فصل نخست امامت [۱]
امامت نزد شیعه اصلی است که درواقع محور احادیثشان بوده و عقایدشان به آن بازمیگردد و تأثیر شگرفی بر فقه، اصول، تفسیر و سایر علوم آنها گذاشته است و شیعه در گذشته و حال بدان توجه خاصی داشته است. در این فصل به بحث دربارۀ مفهوم، خاستگاه، منزلت و مهم̀ترین جوانب آن در مذهب شیعه میپردازیم و خواهیم دید که شیعیان در ابتدا آنرا پنهان میکردند؛ سپس بزرگانشان به بیان و اظهار آنچه به عنوان قویترین دلیل به حساب میآوردند دست یازیدند. همچنین خواهیم دید که آنان چگونه برای اثبات این اندیشۀ باطل در برابر مخالفین به بحث و جدل پرداختند و منکرین امامت را تکفیر کردند؛ تا جایی که اصحاب رسول خداج، اهلبیت، حُکّام و قُضات مسلمین، ملتهای مسلمان و فرقههای اسلامی را با تمام گرایشها و ذکر نام یکایک آنها تکفیر کردند. در صفحات بعد و در خلال ذکر اقوال موجود در کتابهای موثق شیعه این مطالب را توضیح خواهیم داد.
***
[۱] امامت در لغت به معنی پیش افتادن و مقدم شدن است؛ چنانکه میگویند: «اَمَّ القَومَ» یعنی: «او امام و پیشوای آن قوم شد». امام کسی است که قومی در پیمودن راه راست یا گمراهی به او اقتدا نمایند. به خلیفه و جانشین هم امام گفته میشود. این لفظ، به عالم پیشوا و امامِ جماعت نیز اطلاق میگردد؛ بنگرید به: لسان العرب، القاموس المحیط و المصباح مادۀ «أمّ». برای تعریف امامت نزد اهلسنت، بنگرید به: ماوردی، الأحکام السلطانية: ص۵؛ مقدمۀ ابنخلدون: ۲/۵۱۶ تا ۵۱۸.