حفظ قرآن حضرت ابن عباسبدر خردسالی
خود حضرت عبدالله بن عباس بمیفرماید: «در مورد تفسیر قرآن از من سؤال کنید، من در کودکی قرآن را حفظ کردم». در روایتی دیگر آمده است: «در سن ده سالگی آخرین منزل قرآن را یاد گرفتم» [۱۳۷].
قرآن خواندن در آن روزگار چنین نبود که ما غیر عربها میخوانیم، بلکه هرآنچه که میخواندند، همراه با معنی و تفسیر میخواندند. به همین خاطر حضرت ابن عباس باز ائمۀ بلندپایه است. چون آنچه در کودکی یاد گرفته شود در حافظه میماند.
احادیث متعلق به تفسیر به مقداری که از ابن عباسبمنقول است، از هیچ صحابهای دیگر نقل نشده است. حضرت عبدالله بن مسعودسمیگوید: بهترین مفسر قرآن حضرت ابن عباس است. ابوعبدالرحمن به نقل از استادان خود میگوید: صحابه میگفتند، ما وقتی ده آیه از قرآن را یاد میگرفتیم تا زمانی که این ده آیه را از لحاظ علم و عمل فرا نمیگرفتیم به خواندن ده آیه دیگر اقدام نمیکردیم.
ابن عباسبسیزده ساله بود که رسول اکرم جرحلت کردند. در این سن و سال دست یافتن به این رتبه از تفسیر و حدیث، کرامت آشکار و قابل رشک و غبطه است و صحابه بزرگ رسول الله جدر مسائل تفسیری به ایشان مراجعه میکردند. روزی رسول اکرم جبرای قضای حاجت تشریف برده بودند، وقتی تشریف آوردند، آفتابه را آماده و پر از آب دیدند و پرسیدند: چه کسی آفتابه را آماده کرده است؟ گفته شد، ابن عباسب. رسول اکرم جاین عمل را پسند فرمودند و برای ابن عباس بدعای خیر کردند و فرمودند: «خداوند به ایشان درک و فهم دین و کتاب الله عنایت بفرماید!».
روزی رسول اکرم جنماز نفل میخواندند، ابن عباسبپشت سر رسول الله جاقتدا کرد؛ ایشان دست او را گرفتند ودر کنار خود کشیدند. (چون مقتدی اگر یک نفر است برابر امام باید بایستد) بعد رسول الله جبه نماز مشغول شدند و ابن عباسباندکی عقب آمد. بعد از پایان نماز، رسول الله جفرمودند: چرا عقب رفتی؟ ابن عباسبعرض کرد: یا رسول الله! شما رسول خدا هستید، برابر با شما ایستادن خلاف ادب است. آنگاه رسول الله جبرای زیادتی علم و درک او دعا کردند [۱۳۸].
[۱۳۷] بخاری فتح. [۱۳۸] اصابه.