تعریف سهو و حکمت از مشروعیت سجده‌ی سهو
از جناب شیخ در مورد تعریف سهو سؤال شد، و اینکه فرق بین سهو با نسیان (فراموشی) چیست و حکمت از مشروعیت سجده‌ی سهو چه می‌باشد؟
ایشان جواب دادند: سهو یعنی «غفلت و حواس پرتی».
و فرق بین سهو با فراموشی: فرد فراموشکار هرگاه تذکر داده شود متذکر می‌شود، ولی فرد ساهی اگر تذکر داده شود متذکر نمیشود، البته این فرق زمانی برقرار است که سهو، سهو کردن در مورد چیزی باشد، اما سهو در چیزی همان نسیان بوده و به معنی فراموشی است (در این حالت مترادف هستند)، و علما اینگونه فرموده‌اند.
همچنان که علما بین سهو در شیئی و سهو از شیئی تفاوت قائل شده‌اند، سهو در چیزی مذموم نیست به خلاف سهو از چیزی که مذموم است و لذا خداوندأدر ذم ساهیان از نماز می‌فرماید:
﴿فَوَيۡلٞ لِّلۡمُصَلِّينَ ٤ ٱلَّذِينَ هُمۡ عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ ٥﴾[الماعون: ۴-۵]. «پس وای بر نمازگزارانی که از نماز خویش غافلند (سهل انگارند)» [۱۳۲].
و این (تفاوت در مذموم نبودن یکی و بودن دیگری) بخاطر آنست که سهو در چیزی، به دلیل ترک آن بدون اراده و قصد است، ولی سهو از چیزی ترک آن همراه با قصد و اراده است.
[۱۳۲] الله تعالی فرمود: ﴿عَن صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ٥﴾ [الماعون: ۵]. «از نماز خویش غافلند» و نفرمود: «في‌صلاتهم ساهون» «در نماز خویش غافلند»، زیرا سهو و غفلت در اثنای نماز، آمرزیده و بخشوده است چرا که این سهو غیر اختیاری می‌باشد. پس عبارت: ﴿صَلَاتِهِمۡ سَاهُونَ٥﴾ [الماعون: ۵]. به این معنی است که آنان با به تأخیر انداختن وقت نماز، یا با خواندن آن به بی‌مبالاتی، از نماز خویش غافلند. یا مراد بی‌نمازانی هستند که از نماز خویش غافلند. اما چنان که گفتیم، سهو در نماز در تحت تکلیف داخل نمیشود چرا که امری غیر اختیاری است و ثابت شده است که رسول خدا جخود در نماز سهو نمودند و برای کسی که در نماز سهو می‌کند، سجده سهو را امر کردند، و صحابه نیز در نماز سهو می‌کردند. (انوار القرآن، تفسیر سوره‌ی ماعون). بنابراین کسی که از (انجام) نمازش غافل باشد سزاوار مذمت و سرزنش است، اما کسی که در (داخل) نمازش دچار سهو و فراموشی شد مورد سرزنش قرار نمی‌گیرد، زیرا پیامبر جهم در نماز بدان دچار می‌شدند.