تیمم
س: تیمم چیست؟
ج: تیمم در لغت یعنی قصد و در اصطلاح شرعی یعنی استعمال خاک به گونه‌ای مخصوص جهت صحت و درستی عبادت. که همان مسح صورت و دستان همراه بانیت و رعایت ترتیب، می‌باشد.
س: اسباب جایز بودن تیمم کدامند؟
ج: ۱- فقدان آب؛ یعنی، آب یافت نشود ۲- عجز و ناتوانی از استعمال آب؛ یعنی، بیماری که در صورت استعمال آب، ترس از تلف شدن عضوی یا زیاد شدن بیماریش یا ایجاد شدن عیبی در عضو ظاهر بدن دارد یا کسی‌که نیاز به آب جهت نوشیدن دارد، در تمامی این حالات، تیمم جایز می‌باشد.
تیمم می‌تواند به جای وضو و به جای غسل به علت زخمی که بر روی آن پوششی وجود دارد و آب به آن نمی‌رسد، باشد. تیمم برای تمامی آن‌ها بدون هیچ فرق و تفاوتی، مسح صورت و دستان تا آرنج می‌باشد.
س: فرض‌های تیمم کدامند؟
ج: فرض‌های تیمم شش است: ۱- خاک پاکی که غبار داشته باشد ۲- قصد کردن خاک و انتقال آن جهت استعمالش در تیمم ۳- نیت؛ به اینکه قلبا قصد مباح شدن نماز فرض بر اثر تیمم را داشته باشد ۴- زدن دستان بر خاک برای مسح صورت ۵- زدن دستان بر خاک باری مسح دستان تا آرنج ۶- رعایت ترتیب؛ یعنی، ابتدا نیت و قصد تیمم را داشته باشد و سپس صورت را مسح نماید و آن‌گاه دستان را مسح کند.
س: سنت‌های تیمم کدامند؟
ج: ۱- تسمیه؛ گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» ۲- تکان دادن کف دستان جهت کم شدن غبار ۳- مقدم نمودن مسح دست راست بر دست چپ ۴- پشت سر هم انجام دادن اعمال تیمم ۵- در آوردن انگشتری و دستبند از دستان هنگام اولین دست زدن بر خاک (هنگام دومین دست زدن بر خاک، در آوردن انگشتری و دستبند، واجب است) ۶- دست انداختن بین انگشتان دست.
به نظر بعضی از امامان، دست زدن به فرشی که غبار دارد، کفایت می‌کند و نزر بعضی از آنان، دست زدن بر تخته‌ای که در صنعتی به کار نرفته باشد و امثال آن کافی است. در این قول، فراخی و آسانگیری برای بیماران و مسافران و جود دارد.
س: آداب تیمم کدامند؟
ج: ۱- رو به قبله نمودن ۲- کمک نگرفتن از کسی دیگر بدون عذر ۳- سخن نگفتن بدون نیاز.
در این آداب، آموزش دادن رعایت استقبال قبله تا جایی‌که امکان دارد، آموزش دادن اعتماد به نفس و کنترل زبان وجود دارد.
س: مکروهات تیمم کدامند؟
ج: ۱- مصرق زیاد خاک؛ زیرا مصرف زیاد خاک، صورت رازشت می‌گرداند. ۲- تکرار نمودن مسح.
س: شرط‌های تیمم کدامند؟
ج: ۱- اسلام ۲- رسیدن به سن تمییز ۳- عدم حائل و پوششی که مانع از رسیدن خاک به اعضای تیمم شود ۴- عدم چیزی که باتیمم منافات دارد؛ مانند کسی‌که در حالت دیوانگی یا حیض باشد ۵- طلب کردن آب و اطمینان بر فقدان آب در حالت تیمم ۶- بر‌طرف کردن نجاست و پلیدی قبل از تیمم ۷- و جود داشتن عذری مانند اینکه آب نباشد یا و جود دارد، ولی شخص به خاطر بیماری نتواند آن را استعمال نماید ۸- خاک پاک و خالصی که گرد و غبار داشته باشد؛ پس هرگاه خاک با چیز دیگری آمیخته باشد، کفایت نمی‌کند ۹- داخل شدن وقت نماز؛ یعنی، برای هر فرضی بعد از فرا رسیدن وقتش، تیمم کرده می‌شود. پس تیمم برای فرضی قبل از داخل شدن وقتش جایز نیست.
س: باطل‌کننده‌های تیمم کدامند؟
ج: آنچه که تیمم را باطل می‌کند، عبارتند از: ۱- هر آنچه وضو را باطل نماید، تیمم را نیز باطل می‌کند. (که در بحث باطل‌کننده‌های وضو ذکرشد.) ۲- حاصل شدن آب هرگاه تیمم به خاطر فقدان آب باشد ۳- از بین رفتن عذر مانند اینکه شخص به خاطر بیماریی که مانع از استعمال آب است، تیمم کند و سپس از آن بیمازی شفا یابد.
فرق بین وضو و تیمم: با یک تیمم فقط یک فرض نماز خوانده می‌شود و غیر از یک فرض جایز نیست، اما با وضو می‌توان چندین فرض نماز خواند.