افتخارِ آسیا
جان دیون پورت[٤١] (١٧٨٩-١٨٧٧م) اسلام‌شناس معروف انگلیسی، در کتاب عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن، چاپ لندن به سال ١٨٦٩م، چنین می‌نویسد.
«نویسندگانی که کورکورانه تحت تأثیر تعصب قرار گرفته و گمراه شده‌اند و در نتیجه به حُسن شهرت زنده‌کننده‌ی آیین یکتاپرستی اهانت روا داشته‌اند، نه تنها ثابت کرده‌اند که روح خیرخواهی نجات‌دهنده (مسیح) که با آن همه‌ی استقامت و قدرت در انجام آن پایداری نشان داده، در آنان تأثیر نکرده است، بلکه در قضاوت نیز راه خطا پیموده‌اند؛ زیرا با مختصر تأمل و تفکری می‌توانستند این نکته را درک کنند و دریابند که پیغمبر و تعلیمات او را نباید از دیدگاه یک مسیحی، یا یک اروپایی بسنجند، بلکه این بحث باید از نظر شرقی مورد قضاوت قرار گیرد و به عبارت دیگر، شخصیت محمد را باید به عنوان یک نفر مصلح دینی و قانونگذاری که در سده‌ی هفتم میلادی در آسیا قیام کرده است، مورد مطالعه و تحقیق قرار داد. در اینصورت بدون شک اگر او را یکی از نوادرِ جهان و منزه‌ترین نوابغی که گیتی تاکنون توانسته است پرورش دهد، به شمار نیاوریم [ستم بزرگی مرتکب شده‌ایم]. همانا باید او را بزرگ‌ترین و یگانه شخصیتی بدانیم که قاره‌‌ی آسیا می‌تواند به وجود چنین فرزندی به خود ببالد.
با در نظر گرفتن وضع اعراب پیش از ظهور محمد و مقایسه‌‌ی آن با اوضاع بعد از قیام او و اندک تفکری در شعله‌ی عشق و علاقه‌ای که در قلوب یک صد و شصت میلیون[٤٢] پیروانش برافروخته شده و تا به امروز به همان حال باقی است، به خوبی احساس می‌کنیم که اگر از تمجید و تکریم چنان مرد بزرگ و فوق العاده‌ای خودداری کنیم، بی‌شرمی و بی‌انصافی است؛ باز اگر ظهور او را تصادفی کورکورانه بدانیم، مثل این است که در قدرت قاهر و نافذِ خدای متعال، شک کرده‌ایم»[٤٣].
[٤١]- John Daven Port.
[٤٢]- آماری که دیون پورت ارایه کرده است، مربوط به سال ١٨٦٩ میلادی است و جمعیت فعلی مسلمانان جهان، افزون بر یک میلیارد و پانصد میلیون نفر است. (مؤلف)
[٤٣]- عذر تقصیر به پیشگاه محمد و قرآن؛ سیزده – پانزده.