شرح حال و زندگی اصحاب کتب سته

فهرست کتاب

آثار علمی او:

آثار علمی او:

۱- السنن الکبری که تکرار زیاد دارد، هنگامی که کتاب «السنن الکبری» را تألیف کرد، آن را تقدیم امیر رمله نمود، گفت: ای ابا عبدالرحمان، آیا همۀ آن صحیح است؟ جواب داد: صحیح و غیر صحیح هم دارد، امیر گفت: صحیح آن را برای ما جدا و جمع کن، امام هم تمام احادیث صحیحه را جمع نمود و آن را «مجتبی» نام داد که اکنون در دست می‌باشد و از صحاح ستۀ مشهوره است.

۲- الخصائص فی فضل علی بن ابی طالبسکه در قاهره چاپ شده است.

۳- کتاب الضعفاء والمتروکین من رواة الحدیث که در هند به چاپ رسیده است.

۴- کتاب المجتبی فی مختصر السنن الکبری، یا السنن الصغری که مسمی به مجتبی النسائی است، و شیخ سیوطی شرحی را به عنوان زهر الربی برآن نگاشته است، ابن اثیر گوید: هرگاه محدثین بگویند رواه النسائی مراد آن‌ها روایت از مجتبی نسائی است نه السنن الکبری و مجتبی نسائی یکی از کتب سته است و هرگاه روات بگویند: اصول خمسه یا کتب خمسه منظور آن‌ها بخاری و مسلم و سنن ابی داوود و جامع ترمذی و مجتبی نسائی است.

۵- مسند علی.

۶- مسند مالک.

۷- فضائل صحابهش.

۸- مناسک حج: بر مذهب امام شافعیسو غیر ذلک.

خیرالدین زرکلی در قاموس الاعلام گوید: در شهرها به جولان پرداخت و در مصر متوطن شد و اقامت گزید «ثم خرج حاجاً فمات بمكة، له السنن الصغرى والسنن الكبرى في الحديث؛ والصغرى من الكتب الستة وله خصائص علي ومسند على ومسند مالك وغير ذلك».

ذهبی در تذکرة الحفاظ نقل می‌کند که امام نسائی گفته: به دمشق رفتم منحرف از علی زیاد بود، کتاب الخصائص را تصنیف کردم شاید خداوند آن‌ها را هدایت کند، سپس کتاب فضائل الصحابه را تألیف کرد.

در البدایه و النهایه [۲۰۳]آمده که دارقطنی گفته: افقه مشایخ مصر در عصر خود بود، و در تشخیص آثار صحیح از سقیم اعرف آن‌ها بود، و اعرف آن‌ها بود در تاریخ و رجال، هنگامی که به این پایه رسید مورد حسد قرار گرفت [۲۰۴]و به رمله رفت.

در مقدمۀ سنن نسائی طبع مصر آمده: چون به دمشق رفت اصحاب حضرت معاویهسدر شام در بارۀ تفضیل حضرت معاویهسبر حضرت علیسسؤال کردند: گفت: آیا حضرت معاویهسسر به سر راضی نیست که در ردیف حضرت علیسقرار گیرد تا این که بر او هم فضیلت داشته باشد.

[۲۰۳] جزء ۱۱ صفحۀ ۱۲۴. [۲۰۴] «وكان خروجه من مصر في ثنتين وثلثمائة (۳۰۲)». البدایه والنهایه صفحۀ ۱۲۴.