آموزه‌های پیامبر صلی الله علیه وسلم و برداشتنی نوین از دین
او پیروان خود را به مطالعه‌ی طبیعت و قوانین آن فرا خواند. قرآن می‌گوید:
«و (ما) آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است، به بازیچه نیافریده‌ایم. و (ما) آن دو را جز به حق نیافریدیم، و لیکن بیشتر آن‌ها نمی‌دانند»[٣٣٥].
دنیا یک توهم، یا عاری از هدف نیست. دنیا براساس حق، آفریده شده است. تعداد آیات قرآنی که انسان را به تدبر در عالم [فرا] می‌خوانند، چند برابر آیاتی است که به نماز، روزه یا حج امر می‌کنند. ایجاد روحیه‌ی علمی، ناشی از تعلیمات محمد، پیامبر خدا بود. قرآن می‌گوید: «خدا انسان را برای عبادت خلق کرده است»[٣٣٦]. ولی عبادت، معانی متفاوتی دارد و عبادت خدا محدود به نماز نیست؛ و هرکاری که با نیت رضای خدا انجام شود و در جهت منافع بشر باشد، عبادت تلقی می‌شود. همچنین قرآن، زندگی و کار برای آن را به شرطی مقدس می‌داند که با صداقت، عدالت و خلوص نیت انجام شود. قرآن می‌گوید: «اگر از چیزهای پاک تناول کنید و خدا را شکر نمایید، او را عبادت کرده‌اید».
حدیثی از پیامبر نقل شده است که می‌گوید: «هرگز به تمنای قلب خود پاسخ دهد، خدا به او پاداش می‌دهد، به شرطی که از روش‌های مجاز استفاده کند».
شنونده‌ای گفت: «ای رسول خدا! در اینصورت، او تنها به هوای نفس خود عمل کرده است»!
در پاسخ شنید: «اگر از شیوه‌ای نامناسب استفاده کند، به شدت تنبیه خواهد شد، ولی در غیر اینصورت، چرا باید به دلیل انجام کار درست، تنبیه شود»؟[٣٣٧]
این مفهومی جدید از دین است که افزون بر توجه به معنویات، به بهبود زندگی دنیوی نیز می‌اندیشد. تأثیر این اندیشه بر روابط انسانی، قدرت عظیمی که بر توده‌های مردم دارد، تفسیر جدیدی که از تکلیف ارایه می‌دهد و نیز مناسب‌بودن آن، هم برای افراد جاهل و هم دانشمندان، یکی از آموزه‌های پیامبر اسلام است.
ولی باید در نظر داشت که تأکید بر اعمال صالح، به معنی قربانی‌کردن ایمان نیست. در حالیکه مکاتب مختلفی وجود دارند که برخی عمل را در مسلخ ایمان و برخی ایمان را در مسلخ عمل قربانی می‌کنند، اسلام، مبتنی بر عمل صالح و ایمان قلبی است.
در اسلام، هدف به اندازهی وسیله و وسیله به اندازهی هدف ارزش دارد. به گفته‌ی قرآن: «افرادی که ایمان دارند و عمل صالح انجام می‌دهند، وارد بهشت خواهند شد»[٣٣٨]. افرادی که ایمان دارند، ولی عمل نمی‌کنند، جایی در اسلام ندارند. همچنین ایمان با عمل نادرست، مغایرت دارد. قانون الهی، یعنی قانون تلاش.
[٣٣٥]- ﴿وَمَا خَلَقۡنَا ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَمَا بَيۡنَهُمَا لَٰعِبِينَ ٣٨ مَا خَلَقۡنَٰهُمَآ إِلَّا بِٱلۡحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ٣٩﴾ [الدخان: ٣٨- ٣٩].
[٣٣٦]- ﴿وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ ٥٦﴾ [الذاریات: ٥٦].
[٣٣٧]- امام مسلم در کتاب صحیحش به سند خود از ابوذر س روایت کرده است:... پیامبر خدا ج فرمود:... و نزدیکی و هم‌بستری با همسران‌تان صدقه است. صحابه گفتند: ای رسول خدا! یکی از ما شهوتش را برآورده می‌کند برایش اجر و پاداش هم هست؟ فرمود: «مگر ندانستید که اگر آن (شهوتش) را از راه حرام برآورده سازد گناهکار می‌شود؟ پس به همین ترتیب اگر از راه حلال شهوتش را برآورده کند، اجر و پاداش دریافت می‌نماید». شرح السنه (حدیث ١٦٤٤). مؤلف
[٣٣٨]- آیات بی‌شماری در قرآن به این موضوع اشاره می‌کنند که برخی از آنان عبارت‌اند از: البقرة/٢٥ و ٨٢، النساء/٥٧ و ١٢٣، هود/٢٣، ابراهیم/٢٣، الکهف/١٠٧، الحج/١٤، ٢٣ و ٥٦، العنکبوت/٥٨، الروم/١٥، لقمان/٨، السجدة/١٩، الشوری/٢٢، الجاثیة/٣٣، محمد/١٢ و البروج/١١. مؤلف