حکم فرد مسبوقی که فراموش می‌کند با سلام امام بلند شود و مابقی نمازش را بخواند
مسبوق فراموش می‌کند که با سلام امام بلند شود و مابقی نمازش را بخواند بلکه با او سلام می‌دهد، آیا بعد از آنکه بیاد آورد و نمازش را کامل نمود لازم است سجده‌ی سهو ببرد؟ [۱۵۵].
جواب: آری، لازم است که پس از اتمام نمازش سجده‌ی سهو به جای آورد، البته مأموم اگر از ابتدای جماعت همراه امام بود و احیانا دچار سهوی شد لازم نیست سجده‌ی سهو ببرد ولی چنانچه مسبوق بود اگر سهوی مرتکب شد باید در انتهای نمازش سجده‌ی سهو ببرد.
امام نووی/می‌گوید: «اگر مأموم پشت سر امام دچار سهو گشت، امام سهو او را متحمل می‌شود، و لازم نیست هیچکدام از مأموم‌ها سجده‌ی سهو ببرند و در این خلافی بین علما نیست، شیخ ابو حامد گوید: و این رأی جمیع علما بجز مکحول است، چرا که او می‌گوید مأموم به خاطر سهو خود (جدای از امام) سجده می‌برد» [۱۵۶].
و دلیل آن نیز این فرموده‌ی پیامبر جاست: «إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ فَلاَ تَخْتَلِفُوا عَلَيْهِ» [۱۵۷]. یعنی: «امام برای این قرار داده شده است تا از وی پیروی شود، پس از او تخلف نکنید».
درحالیکه اگر مأموم خود سجده‌ی سهو ببرد در حقیقت از امام تخلف ورزیده است.
اما اگر مسبوق باشد، باید در پایان نماز خود سجده‌ی سهو به جای آورد، زیرا او بقیه‌ی نماز خود را بصورت منفرد خوانده و لذا اگر در انتها سجده‌ی سهو ببرد با امام مخالفت نکرده است.
امام نووی/می‌گوید: «و اگر فرد مسبوق باشد و بعد از سلام امام دچار سهوی شد، در آنصورت امام سهو او را متحمل نمی‌شود زیرا اقتدای مأموم به امام قطع شده است» [۱۵۸].
و شیخ ابن عثیمین/می‌گوید: «اگر مأموم در نماز خود دچار سهو شد و او مسبوق بود، در آنصورت اگر سهو او باعث واجب شدن سجده‌ی سهو باشد بایستی در پایان نماز سجده‌ی سهو ببرد» [۱۵۹].
بنابراین اگر شخص مسبوق با سلام امام سهوا سلام داد، بر او واجب است ابتدا بلند شده و نماز خویش را کامل کند و بعد از اینکه سلام داد دو سجده‌ی سهو ببرد و باز سلام دهد.
والله أعلم.
[۱۵۵] توجه: این سوال از کتاب مجموع فتاوی ابن عثیمین نیست، و از منبع دیگری است. (در کل هر سوالی که شماره‌ی آن در پاورقی قید نشده بود، آن سوال خارج از مجموع فتاوای شبخ هستند). [۱۵۶] الـمجموع: ۴/۶۳. [۱۵۷] روایت بخاری: ۷۲۲، و مسلم: ۴۱۴. [۱۵۸] المجموع: ۴/۶۴. [۱۵۹] مجموع الفتاوى: ۱۴/شماره ۶۹۸.