فاتح اندیشهها
لامارتین نوشته است: «علاقه به عدالت اجتماعی، ایمان به موفقیت و اطمینان قلبی در روزهای سخت و در منتهای فشار، گذشت در پیروزی، ایثاری که وقف گسترش اندیشهی «یکتاپرستی» شدند بر پایی یک امپراتوری، نیایش بیپایان در گفت و گوی سری با خدا و مرگ و پیروزی پس از مرگ، همه نه تنها شهادت میدهند که او جاعل نبوده، بلکه به ایمان نیرومند او شهادت میدهند؛ همان ایمانی که به وی قدرت احیا و تجدید بنای عقیده (یکتاپرستی) را داد.
این عقیده شامل دو اصل اساسی بود که اولی، یکتایی خدا و دومی، فناناپذیری او بود. اولی صفتی را در خدا، ثابت و دیگری صفتی را نفی میکند، یعنی، اولی خدایان ساختگی را با قدرت شمشیر درهم کوفت و دومی با قدرت کلام، اندیشهای را آغاز کرد... آری! او ناطق، پیامبر، قانونگذار، سرباز میدان نبرد، فاتح اندیشهها، احیاگر آیین عقلانی و مذهبی خارج از تصورگرایی و پایهگذار یک حکومت وسیع معنوی است. از دیدگاه همهی معیارهای سنجش عظمت ممکن است سؤال کنیم: آیا بشری بزرگتر از او هم وجود دارد»؟[٢٢٤]
[٢٢٤]- سیرت و شخصیت حضرت محمد، ص ١٩.