نقد آثار خاور شناسان

آثار نولدکه

از تئودور نولدکه آثاری به جای مانده که مهم‌ترین آن‌ها به قرار زیر است:

١- تاریخ قرآن (Geschichte des Qorans). این کتاب در مغرب‌زمین از شهرت فراوانی برخوردار شد و مورد توجه خاورشناسان قرار گرفت. نولدکه به خاطر همین کتاب به دریافت جایزه‌ای از سوی آکادمی فرانسه نایل آمد. کتاب مزبور در میان ما کاملاً شناخته شده نیست، زیرا ترجمه‌ای به فارسی از آن صورت نگرفته است. خوشبختانه متن آلمانی کتاب در اختیار نویسنده قرار گرفت و در خلال همین مقاله به نقد پاره‌ای از مواضع آن خواهیم پرداخت.

٢- زندگانی محمد (Mohammads leben). این کتاب هرچند به نحو ایجاز و اختصار نوشته شده ولی نولدکه با اعتماد به مآخذ تاریخی، آن را به نگارش درآورده است. در عین حال جای نقد و نکته‌گیری در آن خالی نیست.

٣- تاریخ ایرانیان و عرب‌ها در زمان ساسانیان. این کتاب بخشی از تاریخ ابوجعفر طبری شمرده می‌شود که پروفسور نولدکه آن را به آلمانی ترجمه کرده و با تعلیقات مفصّلی به چاپ رسانده است. کتاب مزبور به وسیلۀ دکتر عباس زریاب‌خویی به فارسی برگردانده شده و از سوی «انجمن آثار ملّی» به چاپ رسیده است.

٤- حماسۀ ملی ایران (Das Iranische Naionalepos). این کتاب را نولدکه دربارۀ شاهنامۀ فردوسی نوشته و بزرگ علوی آن را به پارسی برگردانده است. سعید نفیسی در خلال مقدمه‌ای که بر آن نگاشته، خرده‌گیری‌هایی از کتاب مزبور نموده است.

٥- اساس زبانشناسی ایران (Grundriss der Iranischen Philologie) این کتاب در دو مجلّد در اشتراسبورگ به چاپ رسیده است.

نولدکه کتابی دربارۀ «نحو عربی» و پژوهش‌هایی دربارۀ «اشعار شاعران قدیم عرب» و آثار دیگری نیز از خود به جای نهاده که از ذکر آن‌ها صرف‌نظر می‌کنیم.