سوال: آیا بستن چشم در وقت نماز برای حصول خشوع جایز است؟
جواب: آنچه مسلم است، پیامبر جدر نماز چشمانش را نمیبست، بنابراین بستن چشمها در هنگام ادای نماز برخلاف سنت نبوی است و این کار، سنت نگاه به سجدهگاه و انگشت اشاره را از او میگیرد. علامه البانی/در «صفة الصلاة» میگوید: «پیامبر جدر نماز نگاهش را به سجدهگاه میدوخت اما اینکه بعضی از نمازگزاران در نماز چشمشان را میبندند درست نیست و بیمورد است، بهترین طریق هدایت، طریق محمدجاست».
و علامه ابن قیم/میگوید: «چشم بستن در نماز جزو سنت پیامبر ج نیست، و قبلاً ذکر شد که ایشان در تشهد به انگشت سبابهاش نگاه میکرد و چشمش را از آن برنمیداشت.. و بسیاری از روایات و احادیث بر این سنت پیامبر دلالت میکنند. اما علما در مورد کراهت آن اختلاف دارند، چنانکه امام احمد و غیر او نیز بستن چشم در نماز را مکروه دانسته و گفتهاند که این عمل اهل یهود است، ولی بعضی دیگر آن را مکروه نداسته و بلکه جایز دانستهاند و گفتهاند: گاهی این امر موجب حصول خشوعی خواهد شد که روح نماز و هدف اصلی آنست.
ولی رأی صحیح اینست که گفته شود: اگر چشم باز مانع از خشوع نشود، پس این بهتر است، اما اگر باز کردن چشمها موجب میشود که خشوع دست نیافتنی باشد، مثلا در جلوی چشم نمازگزار تصاویر و یا چیزهای دیگر پرزرق و برق وجود دارد که موجب تشویش قلب او میگردند، در اینحالت بطور قطع بستن چشمها مکروه نخواهد بود، و بلکه در این حال استحباب بستن چشم به اصول و مقاصد شریعت نزدیکتر است تا مکروه بودن آن، و خدا بدان آگاهتر است» [۶۸].
[۶۸] زاد الـمعاد: ج ۱، ص ۲۹۴.