احکام سجدۀ سهو

فهرست کتاب

زیاده:

زیاده:

هرگاه نمازگزار در نماز خویش رکعت یا رکوع یا سجده‌ای را عمداً اضافه کند، نمازش باطل است. اما اگر عمدی نباشد و بلکه از روی فراموش بود و تا پس از فارغ شدن از آن به انجام عمل اضافی آگاه نشد، در آنصورت کافیست تا (بعد از سلام) دو سجده‌ی سهو به جای آورده و نمازش صحیح خواهد بود، اما اگر در اثنای انجام عمل متوجه شد که آن را اضافی انجام می‌دهد بایستی از انجام آن عمل انصراف داده و به آن ادامه ندهد و در پایان نماز (بعد از سلام) دو سجده‌ی سهو ببرد و نمازش صحیح است. مثلا شخصی را در نظر بگیرید که نماز ظهر را پنج رکعت می‌خواند و او به این رکعت اضافی آگاه نیست تا اینکه در تشهد آخر متوجه می‌شود، در آن صورت باید تشهد خود را کامل گرداند و سلام دهد و سپس دو سجده‌ی سهو به جای آورد و باز سلام دهد، اما اگر تا بعد از سلام دادن و خارج شدن از نماز متوجه رکعت اضافی نشد، باز هم کافیست تا دو سجده سهو برده و بعد سلام دهد. ولی چنانچه در حین انجام رکعت پنجم متوجه این رکعت اضافی شد، باید همان لحظه که بیادش آمد بنشیند و تشهد بخواند و سلام دهد و سپس به دلیل این سهوی که انجام داده دو سجده انجام داده و دوباره سلام دهد.

دلیل آن حدیث عبدالله ابن مسعودساست که گفت: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ جصَلَّى الظُّهْرَ خَمْسًا فَقِيلَ لَهُ أَزِيدَ فِى الصَّلاَةِ فَقَالَ: وَمَا ذَاكَ. قَالَ صَلَّيْتَ خَمْسًا. فَسَجَدَ سَجْدَتَيْنِ بَعْدَ مَا سَلَّمَ».

«پیامبر جنماز ظهر را پنج رکعت خواند سپس به ایشان گفتند: آیا به نماز اضافه شده؟ پیامبر جفرمود: مگر چه اتفاقی روی داد؟ گفتند: شما پنج رکعت نماز خواندید، پیامبر جنیز (هنگامی که متوجه سهو در نماز خود گشت با وجود اینکه قبلاً سلام داده بودند) دو سجده به جای آوردند و باز سلام دادند. و در روایتی دیگر آمده که ایشان رو به قبله کردند بعد دو سجده بردند بعد سلام دادند». (جماعت محدثین آن را روایت کرده‌اند) [۹۴].

[۹۴] متفق علیه، بخاری: ۱۲۲۶، مسلم: ۵۷۲، ابوداود: ۱۰۰۶، ترمذی:۳۹۰، ابن ماجه: ۱۲۰۵، نسائی: ۳۱/۱.