اجماع علماء بر امامت او
علماء اسلامی بر امامت امام مسلم اجماع کرده‌اند، علّو مرتبه و تقدم و پهلو داری او در صنعت علم حدیث مورد اجماع است.
بزرگترین دلائل بر جلالت و امامت و ورع و تفنن او در علوم حدیث کتاب صحیح مسلم [۱۵۰]است که سیصد هزار حدیث مسموعه آن را جمع و تصنیف کرده و آن دوم کتاب از صحاح سته است، گفته‌اند: صحیح مسلم در میان کتاب‌های قبلی و بعدی از حسن ترتیب و تلخیص طرق حدیث بدون زیاد و کم و احتراز از تحویل در اسناد لدی الاتفاق کم‌نظیر است و یا مانند ندارد. او در این کتاب از اختلاف در متن اسناد با این که به یک حرف هم باشد برآنچه که در الفاظ روایت است تنبیه و اشاره کرده و به روایت مصرحه به سماع مدلسین نیز تنبیه نموده است، با این وجود صحیح بخاری را اصح و مفیدتر تشخیص داده‌اند، جمهور علماء این نظریه را تأیید کرده و این را صحیح مختار دانسته‌اند، ولی کتاب مسلم در دقایق اسانید اجود و زیباتر است، و برای کسی که بخواهد در علم حدیث بهره‌مند گردد و راغب به کسب فیض و فوائد از اخبار نبوی باشد باید توجه به صحیح مسلم داشته باشد و آن را مورد مواجه و اعتنا قرار دهد تفطن در دقایق حدیثی آن و غور در مباحث صحیح مسلم و ترتیب و تجوید آن شاهد محاسن و عجایب صنایع آن است.
صاحب تاج الاصول در شرح و حاشیه در مقدمه تاج الأصول [۱۵۱]جلد اول می‌گوید: ابوالحسن مسلم بن حجاج بن مسلم قشیری نیشابوری در سال اربع ومائتین (۲۰۴) هجری به دنیا آمد و در سال احدی وستین ومائتین (۲۶۱) فوت نمود.
او می‌گوید: وی/گفته: این کتاب را تصنیف و اخذ کردم از سیصد هزار حدیث مسموعه و اگر اهل حدیث اجتماع کنند و در باره حدیث نگارش نمایند، و مدت دو سال به بحث و فحص بپردازند، هنوز مستغنی از صحیح مسلم نمی‌گردند و باز مدار آن‌ها بر همین مسند است.
احادیثی که در این کتاب جمع کرده چهارهزار حدیث می‌باشد، بعضی او را بر بخاری تفضیل داده‌اند، شیخ الحاکم گوید: [۱۵۲]در زیر چادر و ظاهر آسمان کبود صحیح‌تر از کتاب مسلم نیست، بعضی از علمای مغرب گفته او را تأیید کرده‌اند، البته این ادعا به نسبت کمی تکرار و حسن بناء و ترتیب مسلم مورد قبول است، زیرا او در آنچه که آورده در جای دیگر باز آن را تکرار نمی‌کند، امام بخاری این عمل را تکرار کرده است.
و راجع به آراء و عقاید شیخین، در ترجمۀ شیخ بخاری ما توضیحات بیشتر را داده ایم، در مقدمۀ شروط السته به نقل از ذهبی آمده است که ابی عمرو حمدان گفته: از ابن عقده سؤال کردم: بخاری حافظ‌تر است یا مسلم؟ گفت: هردو عالم هستند، باز مجدداً سؤال را تکرار کردم، گفت: برای محمد بن اسماعیل در اهل شام اشتباه واقع می‌شد، زیرا او کتاب‌های آنان را می‌گرفت گاهی مردی را در جائی به کنیۀ او نقل می‌کرد و همین مرد را در جائی دیگر تکرار به اسم می‌آورد، اما مسلم کمتر برای او اشتباه واقع شده چون مسانید را نوشته و مقاطیع و مراسیل را ننوشته است، و باید این را هم بدانیم بخاری از شیوخ مسلم می‌باشد.
[۱۵۰] خیرالدین زرکلی در الأعلام گوید: أشهر كتبه (صحيح مسلم) جمع فيه اثني عشر ألف حديث، كتبها في خمسة عشر سنة. [۱۵۱] مقدمۀ تاج الأصول تألیف شیخ منصور علی ناصف از علمای الأزهر، چاپ مصر صفحۀ ۱۳. [۱۵۲] در البدایه و النهایه جزء ۱۱ صفحۀ ۳۳ به نقل از ابی علی حسین بن علی نیشابوری این جمله تأیید شده است.