اصلاحات کامل و گسترده
بندلی جوزی اخلاق و رفتار پیامبر ج را چنین بیان میکند: «چون در کار و اصلاحاتی که محمد انجام داد تحقیق کردیم، چارهای جز اقرار به این موضوع نداشتیم که به بیشتر وعدههای خود عمل کرده و بخش مهمی از آمال خود را به منصهی ظهور رسانده است و اگر عمر بیشتری میکرد، بطور قطع اصلاحاتش در ملت عرب، کاملتر و وسیعتر بود و با وجود این، آنچه در این چند سال در مدینه انجام داد – با آنکه همواره گرفتار جنگ و رقابت و دسیسه و حسد و مکر و نفاق بود و منافقان در برابرش کارشکنی میکردند – بسیار مهم و بزرگ بوده و جز دشمنان و معاندان و متعصبان و آنانکه چشم دیدن حقایق را ندارند، کسی منکر اقدامات بیمانندش نیست»[٣١١].
[٣١١]- همان، ٨٨- ٨٩.