علوم قرآن

فوائد مناسبت

۱- معرفت وجوه بلاغی قرآن

۲- تصور دقیق‌تر نسبت به مفاهیم قرآن

۳- پی برد به انواعی از اعجاز قرآن

از آنچه قبلا یاد شد نتیجه می‌گیریم که طول فاصله‌ی نزول بین آیاتی که پشت سر هم قرار گرفته‌اند و توقیفی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها کار تشخیص مناسبت را مشکل می‌سازد و چنانکه در بحث اسباب نزول گفتیم ما برای همه‌ی آیات قرآن اسباب نزول نداریم و برای آیاتی که اسباب نزول وارد شده است نیز به علت عدم صحت روایت خیلی از آنها، نمی‌توانیم بدانها اعتماد کنیم و تنها راه باقی مانده برای تشخیص مناسبت، اجتهاد است.

گاهی وجوه مناسبت ظاهر و گاهی پنهان می‌ماند لکن در اغلب احوال می‌توان وجه مناسبت بین آیات و جمله‌ها را دریافت؛ و به ندرت این مناسبت مخفی می‌ماند اما تناسب بین سوره‌ها حالت عکس تناسب بین آیات دارد و در غالب احوال مناسبت بین دو سوره آشکار نیست و فقط در بعضی موارد می‌توان وجه تناسبی را عنوان کرد. مثلا می‌‌گویند: وجه مناسبت بین دو سوره‌ی ماعون و کوثر آن است که در سوره ماعون صفات منافقان یاد شده که عبارت از بخل و ریا و ترک نماز و عدم همکاری و تعاون اجتماعی می‌باشد. و خداوند عزوجل با قرار دادن سوره‌ی کوثر بعد از ماعون، رسول‌الله جرا به ضد آنها دستور می‌دهد.