سورۀ غاشیه مکی و دارای ۲۶ آیه می‌باشد

سورة الغاشية (مكية وهي ست وعشرون آية)

بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ

﴿هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡغَٰشِيَةِ ١ وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ خَٰشِعَةٌ ٢ عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ ٣ تَصۡلَىٰ نَارًا حَامِيَةٗ ٤ تُسۡقَىٰ مِنۡ عَيۡنٍ ءَانِيَةٖ ٥ لَّيۡسَ لَهُمۡ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٖ ٦ لَّا يُسۡمِنُ وَلَا يُغۡنِي مِن جُوعٖ ٧﴾ [الغاشیة:۱-۷].

ترجمه: به نام خدای کامل الذات و الصفات رحمن رحیم. آیا حدیث آن فراگیرنده به تو رسیده است(۱) صورتهایی در آن روز خوارند(۲) عمل کننده و و رنج کشیده (۳) که در آتش سوزان داخل شوند(۴) از چشمۀ جوشان نوشانیده شوند(۵) برای ایشان طعامی نباشد جز خار درشت تلخ(۶) که نه فربه کند و نه گرسنه را سود بخشد.(۷)

نکات: یکی از نامهای قیامت غاشیه باشد. و به آن غاشیه گویند برای آنکه هول آن همه را فرا گیرد. و مقصود از کلمۀ ﴿عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ﴾کسانی است که عمل بسیار کرده و رنج زیاد کشیده ولی در راه بدعتها و باطلها مانند زمان ما که مثلاً از اول تا نیمۀ شب جلسه به نام دین دارند و تصنیفها به نام دین می‌خوانند و می‌رقصند و دسته‌جمعی به سینه می‌زنند و گاهی نام یکی از شهدای صدر اسلام را ذکر کرده و نعره و فریاد می‌کشند و با اینکه خدا در کتاب آسمانی خود فرموده: غیر مرا مخوانید، اینان نام کسانی را می‌خوانند که از دنیا رفته و طبق قرآن از صدای ایشان بی‌خبرند. و اگر حاضر و زنده بودند گردن ایشان را می‌زدند، و گاهی برای تولد یکی از امامان صدر اسلام چراغانی می‌کنند که کار لغو و بدعت است و در این قبیل بدعتها اموال زیاد خرج می‌کنند.

﴿وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاعِمَةٞ ٨ لِّسَعۡيِهَا رَاضِيَةٞ ٩ فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ ١٠ لَّا تَسۡمَعُ فِيهَا لَٰغِيَةٗ ١١ فِيهَا عَيۡنٞ جَارِيَةٞ ١٢ فِيهَا سُرُرٞ مَّرۡفُوعَةٞ ١٣ وَأَكۡوَابٞ مَّوۡضُوعَةٞ ١٤ وَنَمَارِقُ مَصۡفُوفَةٞ ١٥ وَزَرَابِيُّ مَبۡثُوثَةٌ ١٦﴾[الغاشیة:۸-۱۶].

ترجمه: صورتهابی در آن روز در ناز و نعمتند(۸) از کار و کوشش خود خوشنودند(۹) در بهشت برین ساکنند(۱۰) در آنجا یاوه نشنوند(۱۱) در آنجا چشمه‌های جاری است(۱۲) در آنجا تختهای رفیع است(۱۳) و کوزه‌هایی نهاده شده(۱۴) و بالشها ردیف چیده شده(۱۵) و فرشهایی گسترده.(۱۶)

نکات: از این آیات روشن شد که مردم دو دسته‌اند؛ و در قیامت از صورتشان پیداست. و جملۀ: ﴿لَّا تَسۡمَعُ فِيهَا لَٰغِيَةٗ﴾دلالت دارد که در بهشت یاوه‌گوئی و هرزه درآیی و سخن بیهوده نیست برای کسانی که در دنیا از این چیزها دوری جویند. و در ﴿عَيۡنٞ جَارِيَةٞ﴾جنس ﴿عَيۡنٞ﴾است نه اینکه مفرد باشد.

﴿أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى ٱلۡإِبِلِ كَيۡفَ خُلِقَتۡ ١٧ وَإِلَى ٱلسَّمَآءِ كَيۡفَ رُفِعَتۡ ١٨ وَإِلَى ٱلۡجِبَالِ كَيۡفَ نُصِبَتۡ ١٩ وَإِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَيۡفَ سُطِحَتۡ ٢٠ فَذَكِّرۡ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٞ ٢١ لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ ٢٢ إِلَّا مَن تَوَلَّىٰ وَكَفَرَ ٢٣ فَيُعَذِّبُهُ ٱللَّهُ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَكۡبَرَ ٢٤ إِنَّ إِلَيۡنَآ إِيَابَهُمۡ ٢٥ ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا حِسَابَهُم ٢٦﴾ [الغاشیة:۱۷-۲۶].

ترجمه: آیا نظر ندارند به شتر که چگونه خلق شده(۱۷) و به آسمان که چگونه بلند شده(۱۸) و به کوهها که چگونه نصب شده(۱۹) و به زمین که چگونه مسطح شده(۲۰) پس تذکر بده که تو فقط تذکردهنده‌ای(۲۱) و تو بر ایشان تسلط‌وار نیستی(۲۲) لیکن کسی‌که پشت کرد وکافر شد(۲۳) خدا او را به عذاب بزرگتر عذاب کند(۲۴) محققا برگشت ایشان فقط به سوی ما است(۲۵) و سپس حساب ایشان فقط بر عهدۀ ما است.(۲۶)

نکات: جملۀ ﴿لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ﴾دلالت دارد که رسول خداصبر مردم تسلّطی ندارد وتصرفی در وجود ایشان نتواند وبه اصطلاح علمی ولایت تکوینی ندارد. و جملۀ ﴿إِلَّا مَن تَوَلَّىٰ...﴾استثناء انقطاعی و ﴿إِلَّا﴾به معنی لیکن می‌باشد، و جملۀ: ﴿إِنَّ إِلَيۡنَآ إِيَابَهُمۡ ٢٥ ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا حِسَابَهُم﴾، خبر مقدم شده و دلالت بر حصر دارد یعنی حساب و کتاب بندگان فقط با خداست نه به انبیاء مربوط است و نه به غیر ایشان، و در آن تهدید عظیمی است چنانکه در آیات دیگر فرموده: ﴿مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡء﴾ [۲۶۳]و ﴿إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّي﴾ [۲۶۴]، و این آیات دلیل بر بطلان زیارت جامعه می‌باشد که جعالان و کذابان به هم بافته‌اند، منجمله در آن زیارت به امام خود می‌گویند: «إِيَابُ الْـخَلْقِ إِلَيْكُمْ وَحِسَابُهُمْ عَلَيْكُم‏!» [۲۶۵]و چنین زیارت‌ها در اثر عدم توجه مسلمین به قرآن رایج گردیده است.

[۲۶۳] «چیزی از حساب ایشان بر تو نیست». [الأنعام: ۵۲]. [۲۶۴] «حساب ایشان جز بر پروردگارم نیست». [الشعراء: ۱۱۳]. [۲۶۵] «بازگشت مردم به سوی شماست و حساب آنان با شماست».