آثار علمی و مؤلفات بخاری و اسباب تألیف صحیح بخاری:
۱- صحیح بخاری [۱۰۱]که مشهورترین کتابهای او است و خود مؤلف آن را «الْجَامِعُ الْمُسْنَدُ الصَّحِيحُ الْمُخْتَصَرُ مِنْ أُمُورِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَسُنَنِهِ وَأَيَّامِهِ» نام داده است، در سبب تألیف آن میگوید: در محضر اسحاق بن راهویه بودیم، بعضی از یاران به ما گفتند: کاش کتاب مختصری را در سنن رسول الله ججمع میکردید و مینوشتید، این آرزو در دل من جای گزین شد که الجامع الصحیح را تألیف کردم.
در محل تألیف آن اختلاف کردهاند، بعضی بخارا، گروهی مکه و گروهی بصره دانستهاند، البته این احتمالات همه صحیح است، زیرا ممکن است در همۀ این شهرها به تألیف آن اشتغال داشته باشد، چون کتاب صحیح را در مدت شانزده سال تألیف کرده است و احتمال همه را دارد، در کتاب شروط السته حافظ مقدسی مقدمۀ استاد شیخ محمد زاهد الکوثری آمده: در مدت شانزده سال آن را در بصره و غیر بصره تصنیف کرد و آن را در بخارا پایان داد، و شروع آن در حرم شریف بود.
۲- کتاب الأدب المفرد.
۳- کتاب التاریخ الکبیر عن تراجَمِ رِجالِ السند.
۴- کتاب رفعُ الیدین فی الصلوة.
۵- کتاب قراءة خلف امام.
۶- کتاب بِرُ الوالدین.
۷- کتاب التاریخ الأوسط.
۸- کتاب التاریخ الصغیر.
۹- کتاب خلق أفعال العباد.
۱۰- کتاب الضعفاء.
۱۱- کتاب الجامع الکبیر.
۱۲- کتاب المسند الکبیر.
۱۳- کتاب التفسیر الکبیر.
۱۴- کتاب الأشربة.
۱۵- کتاب الوحدان – وهو من لیس له أحادیث أحد من الصحابه.
۱۶- کتاب الهبة.
۱۷- کتاب المبسوط.
۱۸- کتاب علل.
۱۹- کتاب الکنی.
۲۰- کتاب الفوائد.
۲۱- کتاب ثلاثیات البخاری [۱۰۲].
۲۲- کتاب أسامی الصحابة. و غیر اینها.
[۱۰۱] علی اصغر حکمت در تاریخ ادیان نوشته: جامع صحیح بخاری از محمد بن اسماعیل بخاری، او اولین کسی است که احادیث صحاح نبوی را جمع آورده و به صورت کتابی مدون نمود، کتاب صحیح بخاری را بسیار معتبر میدانند و در عالم اسلام موثق است این کتاب به غالب ألسنه اروپائی ترجمه و طبع شده است. [۱۰۲] والمراد به هو ما اتصل إلى رسول الله جبثلاثة رواة. مقدمۀ بخاری چاپ مصطفی حلبی و اولاده بمصر بمقدمه و حاشیه محمد بن عبدالهادی السندی صفحۀ ۱۳.