فروتنی و سادگی
سرفلکد آمریکایی گفته است: «عقل محمد [ ج] از عقول بزرگ و بیمانندی بود که زمانه، کمتر آنان را به وجود میآورد و با همان عقل بزرگ بود که از این امور اطلاع کامل داشت و با یک نگاه سطحی به کنه امور پی برده و تشخیص میداد و در معاملات خصوصی، گذشت و عدل و انصاف بینظیری به خرج میداد و با دوست و آشنا و فقیر و غنی و ضعیف و قوی، با مساوات و انصاف رفتار میکرد».
تمام این پیشرفتها و پیروزیها، هرگز حس خودخواهی و غرور را در [حضرت] محمد بیدار نکرد و اگر در او نیز همچون ما، اغراض شخصی مؤثر واقع میشد، آن هنگام که به منتها درجه عظمت رسید، در رفتار و اخلاقش تغییر حاصل میشد اما میبینیم که در آن وقت نیز در رفتار و کردارش تفاوتی حاصل نشد و همچون گذشته باقی ماند و اگر در مجلسی که وارد میشد، بیش از اندازه احترام میدید، خشمگین میشد. از غنایم جنگی و سایر عایدات، ثروت زیادی به دستش میآمد و از هرسو مال به او میرسید، اما تمام آن را صرف نشر دعوت و همراهی با فقرا میکرد، چنانکه همیشه و یا اغلب، خزانهاش خالی بود و در هنگام سختی و گرفتاری، همواره به رحمت خداوندی اعتماد داشت و به بخشایش او امیدوار بود و همان را مایهی سعادت در زندگی آن جهان میدانست»[١٥٨].
[١٥٨]- همان، ١٧٥- ١٧٦.