احکام سجدۀ سهو

فهرست کتاب

حکم کسی که سهواً رکعتی را به نماز تراویح اضافه می‌کند

حکم کسی که سهواً رکعتی را به نماز تراویح اضافه می‌کند

از جناب شیخ سوال شد: در باره‌ی مردی که نماز تراویح می‌خواند و (سهواً) برای رکعت سوم برمی‌خیزد، بعد بیاد می‌آورد یا تذکر داده می‌شود حال او چکار کند؟

جواب دادند: هرگاه کسی که نماز تراویح می‌خواند برای رکعت سوم بلند شود و سپس بیاد آورَد یا یادآوری شود (که رکعتی اضافه می‌خواند) بر او واجب است تا بازگردد و سجده‌ی سهو ببرد و سجده‌ی سهو بعد از سلام باشد، زیرا مرتکب زیادتی در نماز شده است. اگر بازنگردد در حالیکه به آن رکعت اضافه آگاه است پس نمازش باطل است [۱۳۷]، زیرا پیامبر جدر مورد نماز شب فرمودند: «صَلاةُ اللَّيْلِ مَثْنَى مَثْنَى» [۱۳۸]. یعنی: «نماز شب دو رکعت دو رکعت خوانده می‌شود» [۱۳۹].

پس هرگاه نمازگزار رکعتی را بر آن (دو رکعت) اضافه نمود، او عملی انجام داده که امر پیامبر جبر آن قرار نگرفته است [۱۴۰]، و امام احمد/نیز بر این مطلب تایید کرده‌اند که اگر نمازگزار در نماز شب (پس از خواندن دو رکعت، بدون آنکه سلام دهد) برای رکعت سوم برخیزد، بمانند آنست که در نماز صبح باشد که برای رکعت سوم برخواسته است، یعنی بمانند آنست که کسی نماز صبح می‌خواند و برای رکعت سوم برخیزد، و معلوم است کسی که در نماز صبح برای رکعت سوم برمی خیزد بر او واجب است تا بازگردد وگرنه زیادتی بر نماز فرض افزوده است، و علما رحمهم الله این مسئله را در باب نماز تطوع بیان کرده‌اند. کاتبه محمد الصالح العثیمین فی ۱۷/۹/۱۴۰۹ﻫ [۱۴۱].

[۱۳۷] اگر به آن رکعت اضافه مطلع نبود، نماز او باطل نیست و چنانکه تا هنگام تشهد، آن رکعت اضافه را بیاد نیاورد، لازمست تا هنگام بیادآوری سلام داده و بعد دو سجده‌ی سهو ببرد و باز سلام دهد. [۱۳۸] متفق علیه، بخاری: ۹۹۰، مسلم: ۷۴۹. [۱۳۹] نماز تراویح نیز جزو نماز شب در ماه مبارک رمضان محسوب می‌گردد، لذا نماز تراویح نیز بایستی دو رکعت دو رکعت خوانده شود. [۱۴۰] در حالیکه پیامبر جمی‌فرمایند: «مَنْ عَمِلَ عَمَلاً لَيْسَ عَلَيْهِ أَمْرُنَا فَهُوَ رَدٌّ»[مسلم]. ‏ «هرکس عملی انجام دهد که مطابق دستور ما (سنت ما) نباشد، مردود است».‏ [۱۴۱] شماره سؤال: ۶۵۴.