سوال: آیا سجده‌ی سهو در نماز سنت بمانند نماز فرض است؟
جواب: الحمدلله
سجده‌ی سهو در نوافل همانند نمازهای فرض مشروع است و عین هم هستند.
و جمهور علمای قدیم و جدید بر آن هستند، و دلیل آن عمومیت فرموده‌ی پیامبر جاست که فرمود: «إِذَا نَسِىَ أَحَدُكُمْ فَلْيَسْجُدْ سَجْدَتَيْنِ» [۲۲۹]. «هرگاه یکی از شما فراموش کرد پس دو سجده‌ی سهو ببرد».
و همچنین برای آنکه نماز جبران شود و شیطان خوار گردد بدان نیاز است همانطور که در نماز فرض به آن نیاز است.
اما جماعتی از علما از جمله ابن سیرین و قتاده و عطاء و برخی از علمای شافعیه بر این هستند که نماز سنت سجده‌ی سهو ندارد، اما قول راجح، رأی جمهور است. چنانکه امام بخاری/در صحیح خود بابی را با عنوان «سهو در نماز فرض و سنت» آورده است. و ابن عباسببعد از نماز وتر خود دو سجده‌ی سهو بردند. حافظ ابن حجر/در «فتح الباری» در مورد این اثر ابن عباس می‌گوید: «ابن ابی شیبه آن را با اسناد صحیح روایت کرده است». و می‌دانیم که نماز وتر واجب نبوده و اینکه ابن عباس در وتر خود سجده‌ی سهو برده دلیلی است بر اینکه سجده‌ی سهو هم در فرائض است و هم در نوافل.
و شیخ ابن عثیمین می‌گوید: «سجده‌ی سهو دو سجده است که هم در نماز فرض و هم در سنت مادامیکه سهوی صورت گیرد مشروع است» [۲۳۰].
البته سجده‌ی سهو در نمازی مشروع است که دارای رکوع و سجود باشد، بر این اساس نماز جنازه سجده‌ی سهو ندارد زیرا نمازی است که ذاتا دارای رکوع و سجده نیست [۲۳۱].
[۲۲۹] مسلم: ۴۰۲. [۲۳۰] مجموع فتاوى ابن عثیمین: ۱۴/۶۸. [۲۳۱] نگاه کنید به کتاب «سجود السهو في ضوء الكتاب والسنة الـمطهّرة» تالیف: شیخ عبد الله الطیار.