۲- شیوههای کاهنان در شناختن امور غیب
پژوهشگران احوال مدعیان امور غیب را به دقت بررسی کرده، و دریافتهاند، از آنچه که خبر میدهند، یا چیزی است که اتفاق افتاده و سپری شده، و یا در آینده رخ می دهد. در حالت نخست که آن چیز اتفاق افتاده باشد، شناسایی و خبر دادن از آن کاری ممکن است، و جزو امور غیب نیست، آنها جاسوسانی در میان مردم دارند که اخبار و رویدادها را برایشان میبرند، سپس برای مردم بازگو میکنند، در نتیجه آن که از حقیقت امر باخبر نیست گمان میکند آنها غیب میدانند.
جن به برخی از آنها دزد و مکان دزد را شناسایی نموده و به آنها خبر میدهند که فلان شخص غایب فردا یا پس فردا نزد آنها میآید، و مواردی مانند آن، و علم به واقعیت و انتقال آن کاری ممکن و آسان است. امروزه با اختراع تلفن، فاکس و دیگر وسایل ارتباطی، دیگر جای شگفتی نیست.
برخی از کاهنان چنان زیرک و تیزهوش اند که جوابهایی عمومی و چند پهلو میدهند که در پرتو آن میتوان همهی طرق احتمالی را تفسیر کرد. به طوری که هر نتیجهجای که مراجعه کننده میگیرد، به نظر می رسد کاهن حقیقت را گفته است. به نمونه ای در این مورد دقت کنید: مردی دربارهی فرزند بیمارش با یکی از این شیّادان دروغگو مشورت کرد. کاهن گفت: پسرت به زودی راحت میشود. هنگامی که فرزند فوت کرد، کاهن به پدرش گفت: مگر نگفتم که به زودی از درد و رنجهایش راحت میشود، در صورتی که اگر بهبود مییافت، آن پاسخ نیز برای پدرش قانعکننده میبود.
بسیاری از این پیشگوییهای کاهنان از روی گمان، تخمین و حدس است. و خداوند بعضی افراد با وجود دروغگو بودنشان، نیرویی در آن قرار میدهد، گاهی به استناد تجربهها و عادت ها پیشگویی می کنند، مثلاً با توجه به آنچه روی داده است، به حادثهی آینده اشاره می کنند.
اما خبرهایی که کاهنان بدون استناد به تجربه و یا حدس و گمان در مورد امور آینده میدهند، با همکاری شیاطین است و در حقیقت شیطان به آنهایی که شایستهی نام کهانت هستند، القا میکند.