مختصری در فقه امام شافعی رحمه الله

کفاره سوگند

هرگاه شخصی سوگند بخورد و به مقتضای آن عمل نکند و سوگندش شکسته شود، کفاره سوگند و تاوان آن بر او واجب می‌گردد. در کفاره سوگند، ابتدا شخص در بین سه چیز مخیر است که یکی از آن‌ها را به عنوان کفاره بدهد: ۱- آزاد کردن بر ده‌ای مؤمن که بدون عیب باشد. ۲- خوراک دادن ده مسکین؛ برای هر مسکین، یک مد (۷۵۰گرام) از قوت و غذای غالب شهر؛ به عبارت دیگر خوراک دادن ده نفر مسکین از متوسط آنچه به خانواده‌اش می‌دهد. ۳- لباس پوشانیدن ده مسکین از آنچه غالبا پوشیده می‌شود؛ مانند پیراهن، شلوار، جبه، عمامه، روسری و امثال آن. شرط نیست لباسی که به فرد مسکین داده می‌شود، مناسب وی باشد؛ یعنی، دادن یک پیراهن کوچک به مردی بزرگ کفایت می‌کند. البته بهتر آن است لباسی که به فقیر داده می‌شود، برایش مناسب و سود‌مند باشد. لباسی که کهنه نشده باشد، کفایت می‌کند.

باید دانست که هر یک از غذا دادن و لباس پوشاندن باید برای ده مسکین باشد؛ پس جایز نیست که غذای پنج مسکین داده شود و به پنج مسکین دیگر لباس پوشانده شود.

اگر شخصی چیزی را از این سه نیافت؛ یعنی، از آزاد کردن بر ده یا غذا دادن به ده مسکنی یا لباس پوشاندن ده مسکین ناتوان باشد، آن وقت بر او واجب است که سه روز روزه بگیرد. شخص می‌تواند سه روز را پشت سر هم و یا با فاصله روزه بگیرد و پشت سر هم بهتر است.

اگر شخصی بگوید: «بخ خدای رحمان و رحیم و مالک الملک قسم»؛ یعنی، بین چهار اسم خداوند جمع نماید، در صورتی‌که سوگندش شکسته شود، فقط یک کفاره بر او واجب است.