مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

فهرست کتاب

محرمات احرام

محرمات احرام

س: محرمات احرام کدامند؟

ج: ا- وطء (جماع). ۲- بوسیدن زنان در صورتی‌که شهوت را تحریک کند. ۳- لمس کردن زنان از روی شهوت. ۴- استمناء (بر خلاف انزال به سبب نگاه کردن و فکر کردن، که در این صورت حرام نیست). ۵- عقد نکاح؛ به خاطر حدیث صحیح که می‌فرماید: «لاَ يَنْكِحُ الْمُحْرِمُ لا يُنْكَحُ»

«شخص در حال احرام نباید باکسی نکاح نماید و بایدکسی به نکاح وی در آید».

۶- استعمال بوی خوش در بدن یا لباس. ۷- پوشیدن دستکش برای مردان و زنان و پوشیدن جوراب برای مردان؛ یعنی، پوشیدن جوراب زنان حرام نیست. ۸- پوشیدن هر نوع لباس دوخته برای مردان و نیز پوشیدن هر چیز محیط و در برگیرنده، حتی غیر دوخته، همانند عمامه، کلاه، جوراب، کفش و ... بر مردی که در حال احرام است، حرام می‌باشد. ۹- شکار حیوانات بری یا وحشی حلال گوشت توسط خود شخص یا راهنمایی و اشاره او و خوردن از گوشت آن؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ[المائدة: ۹۶].

«تا زمانی که در حال احرام هستید، شکار حیوانات بری برشما حرام است».

لازم به ذکر است که خوردن آنچه برای او شکار شود، حرام است؛ پس اگر شخصی که در حال احرام نیست حیوانی را شکار نماید بدون اینکه شخص محرم به او دستور دهد یا بدان اشاره نماید، خوردن آن برای شخص محرم حلال است؛ زیرا در حدیث صحیح آمده است: زمانی که ابوقتاده الاغ وحشی را شکار کرد، پیامبرصفرمود: آیا کسی از شما به او دستور داده یا اشاره نموده است که این کار را بکند؟ در جواب گفتند: خیر، پیامبرصفمود: از گوشت آن بخورید.

۱۰- کندن موی سر یا بدن به طور مطلق اگرچه یک مو باشد و گرفتن ناخن؛ زیرا خداوند متعال می‌فرماید:﴿وَلَا تَحۡلِقُواْ رُءُوسَكُمۡ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡهَدۡيُ مَحِلَّهُۥۚ[البقرة: ۱۹۶].

«سرتان را نتراشید تا زمانی که حیوان قربانی به محلش می‌رسد؛ مراسم و مناسک حج تمام می‌شود».

موی بدن بر موی سر قیاس می‌شود و گرفتن ناخن بر کندن مو قیاس می‌شود.

۱۱- مالیدن روغن به موی سر یا ریش اگر چه روغن بوی خوشی نداشته باشد؛ مانند: روغن زیتون، کره روغن گردد.

اگر شخص محرم یکی از این محرمات را از روی نسیان و فراموشی انجام دهد یا جاهل به تحریم آن باشد و آن را انجام دهد، در این صورت اگر چیزی از بین رفته باشد مثل تراشیدن یا کوتاه کرده مو یا گرفتن ناخن یا قتل و شکار حیوانات، فدیه بر او واجب می‌گردد. (به استثنای شخص دیوانه که اگر در حال احرام مو را بتراشد، یا کوتاه نماید، یا ناخن را بگیرد و یا حیوانی را شکار نماید، که امام نووی در کتاب الروضۀ واجب نبودن فدیه بر او را صحیح دانسته است) و اگر از روی نسیان و فراموشی یا از روی جهالت به تحریم آن، یکی از آن محرمات را انجام دهد که بر اثر انجام آن چیزی از بین نرفته باشد؛ مثل پوشیدن لباس دوخته و استعمال بوی خوش، در این صورت فدیه واجب نیست. اما اگر شخص محرم از روی عمد و در حالی‌که عالم به تحریم آن‌هاست، یکی از محرمات را انجام دهد، فدیه بر او واجب می‌گردد.

اگر شخص محرم برای مداوا کردن یا برای گرما و سرما و امثال آن‌ها، نیاز به انجام یکی از آن محرمات را داشته باشد، جایز است، ولی فدیه بر او واجب است.

البته اگر در چشم مویی روئیده باشد یا مو، چشم را بپوشاند و شخص مو را بکند یا ناخن شخص محرم بدون دخالت وی شکسته شود و اذیت نماید و در نتیجه آن را بر دارد، فدیه بر او واجب نمی‌شود. همچنین در راه فتن بر ملخی که تمام راه را گرفته است یا حیوانی را که به او جمله نموده، به خاطر دفاع از خودش آن را بکشد، یا حیوانی را از دهان گربه بگیرد تا آن را مداوا‌کند و آن حیوان بمیرد، فدیه او واجب نمی‌گردد.