عثمان بن عفانس
ابوعمرو عثمان بن عفان بن ابی عاص بن امیه بن عبدالشمس بن عبدمناف بن قصی اموی که در نسب با پیغمبر در عبدمناف بهم میرسند، وی در روز جمعه [۱۸]دوازدهم ماه ذی الحجه در حالی که روزه بود؛ در سال سی و شش هجری [۱۹]در هشتاد و دو سالگی زندگی را بدرود گفت [۲۰]، و در سال بیست و سه هجری بعد از خلیفۀ دوم به خلافت رسید، و مدت خلافت او دوازده سال، دوازده روز کم بود، وی از کبار فقهاء صحابه میباشد، عثمانسدر سال ششم عام الفیل بدنیا آمد و از سابقین اولین از اسلام است، ابن عم و داماد رسول خدا و رقیه و ام کلثوم دو دختر پیامبر یکی پس از دیگری همسر او بودهاند.
آنان که از او روایت حدیث نبوی کردهاند، عبارتند از: [۲۱]زید بن خالد جهنی و ابن زبیر و سائب بن زید و انس بن مالک و زید بن ثابت و سلمه بن اکوع و ابوامامه باهلی و ابن عباس و ابن عمر و عبدالله بن مغفل و ابوقتاده و ابوهریره و عدۀ دیگری از صحابهش. از تابعین، ابان بن عثمان و عبیدالله بن عدی و حمران و غیره از او روایت حدیث کردهاند، عدۀ احادیثی که از رسول خدا از او روایت شده، صد و چهل حدیث میباشند «مائة وستة وأربعون حديث» [۲۲].
[۱۸] تاریخ الخلفاء سیوطی صفحۀ ۱۰۹. [۱۹] در تاریخ اخبارالدول و آثارالاول تألیف احمد بن یوسف دمشقی، در هامش تاریخ ابن اثیر جزء اول صفحۀ ۲۱۳ میگوید: «در سی و پنج هجری در هشتاد و دو سالگی زندگی را بدورد گفت». [۲۰] در روز شنبه دفن گردید. [۲۱] تاریخ الخلفاء سیوطی صفحۀ ۱۴۸. [۲۲] موافق با تاریخ أخبارالدول وآثارالأول تألیف ابی العباس احمد بن یوسف دمشقی قرمانی بر هامش جزء اول تاریخ ابن اثیر صفحۀ ۲۰۷.