که در قرآن نیامده‌اند و عبارتند از:

۱- خونی که متعلق به ترک واجبی از این واجبات حج است: ترک احرام در میقات معین شده، ترک ماندن در مزدلفه و منی، ترک رمی جمرات سه گانه و ترک طواف وداع. در صورت ترک یکی از این واجبات، باید شخص، گوسفندی را ذبح نماید و گوشت آن را به فقرای حرم مکه صدقه دهد.

۲- خونی که به سبب رفاه‌جوئی واجب می‌شود و آن پنچ تاست: وطء در غیر فرج، لمس و تماس از روی شهوت، بوسیدن، استعمال بوی خوش و پوشیدن لباس ممنوع مانند لباس ووخته. در صورت ارتکاب هر یک از آن‌ها، یک گوسفند و صدقه دادن گوشت آن به مساکین حرم واجب می‌شود.